Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таьлим вазирлиги бухоро мухандисликтехнология институти

 
11.6. Молиявий барқарорлик таҳлили 
Корхоналар молиявий ҳолатини умумий баҳолашдан кейинги молиявий таҳлил 
босқичи бўлиб, корхоналарнинг молиявий мустахкамлиги (барқарорлиги) таҳлили 
ҳисобланади. 
Молиявий 
мустахкамликни 
таҳлил 
этишдан 
олдин 
молиявий 
мустаҳкамликнинг мазмуни тўғрисида келишиб олишимиз лозим. 
Иқтисодий 
адабиётларнинг 
кўпчилигида 
молиявий 
мустаҳкамликка 
(барқарорликкка) ва баланс ликвидлигига бир хил таьриф беришади ва аниқланаётган 
кўрсаткични ёки молиявий мустаҳкамлик ёки баланс ликвидлиги, яьни корхоналарнинг 

---

олинган қарзларни қайтариб бериш қобилиятига эгалик деб тушунилади. Молиявий 
мустаҳкамлик ва баланс ликвидлиги бу ўз мазмунига эга бўлган икки хил молиявий 
кўрсаткичлар бўлиб, корхоналар молиявий фаолиятини ҳар хил нуқтаи назардан 
ифодалайди. Бу ҳақда республикамизнинг энг йирик иқтисодчи олимларидан бири 
ҳурматли устозимиз э.Акромовнинг «Корхоналарнинг молиявий ҳолатнинг таҳлили» деб 
номланган ўқув қўлланмасида шундай дейилади: 
Молиявий мустаҳкамлик кўрсаткичи комплекс сифатидаги кўрсаткич бўлиб, у: 
• корхоналарнинг мураккаб бозор муносабатлари даврида ишлаб чикдришни 
сақланиб қолиш имкониятини; 
• корхона маблағларидан эркин равишда фойдаланиш имконияти борлигини; 
• ишлаб чиқаришни тўхтатмасдан, маҳсулот соташ имконияти борлигини; 
• корхоналар фаолиятининг умумий мустаҳкамлилигини; 
• корхоналар фаолиятига тўғри бошқарувлик қилинаётганлигини; 
• корхоналарда мавжуд молиявий ресурсларни бозор муносабатларининг талабларига 
жавоб беришлигини; 
• корхоналарнинг захира ва харажатларга бўлган эҳтиёжларини 
қопловчи манбалар борлиги даражасини крсатади. Демак, молиявий мустахкамлик 
корхоналар молиявий ресурсларининг шаклланиши ва улардан фойдаланиш билан 
аниқланади. Корхонанинг молиявий барқарорлигига корхоналарнинг бутун хўжалик, 
ишлаб чиқариш фаолиятининг ҳамма ёьналшлари таьсир кўрсатади. Унга ҳам ички, ҳам 
ташқи омиллар, шарт шароитлар таьсир этади.