Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги а. А. Омонов, Т. М.ҚОралиев



Download 6,88 Mb.
bet79/162
Sana19.02.2022
Hajmi6,88 Mb.
#459455
1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   162
Bog'liq
Дарслик ПКБ Омонов Каралиев 02 02 2018

Ҳимоялаш функцияси орқали кредитларнинг фоизи тижорат банки маблағларини инфляция ёки бошқа салбий таъсирлардан ҳимоялайди. Бундай шароитда банк операциялари бўйича фоизлар ва унинг даражаси таъсир қилувчи иқтисодий омиллар таъсиридан келиб чиқиб аниқланади.


10.2. Банк кредити баҳоси шаклланиши бўйича хориж тажрибаси
ва ундан Ўзбекистон амалиётида ижодий
фойдаланиш имкониятлари

Ривожланган мамлакатлар банк амалиётида кредит баҳосини шакллантириш банкнинг жалб қилинган ресурслари қиймати, кредит риски даражаси, кредит амалиёти харажатлари, Марказий банкнинг пул-кредит сиёсати, кредитга бўлган талаб ва таклиф, рақобат каби омиллар таҳлилига асосланади. Ривожланган мамлакатлар банк амалиётида кредит баҳосини белгилаш турли босқичларда ва чуқур таҳлиллар асосида олиб борилади. Чунки кредит баҳосини бундай чуқур таҳлил қилишдан асосий мақсад банк кредит операцияларининг самарадорлигига эришиш ва банкнинг стратегик мақсадларини амалга ошириш ҳисобланади.


Хорижий мамлакатлар банк амалиётида кредит баҳосини белгилашда бир қанча моделлар қўлланилади. Бу моделлар банк фаолиятининг хусусиятлари, кредитлаш усуллари, мижозларни тоифаларга ажратиш ва бошқа жиҳатлари асосида амалга оширилади. Бизнинг адабиётимизда асосан АҚШ тижорат банклари амалиётида кредит баҳосини белгилашда фойдаланиладиган методлар ва моделларга тўхталиб ўтамиз. Кредит тизими ривожланган мамлакатларда кредит баҳосини белгилашда қуйидаги моделлардан кенг фойдаланилади:
«Қиймат плюс» модели;
«Баҳо етакчилиги» модели;
«Қиймат – фойда» модели.
«Қиймат плюс» модели. Тижорат банкларида кредит баҳоси шаклланишининг оддий модели «Қиймат плюс» бўлиб, бунда банк томонидан жалб қилинадиган маблағлар ва кредит амалиёти бўйича банкнинг операцион харажатлари ҳисобга олинган ҳолда кредит баҳоси шакллантирилади. Мазкур модел бўйича кредит баҳосининг шаклланишида қуйидаги компонентлар ҳисобга олинади ва уларнинг йиғиндиси сифатида умумий қиймат аниқланади:
– банк учун қарз олувчини кредитлаш мақсадида жалб қилинган маблағлар қиймати;
– банк операцион харажатлари, шу жумладан кредит бошқармаси ходимларининг ойлик иш ҳақлари, кредитни расмийлаштириш, ҳисобварақ очиш, кредит мониторинги ва кредитни сўндирилиши билан боғлиқ бўлган бошқа харажатлар;
– бажарилмаслиги мумкин бўлган мажбуриятлар риски даражасига тўлов (банкнинг риск устамаси);
– кредит бўйича банк маржаси ёки банкнинг оладиган минимал даромади.
Буни қуйидаги формула орқали ифодаланади:


Download 6,88 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   ...   162




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish