Ўзбекистон республикаси олий ва ўрата махсус таълим вазирлиги солиқ академияси

Ka’italning xalqaro harakati - bu ka’italning chet elda joylashtirilishi va harakat qilishi. U chet elga quyidagi shakllarda chiqariladi:

- xususiy yoki davlat ka’itali shaklida. Ka’italning xalqaro tashkilotlar yo’li bilan harakati ko’’incha mustaqil shakl sifatida ajratiladi;

- ‘ul va tovar shaklida. Jumladan, ka’ital chiqarish mashina va uskunalar, ‘atentlar, nou-xau hamda tovar kreditlari shaklida bo’lishi mumkin;

- qisqa va uzoq muddatli kreditlar shaklida;

- ssuda va tadbirkorlik ka’itali shaklida. Ssuda shaklidagi ka’ital quyilmalar bo’yicha foiz, tadbirkorlik shaklidagi ka’ital esa foyda keltiradi. Tadbirkorlik ka’itali to’g’ridan-to’g’ri va ‘ortfelli investistiyalardan iborat bo’ladi. To’g’ridan-to’g’ri investistiyalar shu ka’ital hisobiga qurilgan ob’ekt (korxona)lar ustidan nazorat qilish huquqini beradi, ‘ortfelli investistiyalar esa bunday huquqni bermaydi. U odatda akstiya ‘aketlari hamda obligastiya va boshqa qimmatli qog’ozlar shaklida beriladi.

Xalqaro iqtisodiy munosabatlarning ancha murakkab jihatlaridan biri ishchi kuchining xalqaro migrastiyasi hisoblanib, u o’z ifodasini ishchi kuchi resurslarining ancha qulay sharoitda ish bilan ta’minlash maqsadida bir mamlakatdan boshqasiga ko’chib o’tishida to’adi.

Xalqaro migrastiya jarayonini iqtisodiy omillar bilan birga siyosiy, etnik, madaniy, oilaviy va boshqa tavsifdagi omillar ham taqozo qiladi.

Xalqaro migrastiya ikkita asosiy tarkibiy qismni o’z ichiga oladi: emigrastiya va immigrastiya. Emigrastiya – mamlakatlardan doimiy yashash joyiga chiqib ketishni, immigrastiya – mamlakatga doimiy yashash uchun kirib kelishni bildiradi. Xalqaro migrastiya shuningdek re’atriastiya – ya’ni fuqarolarni ilgari chiqib ketgan mamlakatlariga qaytarilishi jarayonini ham o’z ichiga oladi.

Xalqaro migrantlar beshta asosiy toifaga ajratiladi:

1. 
   immigrantlar va noimmigrantlar;
   
2. 
   shartnoma bo’yicha ishlashga kelgan migrantlar;
   
3. 
   nolegal, yashirin immigrantlar;
   
4. 
   bosh’ana so’rovchi shaxslar;
   
5. 
   qochoqlar.