Ўзбекистон республикaси иқтисодий тaрaқҚиёт


TIJORAT BANKLARINING INVESTITSION JOZIBADORLIGINI



Download 8,4 Mb.
Pdf ko'rish
bet242/448
Sana23.07.2022
Hajmi8,4 Mb.
#842576
1   ...   238   239   240   241   242   243   244   245   ...   448
Bog'liq
Raqamli iqtisodiyot

 
TIJORAT BANKLARINING INVESTITSION JOZIBADORLIGINI 
TA’MINLASH 
OMILLARI 
 
Abdullaev B. 

 OBM tinglovchisi 
Iqtisodiy jozibadorlik milliy miqyosda, makroiqtisodiy 
ko‘rsatkichlarda aks 
ettirilgan, iqtisodiyotning umumiy holatiga, ishchi kuchining umumiy darajasi va 
malakasiga, infratuzilmani rivojlantirishga, ichki bozor hajmiga, texnologik rivojlanish 
darajasiga, innovatsion salohiyatga va boshqa ko‘plab omillarga bog‘liq. Huquqiy 
jozibadorlik mamlakatda biznes yuritish shartlari va qulayligini, manfaatlari va 
korxona egalarining himoya darajasini aks ettiradi. 
O‘zbekiston Respublikasi iqtisodiyotining 2017
-2021 yiillarga muljalllangan 
Xarkatlar strategiyasida: bank tizimini isloh qilish, banklar depozit bazasining 
kapitalizatsiyasini chuqurlashtirish va barqarorligini oshirish, ularning moliyaviy 
barqarorligini va ishonchligini mustahkamlash, istiqbolli investitsion loyihalar hamda 
kichik biznes va tadbirkorlik sub’e
ktlarini kreditlashtirishni yanada kengaytirish; yangi 
turlardagi sug‘urta, lizing va boshqa moliyaviy xizmatlarning hisobiga ularning 
xajmini kengaytirish va sifatini oshirish
1
vazifasini qo‘yilgan. Bu vazifalarni 
sidqidildan, to‘liq va sifatli bajarishni
ta’minlash va ularni amalga oshirishda hamda 
rivojlanishini ta’minlashda, moliya
-bank tizmining, shuningdek aksiyadorlik tijorat 
banklari bugungi kunda mamlakatimiz hayyotida muhim ahamiyatga ega Davlat 
dasturlarining amalga oshirilishida, xududlarni rivojlantirishga doir istiqbolli 
loyihalarni hayotga izchil tatbiq etishda faol ishtirok etib kelmoqda. 
Tijorat banklarining investitsiya faoliyatiga bo‘lgan ehtiyoj bank tizimi va 
umuman iqtisodiyot taraqqiyotining o‘zaro bog‘liqligidan kelib chiqadi. Bir tom
ondan, 
barqaror iqtisodiy muhitga qiziquvchi bank muassasalari, bu ularning faoliyati uchun 
zarur shartdir, boshqa tomondan, iqtisodiy rivojlanishning barqarorligi ko‘p jihatdan 
bank tizimining yuqori darajadagi ishonchliligiga, uning samarali ishlashi 
quy
idagilarga bog‘liq:
-
bankga turli moliyaviy mablag‘larni jalb qilish orqali bankning moliyaviy 
mablag‘lar xajmini ko‘patirish imkoniyatini berishidir. Bu esa o‘z navbatida bankniing 
1
Ўзбекистон Республикаси Президентининг «Ўзбекистон Республикасини янада ривожлантириш бўйича 
харакатлар стратегияси тўғрисида”ги 07.02.2017 йилдаги 4947 

сонли Фармони.


527 
investitsion imkoniyatlarining o‘sishini va bu imkoniyalar darajasida iqtis
odiyot 
tarmoqlarining rivojlanishi, ishlab chiqarish xajmining o‘sishini, tarmoqlarda yangi ish 
o‘rinlarining shaklanishiga olib keladi.
-
bank kapital qiymatining pasayishi va bankning yuqori darajalarda 
baholanishiga olib keladi. Buning natijasida xujalik 
sub’ektlariga investitsiya kiritish 
bu esa mamlakatimizda iqtisodiy o‘sishni ta’minlashi mumkin. 
-
samarali korporativ boshqaruv bank tizimining operatsion faoliyatini yanada 
yaxshilashga ijobiy ta’sirini ko‘rsatadi. Bu esa o‘z navbatida bankning mavjud bar
cha 
resurslaridan samarali foydalanishni ta’minlab, bank tizmining foylalilik darajasini 
yanada oshiradi. 
-
davlat-xususiy sheriklichiligi asosida ishlash mexanizmini yaratish va uning 
ishlash mexanizmini takomillashtirishga, bu jarayonlarda bank tizimining risk 
darajalarining pasayishini, bankrodlik extimollarining pasayishini, moliviy 
inqirozlarning oldini olishga olib kelishi muqarordir. 
-
aksiyadorlar, investorlar vaxolanki bank tizmidan manfaatdor bo‘lgan barcha 
sub’ektlarning xuquq va manfaatlarini yuqori
darajada ximoya qilishga, ular 
o‘rtasidagi munosabatlarda o‘zaro ishonch qoidalariga rioya qilishni ta’minlashi kerak 
bo‘ladi. Bu esa mamlakatda biznes muhitning yanada yaxshilanishi, shoffofligining 
ta’minlanishi, uning rivojlanishini belgilab berishi mu
mkin.
Shunda qilib ta’kidlash joizki, bank tizimi uzining investitsion jozibadorligning 
orqasidan jamiyatdagi barcha moliyaviy mablag‘larni o‘zida yig‘ishi, uni xalq
-
xo‘jaligining barcha tarmoqlariga investitsiya xolida joylashtirish kabi muhim 
vazifalarn
i xal qilishi mumkin bo‘ladi.

Ma’lumki umumiy holda ta’kidlash joizki xar qanday tarmoqning investitsion 


jozibadorligiga ta’sir qiluvchi omillar mavjud bo‘lib, ularni qo‘yidagicha guruhlash 
mumkin:
Kompaniyalarning investitsiya jozibadorligini taqqoslaganda tashqi omillarni 
baholash muhim, ammo investor buni o‘zi bajarishi shart emas. Mamlakatning 
investitsiya muhiti barcha xo‘jalik yurituvchi sub’ektlarga bir xil ta’sir qiladi va reyting 
agentliklari mintaqalarning investitsiya jozibadorligini baholaydilar. Shu bilan birga, 
ikkinchisi, birinchi navbatda, qarzdorlik qimmatli qog‘ozlarini sotib olishga qiziqqan 
shaxslar uchun mo‘ljallangan, investitsiya jozibadorligi reytingi esa mintaqada o‘z 
biznesini ochishni yoki sotib olishni rejalashtirayotgan investorlar uchun 
mo‘ljallangan. Bunday reytinglarni tuzishda ishchi kuchi, ishbilarmonlik muhiti, 
infratuzilma va boshqa omillar baholanadi. 
Tashqi omillarning yana bir muhim guruhi - bu sanoatning investitsiya 
jozibadorligini baholash ko‘rsatkichlari. Ushbu bosqichda iste’molchilar uchun 
qiymat, bozor hajmi va uning asosiy segmentlari, savdo hajmi, bozorni diversifikatsiya 
qilish darajasi, samarali talab darajasi va uning egiluvchanligi, asosiy ishtirokchilar 
soni, sotuvchilar va xaridorlarning konsentratsiyasi, 
bozorning xizmat ko‘rsatish 
darajasiga sezgirligi kabi omillarni tahlil qilish zarur. tashqi omillarning o‘zgarishi, 
sanoatning davriy va mavsumiy tabiati, sanoatning o‘sish sur’ati, sohaning rentabelligi, 
sohadagi davlatning ta’siri va boshqalar.
Tashqi omillarni tahlil qilish har qanday korxonaning investitsiya jozibadorligini 
baholashda muhim, ammo ommaviy kompaniyalar uchun bu birinchi darajali 


528 
ahamiyatga ega. Ko‘pincha aksionerlik kompaniyasining investitsiya jozibadorligining 
asosiy ko‘rsatkichi uning aksiyalari narxi bilan belgilanadigan kapitallashuvidir. O‘z 
navbatida, aksiyalar bahosiga mamlakat iqtisodiyotining umumiy holati kuchli ta’sir 
ko‘rsatadi va nafaqat hozirgi vaziyatni, balki fond bozori ishtirokchilarining 
kelajakdagi kutishlarini ham aks ettiradi. Shunday qilib, ekologik omillarning 
o‘zgarishi muqarrar ravishda aksiyalarning bozor narxlarining o‘zgarishiga olib keladi, 
bu esa emitentning investitsiya jozibadorligini aks ettiradi. 
Shunday ekan mamlakatimizda faoliyat ko‘rsatyotgan bank t
izmining investitsion 
jozibadorligini ta’minlovchi bunday ko‘rsatkichlaridan samarali foydalanish bugungi 
kunning eng dolzarb masalalardan xisoblanadi. 

Download 8,4 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   238   239   240   241   242   243   244   245   ...   448




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish