Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги андижон қишлоқ ХЎжалиги ва агротехнология

2.4.2-жадвал
“Ёрдам_пуллари” индексини шакллантириш тартиби 
Variable 
Uniqueness Eigenvalue Difference 
Proportion Cumulative 
Ижтимоий_транс
фертлар 
0.6960 
1.5527 
0.5539 
0.5176 
0.5176 
Қариндошлар_ёр
дам 
0.0000 
0.9988 
0.5503 
0.3329 
0.8505 
Имтиёзлар 
0.9992 
0.4484 
- 
0.1495 
1.000 
Method 
Confirmatory factor analyses 
Number of observations 
5 
Chi2(1)=1.15 
Prob>chi2=0.0751 
Utility index (unobserved variable) Latent 1 
Ёрдам_пуллари 
Демак, моделнинг асл моҳияти “Ёрдам_пуллари” деб номланувчи 
таҳлил жараёнида кузатилмаган Латент ўзгарувчи КМО ва детерминация 
коррелция матрицаси шартларига кўра маълумотлари мавжуд бўлган 
“Ижтимоий_трансфертлар”, “Қариндошлар_ёрдам” ҳамда “Имтиёзлар” 
ўзгарувчиларни мантиқий жиҳатдан ўз ичига олмоқда. Чунки, олдинги 
чизиқли моделимизда боғлиқлик аниқланмаганлиги туфайли мазкур 
ўзгарувчиларни қисман умумлашган ҳолда таҳлил қилинмоқда.
Таҳлил 
натижасига кўра, Chi2(1)=
1.15 ва унинг р қиймати Prob>chi2=0.0751 ни қайд 
этган. Биз гипотезамизни p<0.10% даражадаги аҳамиятлиликда рад эта 
оламиз. 
Шаклланган индекснинг бошқа ўзгарувчи билан алмаштириш 
имкониятининг мавжуд эмаслиги тести (Uniqueness)
63
мос равишда 0.6960, 
0.0000 ва 0.9992ни қайд этган. Демак, Қайд этилган қийматлар нисбатида 
“Қариндошлар_ёрдам” ўзгарувчи аҳоли даромадларини оширишда юқори 
аҳамиятга эга шунингдек, “Имтиёзлар” эса 99 фоиз эҳтимол билан 
индекснинг бошқа омил билан алмаштириш мумкинлигини ифодалаб 
келмоқда. 
Шу билан бирга, индексни моделдаги танланган ўзгарувчилар қанча 
қисмини изоҳлаб келиш масаласида мос равишда 51 фоиз, 33 фоиз ва 15 
63
https://ncss-wpengine.netdna-ssl.com/wp-content/themes/ncss/pdf/Procedures/NCSS/Factor_Analysis.pdf 

---

99 
фоизни ташкил этмоқда. Модел шартларига кўра, айген қиймат (Eigenvalue) 
бу-индекс таркибидаги омилларнинг барқарорлиги ва тебранишлар
таҳлилини амалга ошириш натижасида аниқланиб 1 дан катта қиймат қайд 
этиши 
лозим
64
. 
Модел 
натижаларига 
кўра 
биргина 
“Ижтимоий_трансфертлар” омилининг айген қиймати 1.5527 ни ташкил 
этгани учун “Ёрдам_пуллари” индекси фақат битта омил (Factor) асосида 
навбатдаги таҳлил қисмига ўтилди. 
Танланган ўзгарувчилар индексни шаклантира олиш имкониятини 
берувчи қуйидаги икки тест натижаларига эътибор қаратамиз.
KMO тести бу- 
етарли намуна олиш статистик ўлчов бўлиб танланган қийматнинг омилга 
қанчалик мос келишини ўлчайди
65
. КМО учун минимал қабул қилинадиган 
коэффициент қиймат - 0,50 бўлиб, идеал натижа 0,8 дан юқори бўлиши талаб 
этилади (2.4.3-жадвал).