Ўзбекистон Республикаси Олий ва Ўрта махсус таълим вазирлиги Андижон Давлат Университети

Maqsadli-oqilona harakat
— sub'ekt tomonidan o‘z maqsadini aniq 
anglaganligini, oqilona vositalar tanlaganini taqozo etadi. Ammo, konkret inson 
harakati maqsadli-oqilona harakatga qisman yaqinlashishi mumkin, lekin aynan mos 
kelmaydi. Maqsadli-oqilona harakat o‘ziga xos harakat modeli rolini o’ynaydi, uning 
yordamida harakatlardagi chetga og‘ishlarni aniqlash mumkin. Bu esa harakat 
qilayotgan sub'ektning haqiqiy motivlarini tushunish imkonini beradi. 
 
Qadriyatli
-
oqilona harakat -
etik, estetik, diniy va boshqa ma'lum xatti-harakat 
qadriyatlariga bo‘lgan ishonchga asoslangan ijtimoiy harakatdir. Qadriyatli-oqilona 
harakat doimo ma'lum bir bajarilishi burch hisoblangan talablarga bo‘ysunadi. Ma'lum 
bir qadriyatni anglash bilan bog‘liq bo‘lgan bu harakat o‘zining ma'lum bir tartibliligi 
tufayli rejali, oqilona xususiyatga ega bo‘ladi. Qadriyatli-ratsional harakatda odam 
.tashqi dunyodagina emas, balki o‘zining sub'ektiv qadriyatlariga ham mos ravishda 
vosityalar tanlaydi, bu qadriyatlar harakatni tezlashtirishi va aksincha, susaytirib 
qo‘yishi mumkin.