Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги қарши муҳандислик-иқтисодиёт институти

9.1. Қишлоқ хўжалигида инновацион технологияларнинг 
ривожланиш тенденцияси 
Инновациялар, янгиликлар (нововведение) назариясининг 
марказий категорияси бўлган ҳолда янгиликлар ишлаб чиқаришни 
ташкилий 
технологик 
тайёргарликнинг, 
инновациявий 
жараёнларнинг моҳиятида хусусиятларини ҳам белгилайди. 
Инновациявий фаолиятнинг мавжуд хусусиятлари, инновациявий 
объектларни бошқариш жараёнларига шарт ва чегара қўяди. 
Шунинг учун ҳам, янгиликлар туркумлаштирилишини нафақат 
назарий, балки инновациявий менежментда қўллаш амалиёти 
нуқтаи назаридан ҳам кўриб чиқиш лозим. 
Адабиётларда 
мавжуд 
бўлган 
инновациявий 
жараён 
элементларининг кўп сонли таъриф ва тушунчаларига қарамасдан, 
Й.Шумпетер томонидан таклиф этилган ва унинг иқтисодий 

---

222
ривожланиш назарияси асосини ташкил этган, туркумлаштириш 
бошланғич нуқта сифатида хизмат қилади. 
Умумий кўринишда инновацияларда янгиликларни ишлаб 
чиқариш ташкилий технологик тайёргарлик асослари қуйидаги 
категорияларга бўлинади: 
-технологик ва нотехнологик. 
Технологик инновациялар янгиликларни ишлаб чиқариш 
ривожланиши интенсивлиги тавсифи бўла туриб, ишлаб чиқариш 
воситалари, 
услублари, 
технологиялари 
ва 
илмий-техник 
тараққиётни белгиловчи бошқа омилларни ўз ичига олади. 
Ташкилий, бошқарув, ҳуқуқий, ижтимоий ва экологик 
характердаги инновациялар – нотехнологик инновацияларга мисол 
бўла олади. 
Биринчи ёндашув кўпгина олимлар томонидан ишлаб 
чиқилган, аммо уларнинг ичидан Г.Менш ва Х.Фрименни алоҳида 
ажратиш мумкин. Айнан Г.Менш ва Х.Фримен, Й.Шумпетернинг 
назариясини давом эттириб, янгилик даражасидан келиб чиққан 
ҳолда базис, яхшиловчи ва сохта янгилик турларини қўшишни 
таклиф этишди.