Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги қарши муҳандислик-иқтисодиёт институти

Нобюджет жамғармалар 
- бу давлат ҳукумати ва маҳаллий ҳокимиятларнинг 
бюджетга киритилмайдиган харажатларни молиялаштириш билан боғлиқ бўлган 
маблағлардир. Нобюджет жамғармаларнинг шаклланиши оддий солиқ тўловчи учун 
солиқлардан ҳеч қандай фарқ қилмайдиган мажбурий мақсадли ажратмалар ҳисобидан 
амалга оширилади. 
МОЛИЯ
 
ТИЗИМИ
 
 
Давлат молияси 
Суғурта 
 
Хўжалик субъектлари молияси 
Давлат бюджети 
Ижтимоий суғурта 
Тижорат асосида фаолият юритувчи 
корхоналар молияси 
Бюджетдан ташқари 
мақсадли фондлар 
Шахсий суғурта 
Нотижорат асосида фаолият юритувчи 
корхоналар молияси 
Давлат кредити 
Мулкий суғурталаш 
Жамоат бирлашмалари молияси
Давлат корхоналарининг 
молияси 
Жавобгарликни суғурталаш
 
Тадбиркорлик рискларни 
суғурталаш 
Суғурта
- ишлаб чиқариш муносабатларининг зарурий элементидир. У ижтимоий 
ишлаб чиқариш жараёнидаги моддий зарарларни қоплаш билан боғлиқдир. Суғурта 
иқтисодий категория сифатида молия категориясининг таркибий қисми ҳисобланади. 
Аммо, молия тўлалигича даромадларни тақсимлаш билан боғлиқ бўлса, суғурта эса фақат 
қайта тақсимлаш муносабатларини қамраб олади. 

---

Давлат кредити 
- бу шундай пул муносабатлар тартибики, унда давлат қарз олувчи 
бўлиб, қарз берувчи сифатида эса юридик ёки жисмоний шахслар қатнашадилар. Давлат 
кредити бюджет камомадини қоплашга, ссуда капитали бозорини тенглаштиришга, 
кенгайтирилган такрор ишлаб чиқаришни молиялаштириш манбаларини вужудга 
келтиришда, ишлаб чиқариш кучларини жойлаштириш ва ривожлантиришга сарф э тилади. 
Давлат молияси 
Давлат бюджети 
Давлат бюджетининг иқтисодий категория сифатидаги 
моҳияти тақсимлаш ва назорат функсиялари орқали амалга 
оширилади. Таксимлаш функсиясининг амал қилиш доираси 
бюджет билан муносабатларга ижтимоий ишлаб чиқаришнинг 
деярли барча иштирокчилари кириши билан белгиланади. 
Бюджетдан ташқари 
мақсадли 
жамғармалар 
Бюджетдан ташқари жамғармаларнинг моҳияти шундан 
иборатки, бошқа масалаларни ташкил этишда сарф бўлиши 
мумкин бўлган маблағларнинг заҳирасини барпо этишдир. 
Давлат кредити 
Давлат кредити хўжалик юритувчи субҳектлар учун 
қарзлар беришни англатади. 
Давлат корхоналари 
Молияси 
Мамлакат ҳудудида фаолият юритувчи давлат 
корхоналарининг молиявий аҳволи ва барқарорлигини 
кўрсатади