Zbekiston respublikasi milliy gvardiyasi harbiy-texnik instituti

Assertorikhukmlar 
Modalhukmlar 
 
S-P 
M(S-P) 
Oddiyhukmlar 
S-Pemas 
M(S-Pemas) 
Murakkabhukmlar 
P^ q 
M(p^ q) 
PVq 
M(pVq) 
PVq 
M(pVq) 
P→ q 
M(p→ q) 
p≡ q 
M(p≡ q) 
Modal hukmlar modal mantiqda o‗rganiladi. Unda aletik (zaruriy), epistemik (eng ishonchli 
bilim), deontik (majburiylik), aksiologik(baxolash) va vaqt modalligini ifodalovchi hukmlar taxlil 
qilingan.
Biz bulardan aletik modal hukmlarini ko‗ribl chiqamiz. Aletik modal hukmlar sub‘ekt va 
predikat o‗rtasidagi ikki turli aloqadorlikni o‗z ichiga oladi: zaruriy va problematik (imkoniy). 
Modal hukmlarini ifodalash uchun turli modal operatorlardan foydalaniladi. 
«A»
-A zaruriydir. 
«

 A»
- 
A
tasodifiydir. 
«◊A »
- 
A
bo‗lishi mumkin. 
« ┐A»
-
A
bo‗lishi mumkin emas.
Ba‘zan «Lp»-p zaruriydir, «Mr»-r bo‗lishi mukin belgilaridan ham foydalanadi. 
Zaruriy modal hukmlar
turli fanlarning, Shu jumladan mantiq qonunlarini va ulardan kelib 
chiqadigan holatlarni ifodalaydi. Masalan, «Butun bo‗lakdan katta», «Har bir fuqaro qonunlarga 
bo‗ysunishi shart». 
Qonunlarga zid bo‗lgan, ularni va ulardan kelib chiqadigan turli holatlarni inkor etuvchi 
hukmlar noimkoniyligi hukmlari deyiladi. Masalan, «Simob daryosining bo‗lishi mumkin emas».
Qonunlar va ulardan kelib chiqadigan holatlarga zid bo‗lmagan, qonunlarni ham, ularni 
oqibatlarini ham ifodalamaydigan hukmlar tasodifiy hukmlar deyiladi. Masalan, ba‘zi hududlarda 
dengiz ko‗pigining toshqini bo‗lishi tasodifiydir.