Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги бердақ номидаги қорақалпоқ давлат университети

1. Ижтимоий хусусият касб этувчи жамғармалар. Буларнинг таркибига Пенсия жамғармаси, Бандликни қўллаб-қувватлаш Давлат жамғармаси, Мактаб таълими жамғармаси, Мажбурий тиббиёт суғуртаси жамғармаси, Аҳолини ижтимоий қўллаб-қувватлаш жам-ғармаси ва бошқалар киради;
2. Иқтисодий хусусият касб этувчи жамғармалар. Буларнинг таркиби Республика Йўл жамғармаси, Тараққиёт ва тикланиш захира жамғармаси ва бошқалардан иборат.
Давлатнинг бюджетдан ташқари жамғармалари ҳуқуқий мақомига мувофиқ ҳам классификацияланади. Одатда, улар федератив сиёсий тузумга асосланган давлатларда 3 тага, унитар сиёсий тузумга асосланган мамлакатларда эса 2 тага бўлинади. Жумладан, Федератив мамлакатларда Давлатнинг бюджетдан ташқари жамғармалар қуйидагилардан иборат:

1. 
   Федерал бошқарув мулкида бўлган Давлат жамғармалари;
   
2. 
   Федерация таркибида бўлган штат, республика, ер, кантонлар ва бошқалар мулкидаги минтақавий жамғармалар;
   
3. 
   Маҳаллий бошқарув қарамоғидаги маҳаллий аҳамият касб этувчи жамғармалар.
   

Унитар сиёсий тузумга асосланган давлатларда эса бу жамғармалар:

1. 
   республика тасарруфида бўлган жамғармалардан ва
   
2. 
   маҳаллий ҳокимият ихтиёри ва бошқарувида бўлган жамғармадан ташкил топади.
   

Бундан ташқари дунёнинг жуда кўп давлатларида идоралар, вазирликлар ва йирик хўжалик юритувчи субъектлар ихтиёрида ҳам кўплаб жамғармалар ташкил этилган.
Ўзбекистон Республикасида мустақилликнинг дастлабки кунларидан бошлаб Давлатнинг бюджетдан ташқари жамғармаларини ташкил этиш ва уларни давр талабидан келиб чиққан ҳолда даврга мослаштириш чора-тадбирлари амалга оширилиб келинмоқда. 2002 молия йилига қадар Бундай жамғармаларнинг алоҳида молиявий ресурсларини шакллантириш ва улардан мақсадли йўналишларда фой-даланиш кенг қўлланилиб келинар эди. Аммо айрим бюджетдан ташқари жамғармаларда ўз вақтида ва тўлиқ молиявий ресурсларни шакллантирмаслик, аҳолига берилаётган ва тарқатилаётган молиявий ресурсларда кечикиш, узилиш ҳоллари тез-тез учрай бошлади. Бунинг олдини олиш мақсадида 2002 йилдан бошлаб умумдавлат аҳамия-тига эга бўлган айрим давлатнинг бюджетдан ташқари жамғармалар Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги тасарруфида бўлиши маъқул деб топилди. Аммо шуни алоҳида қайд этиш лозимки, уларнинг мухториятлилиги тўлиқ сақланиб қолинди.