Zbekiston respublikasi navoiy kon metallurgiya kombinati

2). Gidrostatikaning asosiy tenglamasi.
Tinch turgan idishdagi suyuliqni qaraymiz.Bu suyuqlikka og’irlik kuchi ta`sir etadi.Koordinata o’qlarini shunday yo’naltiramizki Oz o’qi vertikal yuqoriga yo’nalgan bo’lsin.Uholda massa kuchlarining koordinata sistemasidagi proektsiyalari quyidagicha bo’ladi; X=0, U=0, Z=-g.
Gidrostatik bosim p, suyuqlikning erkin sirtidagi bosim P erkin sirt xOy tekisligidan z masofada joylashgan bo’lsin. U holda Eyler tenglamasi quyidagicha bo’ladi: .
Bu tenglamalardan bosimning Ox va Oy koordinatalariga bog’liq emasligi kelib chiqadi.U holda quyidagicha bo’ladi.
dp=-rgdz.
Oxirgi tenglamani erkin sirtdagi A nuqtagacha bo’lgan oraliq uchun integrallaymiz va quyidagi tenglamani olamiz;
. ning qiymati h ga teng bo’lgani uchun , so’ngi tenglama quyidagicha yoziladi;
yoki .
Bu gidrostatikaning asosiy tenglamasi deyiladi va u suyuqlikning ixtiyoriy nuqtasidagi bosimni suyuqlik turiga qarab va olingan nuqtaning erkin sirtdan qanday masofaga ekanligiga qarab aniqlanadi.
Gidrostatikaning asosiy tenglamasi; suyuqlik ichidagi ixtiyoriy nuqtadagi bosim r suyuqlik erkin sirtidagi r bilan shu nuqtadagi suyuqlik ustuni bosimining yig’indisiga teng.

Bir kosa suvda bir parcha muz suzadi. Muz erishi bilan idishdagi suv sathi qanday o'zgaradi?

Yechish:

Suzuvchi jismlarning holatiga ko'ra:

V - muzning suvga botgan qismining hajmi. Muz erishi natijasida suv hosil bo'ladi:

Ko'rib turganingizdek, hajmlar mos keladi. Bu shuni anglatadiki, muz erishi bilan uning hajmi bir xil hajmdagi suv bilan almashtiriladi. Javob: Daraja o'zgarmaydi.
Foydalanilgan adabiyotlar

1. 
   https://foydali-fayllar.uz/yerning-kimyoviy-tarkibi/#google_vignette
   
2. 
   https://uz.wikipedia.org/wiki/Geokimyo