Ўзбекистон Республикаси мустақилликка эришгандан сўнг жисмоний тарбия ва спортга катта эьтибор берилмоқда

Ўспирин ва қизлар учун ҳаракатли ўйинларни таснифи. 
Юқори синф ўкувчиларида (15-17 ёшли) организмни ривожланиши ва 
ўсиши давом этади.
Склетни суякка айланиши жараёни мушак кучини ривожланиши хали 
ҳам тугалланилмаган. Ўсмирларни оғирлиги айниқса суякларни ўсишига ва 
мушакни оғирлигини ошириш хисобига ортади. Қизларда эса мушак 
системаси хусусан елка камари мускули ўспиринларга нисбатан секин 
ривожланади. Қизларда танани оғирлиги танани узлигини ортишига тозни 
хажми ва ёғ қатламларини хисобига ўсади. Бўғинларни шаклланиши 
тугалланади ва улар морфалогик ўзгаришларига озроқ юмшоқ бўлиб қолади. 
Ўспиринларда бу даврда жинсий балоғатга етиш тугулланади. Абстракт 
фикрлаш қобилияти ходисани тахлил қилиш ўртоқларини ҳаракатига ва 
ўзларини қилиқларига онгли муносабати бирмунча ортади. 
Тормозланиш функциялари такомиллашган бўлади, ўкувчиларда ирода, 
ўзини тута билиш ўйиндаги ютқизиқни кўпроқ тинч ўтказишни билишни 
ривожлантиради
Ўспирин ва қизларда у ёки бу спорт турига қизиқиши барқарор бўлади. 
Ўйини кучли зўриқиши билан узоқ вақт давомида ўтказиш мумкин 
эмас чунки улар зўр беришга ва чарчашга олиб келади. Бироқ ҳаракат 
малакаларини такомиллаштриш учун ўйинда фаол ҳаракатларни кўп 
мартадан такрорлаш жуда ҳам зарур. 
Қизларда ўйинда тезлик, куч, чидамлилик, ўспиринларга нисбатан кам 
бўлади. Шунинг учун ҳаркатли ва спорт ўйинлари улар билан алохида-
алохида ўтказилади. 
Бу даврда келиб спорт ўйинлари асосий ўринни эгаллайди, ҳаракатли 
ўйинлар эса ёрдамчи восита хисобланади, турли-туман спорт турлари ва хар 

---

40 
хил спорт ўйинлари учун ўйин тактикаси маданияти алохида малакаларни 
мустахкамлашда ва такомиллаштиришга имконият туғдиради. 
Спорт элементлари билан ўйналадиган ҳаркатли ўйинлар шунингдек, у 
ёки бу спорт турлари билан шуғулланганда фаол дам олиш разминка 
сифатида фойдаланиш мумкин.