|
Боксчиларда мусобақалардаги ҳужум турлари натижалилигининг индивидуал кўрсаткичлари (%)
Т/р
|
Ф.И.
|
Ҳужумлар турлари
|
Тўғридан зарба билан ҳужумлар
|
Пастдан зарба билан ҳужумлар
|
Ёндан зарба билан ҳужумлар
|
|
Т.Ф.
|
58,7
|
44,8
|
74,0
|
|
З.А.
|
62,9
|
46,8
|
94,7
|
|
З.Х.
|
48,5
|
40,2
|
63,7
|
|
С.Б.
|
55,7
|
52,0
|
50,9
|
|
Н.Т.
|
61,8
|
43,5
|
72,8
|
|
Т.Д.
|
53,5
|
56,0
|
54,8
|
|
М.Д.
|
48,4
|
58,2
|
77,7
|
|
М.Л.
|
65,6
|
57,7
|
89,6
|
|
Ф.А.
|
63,9
|
72,0
|
79,2
|
|
М.М.
|
46,2
|
64,6
|
60,4
|
|
У.Х.
|
68,0
|
44,3
|
89,0
|
|
Г.И.
|
61,6
|
48,8
|
93,9
|
|
К.М.
|
44,2
|
40,6
|
72,5
|
|
Р.М.
|
47,4
|
29,1
|
74,2
|
Ёш боксчиларда машғулот жангларида ҳужумларга ва жавоб қайтаришларга қаршилик кўрсатиш турларининг қўлланилиш ҳажмларини таҳлил қилишда (3.7-жадвал) шу нарса аниқландики, спортчиларнинг ярмидан кўпи қарши ҳужум қилиш ўрнига кўпроқ ҳимояланишни афзал қўрадилар,чунки фақат беш нафар спортчида (Г.И., Б.К., П.В., С.В., А.Г.) 50% дан паст ҳимояланиш ҳажмлари қайд қилинди (мос равишда 30,1%, 38,4%, 14,3%, 45,7%, 44,9%). Икки нафар спортчида эса (К.М. ва Т.Д.) қарши ҳужумларнинг қўлланилиш ҳажмлари 60%дан юқори бўлди (мос равишда 61,2%, 60.3%).
3.7-жадвал
Боксчиларда машғулот жангларида ҳужумларга ва жавоб қайтаришларга қаршилик кўрсатиш турларининг қўлланилиш ҳажмлари ўртасидаги нисбатларнинг индивидуал кўрсаткичлари (%)
Т/р
|
Ф.И.
|
Ҳужумларга (жавоб қайтаришларга) қаршилик кўрсатиш турлари
|
Ҳимояла-нишлар
|
Қарши ҳужумлар
|
Қаршиловчи зарбалар
|
Қарши ҳимояла-нишлар
|
|
Т.Ф.
|
50,7
|
33,9
|
10,2
|
5,2
|
|
Т.У.
|
51,8
|
28,0
|
9,9
|
9,7
|
|
З.А.
|
54,7
|
32,9
|
5,5
|
6,9
|
|
З.Х.
|
54,7
|
35,2
|
8,8
|
1,3
|
|
С.Б.
|
44,9
|
47,3
|
6,7
|
1,1
|
|
Н.Т.
|
53,7
|
37,9
|
6,3
|
2,1
|
|
Т.Д.
|
60,3
|
32,0
|
6,9
|
0,8
|
|
М.Д.
|
45,7
|
43,0
|
10,1
|
1,2
|
|
М.Л.
|
51,2
|
20,5
|
25,1
|
3,2
|
|
Ф.А.
|
14,3
|
56,7
|
27,2
|
1,8
|
|
М.М.
|
52,6
|
36,4
|
9,7
|
1,3
|
|
У.Х.
|
38,4
|
51,6
|
7,3
|
2,7
|
|
Г.И.
|
30,1
|
36,8
|
21,2
|
12,0
|
|
К.М.
|
61,2
|
32,2
|
5,8
|
0,8
|
|
Р.М.
|
53,6
|
40,4
|
5,1
|
0,9
|
Ёш боксчиларда машғулот жангларида қарши ҳужумларнинг қўлланилиши ҳимояланишларга қараганда кичик ҳажмларда қайд қилинди. М.Л. ва Т.У. жавоб қайтариш билан қарши ҳужумларни камдан-кам бажарадилар (мос равишда 20,5% ва 58,0%) ва фақат беш нафар спортчи (Р.М., У.Х., Ф.А., М.Д., С.Б.) улардан 40% дан кўпроқ ҳажмларда фойдаланадилар (мос равишда 40,4%, 51,6%, 56,7%, 4,0%, 47,3%).
Машғулот жангларида қаршиловчи зарбаларнинг қўлланилиш ҳажмлари рақибнинг ҳужумлари ва жавобларига қаршилик кўрсатиш усулларининг ҳаммасига нисбатан тахминан саккиздан бир қисмини ташкил этади. Кўпчилик спортчилар бу жанговар ҳаракатлар турини 10%дан камроқ бажарадилар. Бироқ баъзи боксчилар (Г.И., Ф,А., М.Л.) машғулот жангларида қаршиловчи зарбаларни тез-тез қўллаб турадилар (мос равишда 21,2%, 27,2%, 25,1%). Бунда машғулот жангларида қарши ҳимояланишларнинг қўлланилиши ўта кичик ҳажмларда қайд қилинган, чунки фақат беш нафар спортчилардагина (Г.И., М.Л., З.А., Т.У., Т.Ф.) бу кўрсаткич 3%дан ортиқ бўлди (мос равишда 12,0%, 3,2%, 6,9%, 9,7%, 5,2%).
Кўринишича, 14-15 ёшдаги боксчиларнинг тайёргарлик даражаси бу техник жиҳатдан мураккаб бўлган бокс ҳаракатининг муваффақиятли қўлланилиши учун етарли эмас.
Ёш боксчиларда мусобақаларда ҳужумларга ва жавоб қайтаришларга қаршилик кўрсатиш турларининг қўлланилиш ҳажмлари ўртасидаги индивидуал нисбатлар таҳлили (3.8 - жадвал) шуни аниқлашга имкон бердики, текширилган қатнашчиларнинг аксариятида қарши ҳужумлар устунроқ. Жумладан, тўрт нафар боксчида (Ф.А., З.А., Т.У., Т.Ф.) бу кўрсаткич ҳатто 60%дан ортиқ бўлди (мос равишда 65,3%, 67,3%, 63,0%, 67,3%) ва фақат бир спортчида (М.Л.) у 50%ли даражага етиб бормади (мос равишда 43,3%).
Ёш боксчиларда мусобақаларда жавоб қайтариш билан ҳимояланишларнинг қўлланилиш ҳажмлари машғулот жангларига нисбатан бирмунча камайиб кетди. Беш нафар спортчида (Г.И., Ф.А., З.А., Т.У., Т.Ф.) уларнинг ҳатто 30%дан кам қўлланилиш ҳажмлари қайд қилинди (мос равишда 27,5%, 20,9%, 24,0%, 25,8%, 20,4%). Ва фақат уч нафар спортчида (К.М., М.Л., З.Х.) бу кўрсаткичлар 45%дан юқори бўлди (мос равишда 47,3%. 48,4%, 45,3%).
Мусобақаларда қаршиловчи зарбаларнинг қўлланилиш ҳажмлари, машғулот жангларида каби, тахминан бир хил, асосан 5%дан кўпроқ ва ҳатто Г.И., Ф.А., Т,Ф. ларда улар 10%ли чегарадан ошган (мос равишда 11,5%, 13,6%, 10,5%). Фақат Р.М., К.М., С.Б. каби спортчиларда қаршиловчи зарбаларнинг қўлланилиш ҳажмлари 3%дан паст (мос равишда 2,1%, 1,9%, 2,4%).
3.8-жадвал
Боксчиларда мусобақаларда ҳужумлар ва жавоб қайтаришларга қаршилик кўрсатиш турларининг қўлланилиш ҳажмлари ўртасидаги нисбатларнинг индивидуал кўрсаткичлари (%)
Т/р
|
Ф.И.
|
Ҳужумларга (жавоб қайтаришларга) қаршилик кўрсатиш турлари
|
Ҳимояла-нишлар
|
Қарши ҳужумлар
|
Қаршиловчи зарбалар
|
Қарши ҳимояла-нишлар
|
|
Т.Ф.
|
20,4
|
67,3
|
10,5
|
1,8
|
|
Т.У.
|
25,8
|
63,0
|
7,6
|
3,6
|
|
З.А.
|
24,0
|
67,3
|
5,4
|
3,3
|
|
З.Х.
|
45,3
|
50,0
|
4,1
|
0,6
|
|
С.Б.
|
39,5
|
57,7
|
2,4
|
0,4
|
|
Н.Т.
|
42,7
|
53,9
|
3,0
|
0,4
|
|
Т.Д.
|
40,7
|
54,7
|
4,4
|
0,2
|
|
М.Д.
|
40,4
|
51,9
|
7,2
|
0,5
|
|
М.Л.
|
48,4
|
43,3
|
5,8
|
2,5
|
|
Ф.А.
|
20,9
|
65,3
|
13,6
|
0,2
|
|
М.М.
|
42,0
|
52,0
|
5,4
|
0,6
|
|
У.Х.
|
34,3
|
56,3
|
3,7
|
5,7
|
|
Г.И.
|
27,5
|
55,2
|
11,5
|
5,8
|
|
К.М.
|
47,3
|
50,6
|
1,9
|
0,2
|
|
Р.М.
|
39,1
|
58,4
|
2,1
|
0,4
|
Ҳужумларга қаршилик кўрсатиш воситалари қўлланилишининг индивидуал кўрсаткичлари таҳлили шуни аниқлашга имкон бердики, айнан Ф.А. ва Т.Ф. каби боксчилар мусобақа шароитларида жавоб қайтариш билан ҳимояланишларни жуда кам қўллайдилар ва қарши ҳужумлар ҳамда қаршиловчи зарбаларни афзал қўрадилар. Бу спортчиларнинг машғулот жангларида ҳам ҳудди шундай манзарани кузатиш мумкин.
Ўз навбатида, ёш боксчиларда мусобақаларда қарши ҳимояланишларнинг қўлланилиши машғулотдаги кўрсаткичларга нисбатан янада пасайиб кетди. Фақат Г.И. ва У.Х. бу жавобларга қаршилик кўрсатиш турининг қўлланилиш ҳажмларининг 5%ли даражасига эриша олдилар (мос равишда 5,8%, 5,7%) ва уч спортчи (М.Л., З.А., Т.У.) қарши ҳимояланишларни 2%дан кўпроқ ҳажмда қўллай оладилар (мос равишда 2,5%, 3,3%, 3,6%).
Бокс олишувларида (ҳам машғулотларда, ҳам мусобақа шароитларида) қарши ҳимояланишлардан бундай вақти-вақти билан фойдаланиш боксчилар эришган техник-тактик қуролланганлик хусусиятлари билан тушунтирилади.
Машғулот жангларида ва мусобақа шароитларида ҳаракатларнинг намунавий таркибининг қўлланилиш кўрсаткичлари ўртасидаги индивидуал нисбатлар таҳлили якунлари ёш боксчиларда жанг олиб бориш воситалари билан қуролланганликни шакллантиришнинг умумий қонуниятлари мавжуд эканлигини, боксчиларнинг техник-тактик тайёргарлигини индивидуаллаштириш методикасини такомиллаштириш жараёни йўналишини аниқлаш зарурлигини эътироф этишга имкон беради.
Do'stlaringiz bilan baham: |
