Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазириги

IV. ФАН МАВЗУЛАРНИНГ НАМУНАВИЙ РЕЖАСИ.
“Маълумотлар базаси”фани буйича тузилган дастурга кафедралар томонидан аниқ кўрсатмалар асосида 15 %гача ўзгартириш киритишлари мумкин ва ўқув муассасасининг ўқув – услубий кенгашларда кўриб чиқилиши тавсия этилади.

№	Мавзулар номи	Жами	Назарий	Амалий	Лаборатория ишлари	Семинарлар	Курс ишлари
1	2	4	5	6	7	8	9	10
1	Реляцион маълумотлар базаси ҳақида тушунча	4	2	2
2	Маълумотлар базасини бошқариш тизими	4	2	2
3	MS Accessнинг визуаль соҳаси	2		2
4	Маълумотлар базаси тизимида жадваллар яратиш	4	2	2
5	MS Access да формалар билан ишлаш	4	2	2
6	MS Аccess да сўровлар яратиш	4	2	2
7	MS Accessда макрослар тушунчаси. Ҳодисалар.	4	2	2
8	MS Accessда VBA тизимини қўллаш	8	2	6
9	Маълумотлар базасини бошқарилиши	8	2	6
10	SQL тили асослари ва хусусиятлари	14	8	6
11	РНР, MySQL хусусиятлари	14	6	8
	Жами:	70	30	40

V. ФАН ДАСТУРИНИНГ МАЗМУНИ
1. КИРИШ
Маълумотлар базаси ўқув муассасаларидаги ўқув дастурида асосий фанлардан бири ҳисобланади. Кенг маънода маълумотлар базаси – бу қандайдир бир фан соҳасидаги реал муҳитнинг аниқ объектлари ҳақидаги маълумотлар тўпламидир. Фан буйича автоматлаштирилган бошқариш соҳасини ташкил қилиш учун ўрганилади. Ҳозирги вақтда маълумотларни тузилмавий тартибланган ҳолда, маълумотлар базасини бошқариш тизими яратилган. MS Аccess маълумотлар базасини комплекс лойиҳалаш Entity-Relationship-моделини ўрганишга алоҳида эътибор берилиб, моҳиятлар турлари ва масалалар тўғри ҳал қилинади.
MS Access дастури ёрдамида ўқувчилар асосий тушунчалар режалаштириш, лойиҳалаш ва бошқа комплекс иловалар билан ишлашни ўрганиладилар.
2. Мундарижа.
1. Реляцион маълумотлар базаси ҳақида тушунча. (4 соат)
Маълумотлар базаси тушунчаси; Реляцион маълумотлар базаси ва моделлари;
Маълумотлар базасини лойиҳалаш тушунчаси; Маълумотларни нормаллаштириш ва унинг учта формаси.
2 . Маълумотлар базасини бошқариш тизими (4 соат)
Маълумотлар базасини бошқариш тизими тушунчаси ва моделлари (МББТ); МББТ архитектураси: иерархик , тармоқли, реляцион, объектга-мўлжалланган ва бошқа турлари; Маълумотлар базасини лойиҳалаш этаплари.
3 . MS Access визуаль соҳаси (2 соат)
MS Access дастурларининг яратилиш тарихи;
MS Access асослари; Жадваллар билан ишлаш усуллари.
4. Маълумотлар базаси тизимида жадваллар яратиш . (4 соат)
Жадвалда маълумотлар тури; Код ва индекслар; Жадвалларда майдон ҳоссалари; Стандарт жадваллар; Жадвалларда қийматлар.
5 MS Access да формалар билан ишлаш. (4 соат)
Форма тушунчаси. Формаларнинг хусусиятлари ва лойиҳалаш усуллари.
6. MS Аccess да сўровлар яратиш (4 соат)
Сўров тушунчаси, уларнинг турлари; Фильтр ҳодисалари; Сўровларни яратиш турлари ва уларни ташкил қилиш..
7. MS Access да макрослар тушунчаси. Ҳодисалар.( 4 часов)
Макрослар ҳақида тушунча ва уларнинг хусусиятлари;
Макросларни иловалар таркибида ишлатиш;
Макросларни ишга туширишнинг хар хил усуллари;
Макросларни яратиш техникаси ва тавсиялар . Ҳодисалар тушунчаси.
8. MS Accessда VBA тизимини қўллаш. (8 соат)
VBA тили асослари; Ўзгарувчилар, константалар ва маълумотлар тури ва уларни ишлатиш усуллари; Узатиш тизимида иловалар билин ишлаш; Массив тушунчаси; Access тизимида модел ҳодисаларини таҳлил қилиш. 
9 . Маълумотлар базасини бошқарилиши (8 соат)
Маълумотларни бошқариш тушунчаси, моҳияти ва усуллари; Тармоқ таркибида ишлашни ташкил қилиш.
10. SQL тили асослари ва хусусиятлари (14 соат)
SQL тилининг амалий дастурларда қўлланилиши ;
SQL тилиниг асосий операторлари;
Асосий тушунчалар, маълумотлар тури доменларини аниқлаш воситалари.
Таянч жадвалларни аниқлаш воситалари ва тўлиқлиги чегаралари;
SELECT оператори ҳақида тушунча ва FROM ифодасининг иловаси;
SELECT оператори таркибида WHERE ифодаси шартлари;
Маълумотларни манипуляция қилиш воситалари.
11 . РНР, MySQL тили ҳусусиятлари (14 соат)
РНР ,MySQL ҳақида тушунчалар , яратилиш тарихи ва тизими;
Жадваллар билан ишлаш асослари;
Қаторлардаги маълумотлар тури.
3. Фан буйича амалий машғулотлар (40 соат)
1 . Реляцион маълумотлар базаси ҳақида тушунча. (2 соат)
Реляцион маълумотларнинг манипуляция ва нормаллаштириш процедуралари;
Нормал формаларни лойиҳалаш.
2 . Маълумотлар базасини бошқариш тизими (2 соат)
Маълумотлар базасида хар хил кўринишдаги маълумотлар;
Маълумотлар базасида лойиҳалаш этапларини тақсимлаш.
3 . MS Access визуаль соҳаси . (2 соат)
Бошқариш элементларига кириш усуллари; VBA-интерфейси;
Связывание событий с VBA- дастурлари билан боғланиш ҳодисалари;
VBAда объектлар билан ишлаш; VBA процедураларида макросларнинг ишлатилиши.
4. Маълумотлар базаси тизимида жадваллар яратиш (2 соат)
Жадвалларни импорт қилиш; Жадвалларни ташкил қилишнинг хар хил усуллари;
Жадваллврда маълумотлар тури, код ва индекслар билан ишлаш;
Жадвалларда майдон ҳоссаларидан фойдаланиш;
Ностандарт жадваллар, ҳусусиятларни ўрнатиш.