Ўзбекистон республикаси ички ишлар вазирлиги академияси дастлабки тергов ва криминалистика кафедраси тергов фаолияти мутаҳасислиги

Х У Л О С А

Ушбу диплом ишим билан ҳодиса жойини кўздан кечириш тергов ҳаракатларини ўтказишда амалга ошириладиган вазифаларни, унда қўлланиладиган илмий-техник восита ва методларни умумлаштириб ёритиб беришга ҳаракат қилинди.
Албатта, ҳар бир ҳодиса жойи индивидуал хусусиятга эга бўлиб, турли ҳолатлар юзага келиши мумкин. Агар, барча ҳодисалар бўйича кўздан кечириш хусусиятларини фарқловчи ва ўхшаш омилларни ажратадиган бўлсак, улар ҳодиса турлари бўйича, сўнг эса, ҳар бир ҳодисага хос хусусиятлар бўйича, мотивлар, содир этиш жойи ва вақти, жиноят содир этиш қуроли ва бошқаларга кўра фарқ қилса, жиноят жойида изларнинг ҳосил бўлиши, уларнинг айримларининг жойлашув жойи, жиноят турлари бўйича маълум бир тоифадаги изларнинг уларга хосликларига кўра умумийлик қисман кўзга ташланади. Бундай ҳолатдан фойдаланиб ва ҳар қайси турдаги жиноятларга хос хусусиятларни ўрганиш орқали жойларда унумли иш олиб бориш имконияти туғилади. Албатта, бунинг учун ҳодиса жойини кўздан кечираётган тергов-тезкор гуруҳи кўздан кечириш давомида қандай масалаларни ҳал этиш зарурлигини, уларни ҳал этиш учун юқорида кўрсатиб ўтилган илмий-техник восита ва методларни билишлари ҳамда ушбу билимларни амалда қўллай олиш кўникмаларига эга бўлишлари шарт.
Хулоса қилиб айтиш мумкинки, терговчи, эксперт-криминалист, судтиббий эксперти, кинолог, тезкор ходим, профилактика инспектори ҳодиса жойини кўздан кечириш тергов ҳаракатининг самарали ўтказилиши учун барча билим ва кўникмаларини сафарбар этсалар, жиноятчиликка қарши кураш фаолиятининг барча йўналишларидаги вазифаларнинг бажарилишига катта ҳисса қўшган бўладилар. Бундай вазифаларни уддалашда, кўздан кечиришда ҳал этиладиган масалаларни тизимли равишда ўрганишда, уларни ҳал этишнинг метод ва воситаларини қўллаш кўникмаларини ҳосил қилишлари керакдир.
Юқоридагирларни ўрганиб чиқиб қуйидаги муаммоларга дуч келинди ва уларга қуйидаги таклифларни бермоқчиман:
1-муаммо: Ҳодиса жойи чизмасидаги шартли белгилар ягона тизимга келтирилмаганлиги сабабли, иш учун аҳамиятли бўлган излар ҳамда объектлар терговчилар томонидан ҳодиса жойи чизмасида турлича акс эттирилмоқда, натижада ҳодиса жойи чизмаси келгусида ушбу ишни иш юритувга олган тергов ва суд органлари томонидан турлича баҳоланишига олиб келмоқда;