Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таьлим вазирлиги бухоро мухандисликтехнология институти

жиҳатларни ўз ичига олиши шарт:• истеьмолчиларнинг истиқболли эҳтиёжини 
аниқлаш; 

---

• чиқарилаётган маҳсулотнинг рақобатбардошлик даражасини аниқлаш; 
• маҳсулотнинг бозордаги ҳаётийлик сиклини ўрганиш, ўз вақтида янги замонавий 
бўлган товарлар турини яратиш бўйича чоралар кўриш ва ишлаб чиқариш дастуридан 
маьнавий эскирган ва иқтисодий жиҳатдан кам фойдали бўлган маҳсулотни чиқариб 
ташлаш; 
• иқтисодий самарадорлик ва маҳсулот ассортименти ўзгаришида хавф хатар 
даражасини баҳолаш. 
5.6. Маҳсулот ишлаб чиқариш маромийлигининг таҳлили 
Турли мулк шаклидаги фирма ва компаниялар йил давомида ўзидаги мавжуд бўлган 
барча моддий, меҳнат ва молиявий бойликларидан оқилона фойдаланиши ҳамда йил 
давомида узлуксиз самарали айланишини таьминлаши талаб этилади. Самарали фаолият 
ташкил этилганда маҳсулотлар ишлаб чиқариш бозордаги талабни эьтиборга олган ҳолда 
йил мобайнида бир хил ҳажмда бўлишига эришилади. Бунинг учун корхоналар кунлик, 
ҳафталик, ойлик, чорак, ярим ва йил мобайнида маҳсулотлар ишлаб чиқариш ҳажмини 
бизнес режада мўлжалланган миқдорда бажарилишини таҳлил этиши лозим. 
Айрим корхоналар йиллик, квартал, ойлик режаларини ортиғи билан бажариши 
мумкин, аммо айрим ойларда ишлаб чиқаришни бир маромда ташкил эта олмаслиги 
мумкин. Маҳсулот ишлаб чиқаришдаги маромийликнинг бузилиши шартнома 
мажбуриятларини барбод бўлишига, унинг оқибатида жарималар тўланилишига олиб 
келади. Амалдаги тажрибалар шуни кўрсатадики, айрим фирмалар ойлик ишлаб чиқариш 
бизнес режа кўрсаткичларини қисқа кунларда ҳал этишни мўлжаллашади. Лекин 
маҳсулотларнинг сифати талабга жавоб бермасликка, омбордаги сотилмай қолган товарлар 
қийматининг кескин ортишига хамда истеьмолчиларга жўнатиладиган товар 
муддатларининг бузилишига олиб келади. 
Фирманинг маромида ишлаётганлигини таҳлил этишда ҳар 10 кунликда ишлаб 
чиқарилган товарларнинг ойлик маҳсулотда тутган улуши ҳисобланади ва аниқланган 
маьлумотлар бизнес режа кўрсаткичлари билан таққосланиб, фаолиятнинг маромида 
бўлаётганлигига баҳо берилади. 
15- ж а д в а л