Ўзбекистон республикаси ички ишлар вазирлиги а к а д е м и я

беради ва кишининг руҳиятига қаттиқ таъсир қилади. Сиғи-
нишнинг алоҳида аҳамияти шундаки, киши ўз ҳаётининг
маъносини энг олий қадрият — нариги дунёда эришадиган
лаззат ва фаровонлик билан боғлайди, бу дунёдаги ҳаёти-
нинг ўткинчи эканлигига, ўзининг қандайдир ташқи қуд-
ратли куч томонидан идора этилишига ишонади.
Швейцариялик олим К.Г.Юнгнинг фикрича, диний рамз
(символ)лар инсон ҳаётига маъно бағишлайди. Унинг таъ­
кидлашича, Америкадаги пуэбло қабиласининг ҳиндулари
ўзларини Қуёш ота фарзандлари деб ҳисоблашади. Бу нарса
уларга умид бағишлайди, тасалли беради, ҳаётини муайян
мазмун ва маъно билан тўлдиради1.
1 Қаранг: 
Юнг К. Г.
Архетип и символ. - М., 1992. — С.81.
18
-

---

Умид кишига куч-қу в ват бағишлайди ва инсонни ночор
реал ҳаётидан ташқари келажакда кутаётган роҳатбахш да-
қиқалар сари хаёлан етаклайди. Ғайритабиий кучга ишониш
кишининг кундалик азоб-уқубатларни ўткинчи бир нарса деб
қарашига, ҳатто ўлимдан \ам қўрқмаслигига ёрдам беради.
Чунки тақводор киши келажакда фаровон ҳаётга эришиши-
га ишонади. Диннинг кучи ҳам ана шунда. Кишининг худога
ишониши бу дунёни ўткинчи сифатида англашига кўмакла-
шади, нариги дунёдаги «ҳаёти»га умид ва ишонч бағишлай-
ди. Бундай ҳолатни мустаҳкамлаш учун дин турли-туман рам­
зий ҳодисалардан фойдаланади.
Диний маросимлар онгга таъсир қилади. Бу таъсир жара­
ёнида у нафақат ахлоқий-маънавий, балки эстетик восита-
лардан ҳам фойдаланади. Масалан, диний маросимлар ўтка-
зиладиган жойлар — масжид, черков, синагогаларни безаш-
га катга эътибор берилади. Бундай жойларда булган киши­