Ўзбекистон республикаси олий

Назорат саволлари:

1. 
   Лойиҳа таълимнинг дидактик моҳияти нимадан иборат?
   
2. 
   Таълим жараѐнини лойиҳалаштиришда нималарга эътибор қаратилади?
   
3. 
   Таълим жараѐнини лойиҳалаштириш қандай босқичларда кечади?
   
4. 
   Моделлаштириш нима?
   
5. 
   Таълим жараѐнида қандай моделлардан фойдаланилади?
   
6. 
   Ўқув лойиҳалари нима?
   
7. 
   Ўқув лойиҳалари қандай дидактик имкониятларга эга?
   

Фойдаланилган адабиѐтлар:

1. 
   Бондаревская Р.С. Педагогическое проектирование в контексте инновационной образовательной деятельности // Ж. Человек и образование. –М.: 2009. - № 4. – С. 94-96.
   
2. 
   Васильева В.Д., Петрунева Р.М. Проблема формирования проектной культуры будущего инженера // Ж. Мир науки, культуры, образования. – М.: 2010. - №3. – С. 105–107.
   
3. 
   Дюков В.М. Педагог – руководитель. – Красноярск: ГОУ ВПО КГПУ им. В.П. Астафьева, 2010. – 108 с.
   
4. 
   Дюков В.М., Семенов И.Н. Педагогическая инноватика. –
   

Красноярск: Университет, 2007. – 84 с.

5. 
   Колесникова И.А., Горчакова-Сибирская М.П. Педагогическое проектирование. – М.: Академия, 2005. – 288 с.
   
6. 
   Стенина Т.Л. Становление проектной культуры студентов. –
   

Ульяновск: УлГТУ, 2011. – 244 с.

РИВОЖЛАНТИРУВЧИ ВА ТАБАҚАЛАШТИРИЛГАН ТАЪЛИМ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ

Режа:

1. 
   Ривожлантирувчи таълим моҳияти ва технологиялари.
   
2. 
   Талаба шахсини ривожлантирувчи ўқув топшириқлари ва уларнинг турлари.
   
3. 
   Табақалаштирилган таълим моҳияти ва технологиялари.
   

1. 
   Ривожлантирувчи таълим моҳияти ва технологиялари. Таълимнинг асосий масалалардан бири ўқитиш жараѐнида шахсни ривожланиш муаммоси саналади.
   

1960-1970 йилларда россиялик психологлар – Д.Б.Эльконин ва В.В.Давидовлар томонидан ўқитиш жараѐнини ва у билан бевосита таълим олувчи шахсини ривожлантириш тизимини ишлаб чиқилди ва амалиѐтда синаб кўрилди. Ушбу тизимнинг моҳияти ўқитувчиларда ўқитиш жараѐнида таълим олувчиларни ҳар қандай илмий маълумот билан ишлай олишга ўргатиш борасидаги кўникма ва малакаларни ривожлантиришдан иборат эди. Бошқача қилиб айтганда, таълим жараѐни шундай ташкил этилиши керак эдикки, у доимо ривожланувчи характер касб этсин.

Яна бир россиялик тадқиқотчи П.Я.Гальпериннинг “Ақлий хатти-ҳаракатлар, билимлар, малака ва кўникмаларни босқичма- босқич ривожлантириш назарияси” ҳам бевосита таълим олувчи шахсини ривожлантириш ғояларини асослади.
Ривожланиш ҳам ўзига хос хусусиятларни намоѐн этади.
Жумладан:

• 
  имманентлик (ривожланиш шахснинг ажралмас хусусияти бўлиб, у табиат томонидан юқтирилади);
  
• 
  биогенлик (шахснинг руҳий ривожланишини
  
• 
  кўп ҳолатда ворисийлик, ирсият белгилайди);
  
• 
  социогенлик (шахснинг ривожланишига ижтимоий муҳит таъсир кўрсатади);
  
• 
  психогенлик (инсоннинг ўз-ўзини назорат қилиш ва ўз-ўзини бошқариш тизими ҳисобланади);
  
• 
  индивидуаллик (шахс ўзида ривожланишнинг ўзига хос варианти ҳамда сифатларини индивидуал танлашдек кучли ҳодисани ифодалайди);
  
• 
  кўп босқичлилик (шахснинг ривожланиши
  
• 
  умумий даврийлик қонунияга мувофиқ кечади);
  
• 
  нотекислик (ҳар бир шахс вақт тезкорлиги ва ўсишдаги қарама- қаршиликларнинг тасоифий танланишига кўра маълум суръатда ривожланади, бошқача айтганда ҳар қандай, ҳатто таълим ва тарбиянинг энг қулай шароитларида ҳам шахснинг турли руҳий белгилари, функциялари ва хусусиятлари ривожланишнинг битта даражасида тўхтаб турмайди);
  
• 
  жисмоний ўсиш руҳий ривожланишнинг миқдор ва сифат тавсиф- ларини, даражасини ва индивиднинг ўзига хослигини ифодалайди
  

П.Я.Гальперин назарияси бўйича билимларни ўзлаштириш жараѐни олти босқичда кечиради (47-расм):


Асосий босқичлар

Мотивация Тушунтириш

Амалий хатти-ҳаракатларни ўзлаштириш

Хатти-ҳаракатларни овоз чиқармай бажариш

Баланд овозда ўзига уқтирган ҳолда хатти-ҳаракатларни

бажариш

Фаолиятни фикран бажариш

40.