Zbekiston respublikasi milliy gvardiyasi harbiy-texnik instituti

Falsafaning integrativ funksiyasi
r
eal borliqning Yangi ob‘ektlari va hodisalari insonning 
nazariy tadqiqotlari sohasidan o‗rin olishi, Shuningdek ilgari ma‘lum darajada anglab etilgan 
narsalar va hodisalarni yanada chuqurroq o‗rganish uchun birlashishga ehtiyoj. 
Ilmiy bilimlarning 
integratsiyalaShuvi va u yoki bu muammolarni echish uchun kuch-g‗ayratni birlashtirish jarayoni 
yakkalanish xavfining oldini olish imkonini beradi. Zero, ayrim fanlar paydo bo‗lib, ular nafaqat o‗z 
tadqiqot ob‘ekti va predmetini ajratdi, balki o‗zining faqat mazkur fanga xos bo‗lgan tili, 
kagegoriyalar apparati va hokazolarni yaratdi. Ammo bu yo‗lda jiddiy xavf ham mavjud bo‗lib, u 
shundan iboratki, fanlarning ajralishi natijasida ular o‗rtasidagi aloqalar susayadi, ular murakkab 
kompleks vazifalarni echishda faol o‗zaro aloqa qilish qobiliyatini yo‗qotadi. Bu esa ilmiy bilmning 
o‗sishiga salbiy ta‘sir qiladi.
Murakkab kompleks muammolarni tadqiq etuvchi hozirgi zamon fanida ba‘zan ayrim ilmiy 
fanlarning vakillari boshqa fanlarning vakillarini faqat ular turli tillarda, ya‘ni har biri o‗z fanining 
tilida gapirgani bois tuShunmaydi. Bu jihatdan falsafa ular uchun amalda bog‗lovchi bo‗g‗inga, 
birlashtiruvchi asosga aylanadi, chunki u o‗z tahlilida fanlararo muloqotga va mazmuni ayni bir 
kontekstda turli fanlar tomonidan qabul qilinadigan va qo‗llaniladigan fundamental tushunchalarni 
yaratishga qarab mo‗ljal oladi.
Murakkab ob‘ektlarni kompleks tadqiq qilishda har bir muayyan fan o‗z predmetidan kelib 
chiqadi. Bu predmet doirasi unga o‗rganilayotgan ob‘ektni yaxlit ko‗rish, uning aloqalarini aniqlash 
imkonini bermaydi. Bu vazifani hal qilishga ham faqat falsafa qodir bo‗lib, u butun vaziyatni yaxlit 
ko‗rish imkonini beradi va bu jihatdan nafaqat fanlar o‗rtasida, balki inson faoliyatining ayrim 
jabhalari, masalan, o‗tkazilayotgan tadqiqotlar bevosita yoki bilvosita bog‗liq bo‗lishi mumkin 
bo‗lgan huquqiy, siyosiy, axloqiy faoliyat o‗rtasida ham bog‗lovchi bo‗g‗in hisoblanadi.