Ўзбекистон республикаси қишлоқ ва сув хўжалиги вазирлиги тошкент давлат аграр университети шералиев Абдусаид Шералиевич

Ўсимликларнинг озиқланиши. Ўсимликка агротехник тадбирларни ўтказиш жараёнида қўлланилган минерал ва органик моддалар бактерияларнинг ривожланишини тезлаштириши ёки сустлаштириши мумкин. Тупроқда бор этишмаса зиғирни Clo. macerans бактерияси билан касалланиши ортиб кетади. Минерал ўғитларнинг тупроқдаги кислотали холатни ўзгартириши айрим сапротроф бактерияларнинг кўпайишига сабаб бўлади. Масалан, маккажўхорининг бактериал сўлиш касаллигини келтириб чиқарувчи Ap. atewartii бактерияси патогенлигини орттириб, ўсимликнинг кўпроқ касалланишига сабаб бўлади.
Тупроққа калийли ўғитларни қўллаш бактерияларнинг ривожланишига ноқулайлик яратади. Картошкага калийли ўғитларни солиш туганакда глюкозанинг тўпланишига имкония бермаганидек, унинг ҳалқали чириш билан касалланмаслигига сабаб бўлади.
Ёруғликнинг бактерияларга таъсири. Фитопатоген бактериялар учун қуёш нурлари салбий таъсир қилади. Сариқ пигментли бактериялар оқ пигментли бактерияларга нисбатан ёруғликка чидамлилик қилади. Бактерияларнин ёруғликга чидамлилик хусусияти улар ҳужайрасидаги каротиноид пигментлари борлиги қуёшдан келаётган ултрабинафша рангларни таъсиридан ҳимоя қилади. Шунинг учун ўсимликларнинг ер усти аъзолари кўпинча сариқ ранг ҳосил қилувчи ўсимликларда кузатилса, ер ости аъзолар оқ пигментли бактериялар билан касалланади.
Фитопатоген бактериялардан X. malvacearum бактериясининг ултрабинафша нурларга чидамлигини текшириш учун уларга симобли кварцли чироқ билан 30 минут давомида 375 вт лампада нурлантирилганда ҳаётчанлигини сақлаб қолса, Pec. phytophthorum 5 дақиқадан кейин ҳалок бўлган. Ултрабинафша рангларга шунингдек, Pectobacterum, Pseudomonas бактерияларига ҳам тезда таъсир қилади.
Биотик омиллар. Фитопатоген бактериялар ҳаёт фаолияти давомида турли организмлар билан турлича муносабатда бўлади. Бу жараён бактерияларнинг тупроқда ёки ўсимликларда бўлганда рўй беради. Фитопатоген бактериялар ва ўсимллик орасидаги ўзаро муносабат, озиқа манбайи ва яшаш шароитидаги омилларга рақобатида вужудга келади.