Ўзбекистон Республикаси Марказий банки

2018 йилда пул массаси динамикаси 
 
Манба: Марказий банк ҳисоб-китоблари.
Иқтисодиётда узоқ муддатли пулларнинг шаклланиши қисқа 
муддатда рўй бермайди. Бунинг учун молия бозорида тижорат 
банкларидан 
ташқари 
бошқа 
молиявий 
воситачилик 
институтларининг ривожланиши ҳам муҳим аҳамият касб этади. 
Узоқ 
муддатли 
пулларнинг 
шаклланиши 
иқтисодиётда 
монетизация даражасининг ошишига олиб келиб, ўз навбатида пул 
массаси ва инфляция даражаси орасидаги боғлиқликни пасайтириб, 
пул нархи ва инфляция орасидаги боғлиқликни оширади. 
Иқтисодиётда долларлашув даражасини пасайтириш ва миллий 
валюта 
жозибадорлигини 
оширишга 
қаратилган 
пул-кредит 
соҳасидаги тадбирлар маълум даражада ўз самарасини бера 
бошлади (2.4.15-расм). 
Шунингдек, хорижий валютадаги депозитлар ҳажмининг 
камайиши, бир тарафдан, ички валюта бозоридаги таклифга ижобий 
таъсир кўрсатади.
Шунингдек, Марказий банк томонидан миллий валютадаги 
ресурслар нархини ошириш, банкларнинг молиявий барқарорлигини 
мустаҳкамлаш бўйича амалга оширилаётган чора-тадбирлар 
натижасида 2018 йилнинг IV чорагида миллий валютадаги муддатли 

---

66 
депозитлар бўйича фоиз ставкалари ва мос равишда уларнинг ҳажми 
ҳам ошиши кутилмоқда.
2.4.15-
расм 
2018 йилда банк тизимидаги депозитлар таркиби
фоизда
 
Манба: Марказий банк ҳисоб-китоблари.
2018 
йилнинг 
январь-октябрь 
ойларида 
пул 
таклифи 
динамикаси таҳлили шуни кўрсатмоқдаки, банклар томонидан 
иқтисодиётга ажратилган кредитлар ҳажмининг жадал суръатларда 
ошиши пул массасининг ўсишида ўз аксини топиб, умумий пул 
массасини оширувчи асосий омил бўлди (2.4.16-расм). 
Ўзбекистон Тикланиш ва тараққиёт жамғармасининг (ЎТТЖ) 
Марказий банкдаги ҳисобварағи қолдиғи ўзгариши февраль-август 
ойларида 
пул 
массасини 
оширувчи 
омилларнинг 
ўртача
20 фоизини ташкил этди. 
Шунингдек, февраль-август ойларида соф ташқи активлар 
миқдорининг ўзгариши пул массасини камайтирувчи омил бўлган. 
Бунда, асосан, жаҳон бозорида олтин нархи ҳамда миллий валюта 
курсининг хорижий валютага нисбатан қадри ошиши соф ташқи 
активларнинг миллий валютадаги қийматига сезиларли таъсир 
кўрсатди. 

---

67 
2.4.16-
расм