Ўзбекистон республикаси ички ишлар вазирлиги а к а д е м и я

мазмун касб этади. Инсон ва сиғиниш объекти ўртасида ғай-
ритабиий апоқа мавжудлигига ишонч мустаҳкамланади. Киши
диний маросимларни бажариш билан ғайритабиий кучни ўз
иттифоқчиси ва мададкорига айлантиришга умид қилади.
Қадимда диний маросимнинг кенг тарқалган тури қур-
бонлик бўлган. Қурбонлик турли (озиқ-ов^тларнингбир қис-

---

мини ажратиш, ҳайвонлар сўйиш каби) усулларда амалга
оширилган.
Қурбонлик негизида бошқа диний маросимлар юзага кел­
ган. Жумладан, диний маросимнинг энг ривожланган шакл­
ларидан бири сиғиниш ҳам қурбонлик асосида шаклланди.
Қурбонлик диний маросимини бажариш жараёнида ғайри-
табиий кучга сиғиниш юзага келган ва кейинчалик ундан
ажралиб чиққан. Сиғиниш диндорнинг сўз воситасида реал
ёки уйдирма объектга таъсир қилишга қаратилган дуолари,
рамзий хатти-ҳаракатлари мажмуасидир. Кишининг қандай
ҳис-туйғуларни ифодалашига қараб, уни олқишловчи, мин-
натдорликни ифодаловчи, гуноҳларнинг кечирилишини
сўрашга йўналтирилган ва бошқа турларга бўлиш мумкин.
Сиғиниш турли хатти-ҳаракатлар, хулқ-атворлар билан
бирга моддий ҳодисаларни ҳам ўз ичига олади. Сиғиниш-
нинг муҳим хусусияти ҳиссий-рамзий образларда ифодала-
нишидир. Сиғиниш таркибига турли удумлар, анъаналар,
қурбонликлар, дуолар, ўзини ҳаёт неъматларидан чеклаш
(жумладан, рўза тутиш) кабилар киради. Сиғиниш у ёки бу
предметни илоҳийлаштириш (масалан, Каъбадаги қора тош,
айрим дарахтлар, муқаддас қабрлар, қадамжолар) восита­
сида амалга оширилади. Сиғинишда турли туморлар, тас-
беҳ, диний либослар ҳам муҳим ўрин тутади. Буларнинг бар­
часи биргаликда сиғинишга ҳиссий-рамзий образ тусини