Ўзбекистон Республикаси Марказий банки

Асосий сценарий бўйича макроиқтисодийя кўрсаткичлар прогнози
фоизда 
 
Манба: Молия вазирлиги ва Иқтисодиёт вазирлиги. 

---

92 
Шунингдек, ушбу сценарийга кўра, ташқи савдо баланси 
сальдоси 2019 йилда 2018 йилги кўрсаткичга нисбатан ЯИМнинг 
–1,5 фоизгача қисқариши кутилмоқда.
2019 йилда асосий капиталга йўналтириладиган инвестициялар 
ҳажмининг янада ошиши, халқаро пул ўтказмалари орқали валюта 
тушумларининг ўсиши ҳамда энг кам иш ҳақи, бюджет ташкилотлари 
ходимлари иш ҳақлари, нафақалар ва бошқа ижтимоий тўловлар 
миқдорининг инфляция даражасидан кам бўлмаган суръатда 
оширилиши ҳисобига иқтисодиётда инвестициявий ва истеъмол 
талабининг 2018 йилдагидек юқори даражада шаклланиши 
кутилмоқда. Бундай шароитда истеъмол талаби динамикаси 
инфляцияга оширувчи босим кўрсатади. Талаб инфляциясини 
чегаралаш учун мамлакат аҳолисининг жамғариш фаоллигини 
ошириш, айниқса, узоқ муддатли жамғармаларга инвестицияларини 
рағбатлантириш керак бўлади. 
Шу билан бирга, 2019 йилнинг биринчи ярим йиллигида 
инвестицион талабнинг ошишига жорий йилда катта ҳажмда 
ажратилган кредитлар ҳам таъсир кўрсатади. Иқтисодиётда фаол 
истеъмол ва инвестицион талаб мавжудлиги шароитида импортни 
чекламаслик муҳимдир, чунки у ички таклиф етишмовчилигини 
тўлдиришга ёрдам беради ва нархлар ўсишининг олдини олади. 
Алмашув курсининг тўлов баланси ҳолатига қараб ўзгариб туриши 
эса унинг “автоматик стабилизатор” функциясини бажариш учун 
имконият яратади.
2019 йилда инфляциянинг яна бир муҳим омили солиқ 
ислоҳотлари бўлади. Кутилаётган солиқ ислоҳоти натижасида, бир 
томондан, кичик бизнес субъектларида янги жорий қилинадиган ҚҚС 
ҳисобига улар маҳсулотлари нархларининг ошишига (барча кичик 
бизнес субъектлари тўлиқ қамраб олинган шароитда) олиб келиб, 
пировардида инфляцияга қўшимча босим яратса, иккинчи томондан 
йирик ишлаб чиқарувчилар учун солиқ юкининг пасайтирилиши солиқ 
тўловчиларда қўшимча маблағлар пайдо бўлишига ва бунинг 
натижасида ялпи талабнинг янада рағбатлантирилиши ҳисобига 
инфляцион характерга эга бўлиши мумкин.

---

93 
Бироқ Марказий банк ҚҚС тўловчилар базаси кенгайишидан 
ҳамда янги акциз солиқлари жорий қилинишидан сезиларли 
даражада 
инфляцион 
хавфларни 
кўрмаяпти. 
Бу 
солиқ 
маъмурчилигининг самарадорлиги ва ушбу солиқ билан қамраб олиш 
даражасига бевосита боғлиқ. Бундан ташқари, бизнес-субъектлари 
бўшаган маблағларининг катта қисми бизнесни кенгайтиришга 
йўналтирилиб, таклифнинг кўпайишига олиб келиши муҳим 
ҳисобланади. 
Юқорида таъкидланганидек, кейинги йилда давлат бюджети 
дефицитининг ЯИМга нисбатан 1,8 фоиз даражасида прогноз 
қилиниши пул-кредит шароитларларининг иқтисодиётда юзага 
келадиган қўшимча ликвидлилик даражаси остида шаклланишини 
англатади. Бунда Марказий банк томонидан иқтисодиётда юзага 
келадиган қўшимча ликвидлиликнинг нархлар даражасига таъсири 
олдини 
олиш 
мақсадида