Ўзбекистон республикаси қишлоқ ва сув хўжалиги вазирлиги

 

Matka suti 

Asalarilar  matka  sutinimatka  lichikalari  va  matkani  oziqlantirishda 

foydalanadilar.  Bu  taxminan  60  –  70  %  suvdan,  pastasimon  oq  va  sariq  tusli 

pastadan  iborat.  Qisman  suvda  eriydi  va  sheloch  eriymasida  butunlay  eriydi. 

Matka  suti  aralashmasi  mikrobga  qarshi  kurashda  va  gripp  virusiga  qarshi 

kurashadi. Medisinada ishlatilinadi. 

Matka sutini 1 yil davomida saqlash mumkun faqat germetik idishlarda  6ºc 

quruq va qorong’u joyda saqlaniladi. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

 

2.2  Fermer  xo’jaligi  sharoitida  Asakarichilik  maxsulotlariga    qayta 

ishlov berish texnologgiyalari.  

Asal  olish. 

Asalni  katakchalardan  olishdan  oldin  katakcha  yacheyka 

qopqog’ini  olib  tashlash,  qirqishyoki  urish  (збивание)  kerak.  Bunday  kichik 

texnologgik  jarayonda  asalarichilik  pichog’ini  ishlatish  mumkun,  pichoq  issiq 

suvda  isitiladi  lekin  yaxshisi  kombinirlashgan  pichoqlarni  ishlatish  yaxshi  effect 

beradi. Ishlatish davomida pichoqni isitish bug’da, suvda yoki elektir toki hamda 

vibra  pichoqlar  isitgichi  yordamida  foydalaniladi.Katakchalar  qopqog’ini 

teshishda  shipli  aylanuvchan  baraban  yoki  aylanuvch  barabanda  yumshatish 

(сбивать) plastmas sterjenlari yordamida yoki simbolakrari yordamida. Pichoqlar 

65  –  75  º  c  gacha  qizdiriladi,  bu  jarayon    asalning  sifatiga  ta’sir  o’tkazmaydi, 

chunki pichoq kam vaqtdavomida asal bilan kontaktda bo’ladi. 

 

Bundan keyin asalni sotalar ichidan ajratiladi. Jarayon normal o’tishi uchun  

va  asal  yopishqoq  bo’lishi  uchun  uni  havo  temperaturasi  +25  -    40  º  c  bo’lgan 

xonada asal  asal ajratilinadi. 

Keyi  asalni  har-xil  konstruksiyali  markazdanqochma  moslamalar 

yordamida asalni фокфеши olinadi.  

Agar  asal  juda  yopishqoq  bo’lsa  va  namligi  past  bo’lsa  bu  juda 

qimmatbaho  asal  hisoblaniladi.  Bunaqa  asalni  muxsusshiplar  yordamida 

yumshatiladi yoki jarayon davomida ham olish mumkun. 

Aaslni  tayyor  maxsulotga  keltirguncha  ma’lum  haroratda  bir  vaqt  ushlab 

turiladi agarda asalni qizdirib uzoq vaqt ushlab turilsa asal o’zining  

 

 

 

 

 

---

 

 

xususiyatlarini  va  maxsulotbobligini  yuqotadi.  Asalni  qayta  ishlashda 

qattiq nazorat ostida ushlabturiladi va tezda sovutiladi. Agarda asalda orticha suv 

va  namlik  bo’lsa  unda  maxsus  agregatlarda  tozalaniladi.    Asalda  suv  va  namlik 

asosan  noto’g’ri  saqlashda  suyuq  fraksiyali  atstoyniklar  ta’sirida  paydo  bo’lishi 

mumkun. 

Asaldan  ortiqcha  narsalardan  tozalash  (masalan,  cho’kkan  asalaridan). 

Buda  asalni 1  – 0,5 mm  bolgan filtirlardan o’tkazilinadi. Asal sovigandan  keyin 

uni yanada tozalash uchun 27 - 34 º c da maxsus uch jumrakli idishda 1 – 2 sutka 

davomida tozalaniladi. 

Odatda  asalni  birdaniga  taralarga  quyiladi  bunda  havosiz  kamerada 

bajariladi.  Suyuq  asalga  juda  talab  katta  bo’lgani  uchun,  asal  kristallanmasligi 

uchun uni 55 º c da 7 min davomida qizdiriladi va bankalarga quyiladi. Shuning 

uchun asal 6 – 8 oy davomida kristallanmaydi.