Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги андижон қишлоқ ХЎжалиги ва агротехнология

биринчидан,
иқтисодий имкониятларни, 
иккинчидан,
ночор аҳолининг 
муҳтожлигини ҳисобга олади. Бозор иқтисодиётига хос бўлган қоидага 
биноан меҳнат натижасига қараб, капиталнинг ишлатилиши самарадорлигига 
қараб, ерига биноан, муҳтожликни ҳисобга олиб ва ниҳоят ишбилармонлик 
қобилиятига қараб даромад турлари шаклланади ва туркумланиб боради.
8.
Аҳолининг турмуш фаровонлиги оилаларнинг камбағаллик даражаси 
нуқтаи 
назардан 
мутлақ, 
нисбий, 
моддий 
депривация ва кўп 
ўлчамли усуллари аҳолининг барча қатлами даромади ҳамда камбағаллик 
даражасининг ўзгаришини ифодалайди. Шунга биноан, Республикада оила 
аъзолари жон бошига тўғри келувчи пул даромадлари ва харажатлари 
миқдори ҳисобланди ва динамикаси тузилди. Даромадлар ва харажатлар 
динамикасининг таҳлили вилоятларда даромадлар миқдори харажатларга 
нисбатан ошаётганлигини кўрсатди. 
9.
Вилоятларда оилалар истеъмол харажатлари таркиби ўрганилди ва 
озиқ-овқат маҳсулотларини ҳарид қилишга харажатлар улушининг 
камаётганлиги, аксинча ноозиқ-овқат маҳсулотлар ҳарид қилишга, 
ижтимоий-маданий, 
маънавий-маиший 
хизматларга 
харажатларнинг 
ортаётгани аниқланди. Тадқиқотда оилаларни манзилли ижтимоий муҳофаза 
қилишга алоҳида эътибор қаратилгани боис, уларга бюджет ва ўзини-ўзи 
бошқариш органлари томонидан берилган ижтимоий тўловлар, моддий ёрдам 
миқдори мунтазам ортиб боргани, бунинг натижасида вилоятларда жами 
оилалар таркибида кам таъминланган оилалар улуши охирги беш йил 
давомида 3 баробарга камайганлиги аниқланди. 
10.
Истеъмол савати яшаш минимумига тенг эмас, аммо унинг миқдорига 
бевосита таъсир кўрсатади. Истеъмол савати ҳудудларнинг географик 
жойлашувига боғлиқ равишда аҳолининг ҳар бир асосий ижтимоий-
демографик гуруҳлари учун битта одамга ўртача ҳисоблаб чиқилади ва 

---

261 
истеъмол саватининг таркибини ҳисоблашда хизматлар улушини 
кенгайтириш лозим. 
11.
Истеъмол савати таркибини кенгайтириш аҳоли турмуш даражасини 
ошишига олиб келмайди. Бунинг учун яшаш минимуми миқдорини – 
минимал иш ҳақини, аҳолининг реал даромадларини ошириш зарур. 
12.
Оиланинг 
иқтисодий 
барқарорлигини 
таъминлашда 
оилавий 
тадбиркорликнинг энг кенг тарқалган шакли фермер хўжаликларининг ўрни 
катта. Олиб борилган тадқиқотларимиз вилоятларда фермер хўжаликлар ва 
уларда ишловчилар сонининг мунтазам ошиб борганлигини кўрсатди. 
13.
Рақамли иқтисодиёт шароитидаги оила иқтисоди тадқиқ қилинганда 
умумий методологик қоидалардан ташқари бозор иқтисодиётининг 
табиатидан келиб чиқадиган тамойилларга ҳам таяниши керак. Булардан 
асосийлари,