|
25
III. Асосий кисм.
3.1. Тадқиқотнинг мақсад ва вазифалари
Тадқиқотнинг мақсад ва вазифалари:.
Илмий тадқиқотларнинг мақсади :
« Саид Комилхон домла » фермер хўжалигида урчитилаѐтган Польша
қора-ола голштин зотига мансуб сигирларини 1лактациядаги сут
маҳсулдорлигини хусусиятлари ва унга таъсир омилларни тахлил
қилишдан иборат
Тадқиқот вазифаларига қуйидагилар киради:
. сигирларнинг сут маҳсулдорлигини тахлил қилиш;
- сигирлар экстерьер кўрсатгичлари:;
-озуқаларнинг химиявий таркиби;
-сигирлар қонининг клиник ва биохимиявий кўрсаткичлари;;
- сигирларни озуқаси билан қоплаш хусусиятларин баҳолаш;
-хўжаликда урчитилаѐтган сигирларнинг сут маҳсулдорлигини
иқтисодий самарадорлигини аниқлашдан иборат.
3.2 Тадқиқотлар ўтказиш манбаи ва услуби.
Тадқиқотлар тахлили Тошкент вилояти Юқори-Чирчиқ тумани « Саид
Комилхон домла » фермер хўжалигида урчитилаѐтган Польшадан
келтирилган қора-ола голштин зотига мансуб сигирларини 1-лактациядаги
сут маҳсулдорлигини хусусиятлари,
хўжалик фойдали белгиларини
тахлил қилишдан иборат.
Польшадан
келтирилган қора-ола голштин зотига мансуб
сигирларни сут махсулдорлигини ўрганиш мақсадида биз хўжаликда
юритилаѐтган МОЛ – 2 карточкалардан, шунингдек бухгалтерия
хисоботларидан фойдаландик. Тахлил учун ўхшашлик белгилари асосила
26
келиб чиқиши, ѐши, тирик вазни, оналарнинг махсулдорлик кўрсатгичлари
бўйича 1 чи лактация (8-бош) бўйича тахлил қилдик. Хўжаликда,
сигирларнинг озиқлантириш уларнинг тирик вазни, сут махсулдорлиги ва
физиологик холатига қараб рацион асосида ташкиллаштирилган.
Сигирларнинг парваришлаш жараѐни бир хил шароитда бўлган.
Сигирларнинг сут махсулдорлиги (сут миқдори) ҳар 30 кунда назорат
соғимини ўтказиш орқали, сут таркибаидаги ѐғ ҳар ойда Гербер усулида,
сут ѐғи чиқими Н.В. Барабаншиков (1986) формулалари асосида ўрганилди.
Сутдорлик коэффиценти қабул қилинган услубда аниқланди.
Сигирларнинг озиқани сут билан қоплаш хусусиятлари умумий қабул
қилинган усулларда ўрганилган.
Тадқиқотларнинг иқтисодий самарадорлиги гурухлардаги кетган
харажатлар ва улардан олинган махсулот қиймати ўртасида фарқни
аниқлаш билан ўрганилди.
Тахлил натижасида олинган маълумотлар Е.К. Меркурьева (1970)
услубида қайта ишлаб чиқилди.
3.3. « Саид Комилхон домла » фермер хўжалигига тавсиф.
Жумладан, Тошкент вилояти Юқори-Чирчиқ тумани «Саид
Комилхон домла » фермер хўжалиги 2010 йилда ташкил этилиб. Бу даврда
асосий
ишлаб
чиқариш
фаолияти
,асосан
боғдорчилика
ихтисослаштирилган бўлиб, «Саид Комилхон домла » фермер хўжалиги
Тошкент вилояти Юқори-Чирчиқ тумани Ийк ота қишлоғида жойлашган.
Тошкент шаҳридан 7 км, туман марказидан 24 км узоқликда бўлиб.
иқлими тез ўзгарувчан бўлиб, ўртача йиллик харорат 14-15
о
С, атмосфера
намлиги 60-70%гача етади.
27
Хўжалик Чирчиқ сув олди худудида жойлашган бўлиб, қишда харорат -
20-25
о
, ѐзда эса6+30-40
о
иссиқ бўлади. Тупроғи кýнғир бýлиб, сизот сувлари
яқин, хосилдорлик даражаси талаб даражасида эмас, паст. Шунинг учун бу
ерларни доимо ýғитлаб агротехника тадбирларни юқори савияда ýтказиш
лозим.
Хўжалигда экинларни суғориш ―Чирчиқ‖ канали орқали амалга оширилади.
Ер майдони 2013 йилларда 16 гектарни ташкил этган эди.Шундан3.5гектар
беда.8 гектар маккажўхори учун экилади. Йил давомида хўжалик 280 тн
силос , 7 тн.сомон, 7500 кг беда пичани, майдаланган макажўхохари 1000
кг,майдаланган буҳдой 850 кг, кепак 800 кг,пахта шроти1200кг жамғарган.
«Саид Комилхон домла » фермер хўжалиги 2012 йилда имтиѐзли кредит
хисобидан Польша давлатидан 33 бош, юқори маҳсулдор наслли
ғунажинлар
келтирилди.
Алббата
бу
озуқаллар
қорамолларни
озиқлантириш учун етишмайди ва хўжалик йил давомида озуқа сотиб
оилишга мажбур.
Бугунги кунда фермер хўжалиги қарамоғида жами 56 бош қорамол,
шундан 25 бош сигир мавжуд бўлиб, кунлик ўртача ҳар бир сигирдан 20-25
кг-дан сут соғиб олинмоқда. Эркак бузоқларнинг кунлик ўсиши 900-1100
граммни ташкил қиляпти. Ҳозирги вақтда фермер хўжалиги асосан сут
йýналишидаги қора молларни парваришлаш, уларни фермер хýжаликларига
сотиш, шунингдек сут махсулотларини ишлаб чиқариш билан шуғулланади.
Маьлумки Тошкент вилояти хўжаликларида хар бир шартли бош наслли
мол учун 0,30 тадан сувли майдон ажратилган бўлиб, 10 гектар озуқа
майдони билан шартли мол боқилиши талаб этилади. Демак, ўртача йилига
5000 кг сут берган сигир учун бир йилга 7500 кг озуқа бирлиги талаб
этилса, шундан 70 фоизи ѐки 5300 кг озуқа бирлик дағал ва ширали
озуқалар хисобига тўғри келади, ѐки хар бир гектар сувли майдондан 18
тонна озуқа бирлиги олинса, 0,30 га сувли майдон билан чорва молининг
талабини қондириш мумкин бўлади.
28
Ҳар бир гектар сувли майдондан фақат оралиқ экинлар экиш йўли
билан 18 тонна ва ундан кўп озуқа бирлиги олиш имконияти мавжуд. «Саид
Комилхон домла » фермер хўжалигида қорамолларни озиқлантириш учун
тахминан 30 гектар ер майдони етишмайди, шунинг учун хўжалик қўшимча
озуқа сотиб олишга мажбур.
Биз ўйлаймизки «Саид Комилхон домла » фермер хўжалиги ҳозирги
қишлоқ хўжалигида бўлаѐтган ислохатлар, модернизация жараѐнлари
натижасида замонавий талабларга жавоб берадиган чорвачилик
махсулотлари ишлаб чиқаради ва юқори кўрсаткичларига эга бўлади.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
