Ўзбекистон республикаси қишлоқ ва сув хўжалиги вазирлиги тошкент давлат аграр университети шералиев Абдусаид Шералиевич

Уруғларни биологик зарарсизлантириш
Фитопатоген бактерияларга таъсир қилувчи бактерияфаглар ўсимлик ичидаги ҳужайраларини нобуд қилади. Улар бактериялар кенг тарқалган тупроқда, ўсимлик органларида, қудуқ, дарё, денгиз, кўлмак сувларида кенг тарқалган бўлади.
Қишлоқ хўжалик экинларининг касалликларига қарши бактерияфагларни фойдаланиш учун уларни уруғларини ивитиш, кўчатлар илдизига ишлов бериш, ўсимлик аьзоларига сепиш, ерларни ун шудринг, занг касалликларидан соғломлашлаштиришда яхши самара беради. Масалан, уруғларига бактерияфаглар билан ишлов берилган ғўза ўсимлигининг гоммоз билан зарарланишини назоратга нисбатан 74% га камайган (Лебедева, 1936).
Ўсимликлар ҳосил қилган эфир мойларини Ps.citriputeale бактериясига қарши қўлланганда цитрусларнинг некрози касаллигига нисбатан яхши самара беради.
Чеснокни Pec. aroideae, Pec. carotovorum, Pec. phytophthorum, X. vesicatoria, X. malvacearum, X. heterocea, Ps. citriputeale, Ps.atrofaciens бактерияларига қарши кўчат ва уруғларни зарарсизлантиришда фойдаланиш мумкин. Шунинг учун чеснокдан карам уруғларини, картошка туганакларини сақлашда чиришига қарши фойдаланилади.


Уруғга бактерифаглар билан ишлов бериш
Уруғ униш даврида чигитга бактериофаглар билан ишлов бериш уруғкуртак ва ғўза поясини гоммоз билан касалланишини камайтиради (О.П.Лебедева,1939).
Фитонцидлар билан ишлов бериш. Юксак ўсимликлар ҳосил қилган бактериоцид, процистоцид, фунгицид моддалар бактерияларни нобуд қилади. Протоанемонин, тиннин, аренарин, нуфарин кабилар помидорнинг бактериал раки, карам ва дуккаклилар бактериозига қарши самара беради. Аренарин Corynebacterium, Cor.michiganense бактериясига нисбатан юксак самарали ҳисобланади. Нуфарин таъсирида 30 минутдан кейин Cor.michiganense, Соr. insidiosum, Cor.sepedonicum бактерияларининг 2-3 % тирик қолган холос.

Бактерияфагларни фойдаланиш
Фитопатоген бактерияларга таъсир қилувчи бактерияфаглар ўсимлик ичидаги ҳужайраларини нобуд қилади. Улар бактериялар кенг тарқалган тупроқда, ўсимлик органларида, қудуқ, дарё, денгиз, кўлмак сувларида кенг тарқалган бўлади.
Бактерияфагларни фойдаланиш учун уларни уруғларини ивитиш, кўчатлар илдизига ишлов бериш, ўсимлик аьзоларига сепиш, ўсимликни соғломлашлаштиришда яхши самара беради. Масалан, уруғларига бакте рияфаглар билан ишлов берилган ғўза ўсимлигининг гоммоз билан зарарланишини назоратга нисбатан 74% га камайган (Лебедева, 1936).