Ўзбекистон республикаси ќишлоќ ва сув хўжалиги вазирлиги

 
11- ilova 
“Byudjet” atamasiga oid ta'riflar 
№ 
Olimlarning F.I.Sh 
Ta'riflarning mazmuni 
1. 
Bobojonov O., 
Jumaniyozov K. 
Byudjet tuziladigan rejaning miqdor ko‗rinishi uning 
bajarilishi ustidan nazorat qilish va tartibga solish 
usulidir 
2. 
AQSh boshqaruv hisobi 
bo‗yicha diplomli 
buxgalterlar instituti 
Byudjet–rejalashtirilayotgan 
daromad 
qaysiki 
erishilishi lozim bo‗lgan va hisobot davrida pasaytirilishi 
kerak bo‗lgan xarajatlar, tegishli maqsadlarga erishish 
uchun jalb qilinishi lozim bo‗lgan sarmoyalar miqdorini 
aks ettiruvchi ma'lum davrga tayyorlangan va qabul 

---

265 
qilingan qiymat ko‗rinishidagi miqdoriy reja
 
3. 
Buyuk Britaniyaning 
boshqaruv hisobi 
bo‗yicha Qirollik 
instituti 
Byudjet – reja bo‗lib qiymat ko‗rinishida taqdim 
etiladi, kelajakdagi ma'lum davr uchun tayyorlanadi va 
qabul qilinadi.Unda mazkur davr mobaynida qancha 
daromad olinishi va xarajat qilinishi lozimligi hamda 
tegishli maqsadlarga erishish uchun qancha miqdorda 
sarmoyalar jalb qilish nazarda tutilayotganligi aks 
ettiriladi 
4. 
Entoni R. 
Byudjet ma'lum bir davrga odatda, bir yilga
mo‗ljallangan 
miqdor 
va 
qiymat 
ko‗rinishida 
ifodalangan reja demakdir
 
5. 
Shim J. K., 
Sigel J. G. 
Byudjet kompaniya faoliyatini o‗zaro bog‗langan 
moliyaviy (aktivlar, xususiy kapital, daromad va 
xarajatlar va h.k.) va natural (ishlab chiqarilgan 
mahsulot va ko‗rsatilgan xizmatlar hajmi va boshqalar) 
iqtisodiy ko‗rsatkichlarini aks ettiruvchi faoliyatning 
miqdoriy rejasi va dasturi bajarilishi demakdir. Byudjet 
kompaniya maqsadlarini aniq bir moliyaviy va operasion 
vazifalarini bajarishni izohlaydi va o‗zida moliyaviy 
prognoz 
va 
moliyaviy 
rejalar 
to‗plamini 
mujassamlashtiradi
 
6. 
Nidlz B., 
Millz S., 
Anderson G. 
Byudjet kelajakda bo‗ladigan iqtisodiy jarayonlar, 
xo‗jalik faoliyati va natijalarini moliyaviy hamda 
moliyaviy 
bo‗lmagan 
ko‗rsatkichlarda 
prognozlashtiradigan xarakatlar rejasidir
 
7. 
Atkinson, Entoni A., 
Banker, Radji D., 
Byudjet–joriy faoliyat natijalarini oldindan bashorat 
qiladigan va moliyaviy reja korxonani maqsadlariga 

---

266 
Kaplan, Robert S., 
Yang, Mark S. 
erishishiga imkon beradimi degan savolga javob 
beradigan pul oqimlari va chiqimlarini miqdoriy 
ifodalanishidir 
8. 
Garrison R., Norin E., 
Bryuer P. 
Odatda byudjetlar har yili tuziladi va menejment 
rejasini o‗ziga xos qiymat ko‗rinishida ifoda etadi 
9. 
Sheremet A.D. 
Byudjet–ko‗zda tutilayotgan xarakatlar bajarilishidan 
avval tuziladigan moliyaviy xujjatdir 
10. 
Baxrushina M.A. 
Byudjet ko‗zda tutilayotgan xarakatlar bajarilishidan 
avval tuziladigan moliyaviy hujjat va u bo‗lajak 
moliyaviy jarayonlar prognozini ko‗rsatadi 
11. 
Rossiya iqtisodiy 
rivojlantirish vazirligi 
tomonidan ishlab 
chiqilgan boshqaruv 
hisobi bo‗yicha uslubiy 
ko‗rsatma 
Byudjet 
rejalashtirilayotgan 
yoki 
kutilayotgan 
daromad, xarajat, aktiv va majburiyatlar haqidagi 
ma'lumotlardir. Byudjet kelgusi jarayonlarni direktiv 
rejasini o‗zida mujassamlashtiradi va korxona faoliyati 
samaradorligini rejalashtirish, hisobga olish, nazorat 
qilish va baholash uchun ishlatiladi
 
12. 
Karpova T. P. 
Byudjet – rejaning miqdoriy ifodalanishi, uning 
bajarilishi ustidan nazorat vositasi va tartibga solish 
usulidir 
13. 
Volkova O. 
Byudjet – korxonani ko‗zlangan maqsadiga erishishiga 
yo‗naltirilgan korxona miqyosida va uning segmentlari 
bo‗yicha 
faoliyatining 
miqdoriy 
jihatdan 
detallashtirilgan rejasidir
 
14. 
Pardaev A.X., 
Pardaeva Z.A. 
Byudjet – rejalashtirilgan faoliyatni amalga oshirishdan 
oldin tuziladigan moliyaviy hujjat hisoblanadi 
15. 
Abdug‗aniev A.A. 
Byudjet – rejaning miqdoriy ifodasi, uning bajarilishi 
ustidan nazorat va tartibga solish bo‗lib hisoblanadi 
16. 
Chaya V.T., 
Chupaxina N.I. 
Byudjet – qiymat ko‗rsatkichlarini aks ettiruvchi 
rejadir, qiymat ko‗rsatkichlarini har qanday rejada aks 

---

267 
ettirish mumkin 
17. 
Yankovskiy K.P., 
Muxar I.F. 
Byudjet – korxona xo‗jalik (operasion), investision va 
moliyaviy faoliyat xarajatlari va pul kelib tushishini aks 
ettiradigan operasion moliyaviy rejadir 
18. 
Manyaeva V.A. 
Byudjet faoliyatini amalga oshirish uchun barcha 
turdagi 
mablag‗lar 
muvofiqlashtirilgan 
va 
balanslashtirilgan hujjatdir 
19. 
Demin A.E. 
Byudjet pul va natural shaklda ifodalangan reja hujjati 
bo‗lib, qishloq xo‗jaligi korxonalari miqyosida va 
alohida olingan tarkibiy bo‗linmalar (xo‗jalik mas'uliyati 
markazlari) bo‗yicha ishlab chiqiladi va bajarishga qabul 
qilinadi 
20. 
Demidenko Yu.G. 
Byudjet 
– 
rahbarlar 
loyixalarini 
sifrlarda 
aniqlashtiradigan va muvofiqlashtiradigan korxona 
ichidagi yuqori samarali moliyaviy rejalashtirish 
vositasidir 
21. 
Ternovix V.K. 
Korxona byudjeti rahbariyat tomonidan rasman 
tasdiqlangan barcha funksiya va bo‗linmalar bo‗yicha 
muvofiqlashtirilgan moliyaviy reja bo‗lib, unda daromad 
va xarajatlar, pul mablag‗lari to‗lovi va kirimi, aktivlar 
va kapital o‗sishi balanslashtiriladi 
22. 
Kuz'mina M.S. 
Byudjet – korxona faoliyatining barcha qirralarini 
qamrab oluvchi va xarajatlarni olingan natijalar bilan 
taqqoslash imkonini beradigan moliyaviy rejadir.