Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Қарши муҳандислик-иқтисодиѐт институти

6.8-rasm. Gazsuyuqlik aralashmasini ajratish qurilmasi: 
1 –
gazsuyuqlik aralashmasini uzatish uchun quvur uzatma; 
2, 7
–halqali tirqish; 
3, 5, 
8, 9
 - quvurchalar; 
4
 -sig‗im; 
6
–burilma
. 
Қувурузатма 1 орқали ажратишга газсуюқлик аралашмаси 
берилади. Бурилманинг олдидан ҳалқали 2 тирқиш ва 3 қувурча 
орқали газсуюқлик аралашмасининг бир қисми олинади. Гравитация 
майдони сиғимида 4 газ суюқликдан ажратилади ва қувурча 5 орқали 
бурилгандан кейин паст босимли зонага берилади, у ерда оқимнинг 
босими буралишгача бўлган босимдан кичик. 
Буралма ҳаракат берувчи мосламада 6 бурилган кейин 
газсуюқлик аралашмаси оқими газни паст босимли зонали марказга ва 
энг четки газсуюқлик зонали юқори босимли ажралади. 
Кейин энг четки газсуюқлик оқими ҳалқали 7 тирқиш ва қувурча 
8 орқали олинади ва гравитацион майдон сиғимига 4 ажралади, газ 

---

200 
қувурча 9 орқали асосий оқимга қайтарилади. 
Самарадорлик- 
газсуюқлик аралашмасини ажратиш усули 
ўтказиш имконияти ошганда газни тозалаш самарадорлигини 
оширади, қайсики суюқлик бўйича ўтказиш кўрсатгичи ошганда 
ажратгичдан кейин газ оқимида қолдиқ суюқлик таркибини кескин 
ўзгаришга олиб келмайди 
4.Газни ажратиш жиҳозлари
Бу таклиф қилинган қурилма газни суюқликдан ажратиш 
учун нефтни – ва газниқайта ишлайдиган саноатда қўлланилади 
(6.9-расм). 
Қурилма аралашмани киритиш учун корпус 1, қувурча 2 ва 
газни чиқариш учун 3 қувурча, суюқликни чиқариш учун қувурча 4, 
томчиурилма 5, тўсиқ 6, отбортовкали 8 тешилган 7 тўсиқ, тўсиққа 
90-150° остида маҳкамланган пластинка 9, томчиурилма майдони 5 
дан ташкил топган. 
Қурилма қуйидаги тартибда ишлайди. 
Газсуюқлик аралашмаси қувурча 2 орқали корпусга кириб 
келади. Суюқлик сатҳи доимий равишда тўсиқ 6 орқали оқиб ўтиши 
ҳисобига ушлаб турилади. Газ ўта майда дисперсли томчи суюқлик 
билан биргаликда гравитацияли совутишда чўкмаганлиги сабабли 
томчиурилмаган 5 йўналтирилади, у ерда томчили суюқликни 
ажралиши содир бўлади, ундан кейин суюқлик пастга оқади, газ 
томчиурилма5 орқали ўтади ва қувурча 3 орқали чиқади. Газ оқими 
ҳаракатланганда суюқликнинг юзасида тўлқин шаклланиши ва кўпик 
пайдо бўлади, қайсики отбортовка 8 ва тўсиққача суюқ ва газ оқими 
билан аралашади. 
Бунда кўпикларни тормозланиши ва парчаланиши содир бўлади, 
ҳамда томчиурилмага 5 киришдан олдин суюқликнинг тўлқини 
сўнади. Тўсиқ 6 суюқлик юзасини газнинг оқимидан ажратади, 
кўпикни ва тўлқинларни томчиурилмага 5 киришига йўл бермайди. 
Газ оқими томчиурилмага бориш йўлида тўсиқни 7 ҳамма томонидан 
айланиб ўтади. Томчиурилмада 5 газ оқимидан ажралиб чиққан 
суюқлик тўсиққа 7 оқади ва тешик орқали тўсиқнинг тагидан оқиб 
ўтади, кейин эса кўндаланг тўсиқ 6 орқали қайтадан оқиб ўтади ва 
қувурча 4 орқали чиқиб кетади.
Самарадорлик- 
бу 
қурилмадан 
фойдаланилганда 
конструкция газ оқими билан суюқликни чиқиб кетишини, кўпикни ва 
урилма тагидаги тўлқинни сўндириш ҳисобига 50-70 % га 
камайтиради ҳамда кўпикни ва тўлқин шаклланишини сўндириш 

---

201 
ҳисобига.