Ўзбекистон республикаси олий ва ўрата махсус таълим вазирлиги солиқ академияси

Asosiy tayanch tushunchalar
Ishlab chiqarish xarajatlari – tovar va xizmatlarni ishlab chiqarish va iste’molchilarga etkazib berishga qilinadigan barcha sarflardir.

Ichki xarajatlar – korxonaning o’ziga tegishli bo’lgan resurslardan foydalanish natijasida vujudga keladigan xarajatlar.

Tashqi xarajatlar – tashqaridan jalb qilingan resurslarga to’lovlarni amalga oshirishga ketgan xarajatlar.

Doimiy xarajat – ishlab chiqarish hajmiga ta’sir etmaydigan, u o’zgarganda ham miqdorini o’zgartirmaydigan xarajatlar.

O’zgaruvchi xarajat – ishlab chiqarish hajmining o’zgarishiga ta’sir etadigan xarajatlar.

O’rtacha xarajatlar – mahsulot birligiga to’g’ri keladigan xarajatlar.

Qo’shimcha xarajatlar – mahsulotning navbatdagi qo’shimcha birligini ishlab chiqarishga qilinadigan xarajatlar.

To’g’ri xarajatlar – mahsulot tannarxiga bevosita qo’shilib, uning tarkibiga kiradigan xarajatlar.

Egri xarajat – mahsulot tannarxiga ustama bo’lib, narxda aks etadigan xarajatlar.

Iqtisodiy yoki sof foyda – yal’i ‘ul tushumidan barcha xarajatlar chiqarib tashlangandan keyin qolgan qismi.

Foyda normasi – foyda massasining ishlab chiqarish xarajatlariga bo’lgan nisbatining foizdagi ifodasi.