Ўзбекистон республикаси халқ таълими вазирлиги махмудхўжа беҳбудий номидаги самарқанд вилояти педагог кадрларни қайта тайёрлаш ва малакасини ошириш институти

Bugun o’qituvchi ma’naviy targ’ibotning eng oldingi marrasida turishi lozim. Dunyoviy ilmlardan saboq berar ekan, u «Men vatan ravnaqi uchun nima qildim?» degan tuyg’uni o’zi va o’quvchilar ongi-shuuriga joylashi kerak. Spitamen va SHiroq, To’maris va Muqanna, Jaloliddin Manguberdi va Temur Malik timsolida vatanparvarlik ibratini yoshlarimiz vujudiga singdirish, avlodlar tomirida sohibqiron Amir Temur, Mirzo Ulug’bek, Alisher Navoiy, Bobur Mirzolarning qoni jo’sh urayotganini tushuntirishi zarur. O’quvchilarimizning milliy g’oyaga e’tiqod hissini umumbashariy qadriyatlar, dunyo xalqlari misolida ham tushuntirib borish lozim. Xirosima va Nagasaki shaharlariga bomba tashlangandan so’ng dunyo afgor ommasida yer yuzida birorta yapon qolmay qirilib ketadi degan tasavvur paydo bo’lgan edi. Ammo yaponlar qirilib ketmadi, o’zlarini qo’lga olib, fidoyilik namunalarini ko’rsatib mehnat qildilar. Natijada Yaponiya eng rivojlangan davlatlar qatoriga chiqdi. Ikkinchi jahon urushidan butkul vayron bo’lgan Germaniya tez orada o’zini tiklab olib, taraqqiy etgan davlatlardan biriga aylanganiga sabab yetti yoshdan yetmish yoshgacha bo’lgan nemislar uyushqoqlik bilan qo’lni-qo’lga berib mehnat qilganligi, Vatan ravnaqi yo’lida oxirgi mol-mulkigacha sarflagan xalq, hatto taqinchoqlarini tortiq qilgan ayollarning jasorati bo’ldi. Bu misollar chinakam vatanparvarlik namunasi emasmi?

O’qituvchi yuksak vatanparvarlik fazilatlari namoyondasi bo’lishi lozim. Muallimlik kasbini ulug’lagan, munosib shogirdlar tarbiyalagan inson haqiqiy vatanparvardir. O’qituvchini xalqimiz bekorga «Ustoz», «Murabbiy» deb e’zozlamaydi. O’qituvchi shuning uchun ustozki, u minglab yoshlarga saboq berish bilan birga o’zidan keyin, o’zining o’rniga shogird tayyorlashi lozim. Muallim «O’zimning o’rnimga shogird tayyorlay olmasam, qanaqa odam bo’ldim» degan e’tiqodga amal qilib kelgan. Bunday insonning kelajak oldida, avlodlar oldida yuzi yorug’ bo’ladi.

O’z kasbining ustasi bo’lgan o’qituvchini hamma hurmat qiladi, unga havas bilan qaraydi. Xalqimizda «Nimani qilsang xor, shunga bo’lasan zor» degan dono naql bor. Bir tanishimiz o’qituvchilik kasbini xor qilib, boshqa ishning boshini tutdi va shu yo’l bilan yaxshigina kechirib turgan turmushini yanada to’kin-sochin qilmqchi bo’ldi. Lekin buning uddasidan chiqa olmay, el nazaridan qoldi. SHu kabi misollarni ko’plab keltirish mumkin.

Bugun «o’qituvchilik noni halol» deganlar sharafli kasbni davom ettirib kelishayapti. Ularning o’z mehnatidan qoniqish hissi, ertangi kunga ishonchi juda baland. Mashaqqatli, lekin g’oyat sharafli mehnatlari bilan dong taratib, davlatimizning turli xil mukofotlariga sazovor bo’layotgan, xalqimizning qalb qo’ridan joy olayotgan murabbiylarimiz soni ko’payib borayapti.

O’qituvchi bo’lish yuksak sharafga muyassar bo’lish demakdir. Hamma ham o’qituvchi bo’la olmaydi. Muallim - ikki dunyosi obod inson. O’qituvchilikdan ham xayrli ish, xayrli kasb dunyoda bo’lmasa kerak.

Muxtasar aytganda, o’qituvchi o’zining faqat bilimi, aqli-zakovati bilangina emas, yuksak ma’naviy salohiyati bilan ham ajralib turishi, katta-yu kichikka ibrat bo’lishi kerak. Bir so’z bilan aytsak, ma’naviyatning tom ma’noda andozasi bo’lishi lozim.

Xulosa qilib qilib aytadigan bo’lsak, xalqimiz bosh strategik maqsad - ozod va obod Vatan, erkin va farovon hayot, bozor iqtisodiyotiga asoslangan erkin demokratik jamiyat barpo etish yo’lida shahdam intilmoqda. Prezident I.Karimovning ilmiy asoslangan g’oyalari amaliy ifodasini topmoqda. Milliy istiqlol mafkurasi esa xalqimizni oydin manzillarga yetaklayotgan mayoq singari tobora yorqin charaqlamoqda.
Mavzuni mustahkamlash uchun savollar:
1. Milliy o’zlikni anglash ma’naviyatni qay darajada belgilaydi?

2. G’arbona individualizm va sharqona jamoaviylik o’rtasidagi tafovut

nimalarda aks etadi?

3. “Ma’naviyat” tushunchasi tarkibiga nimalar kiradi?

4. Sizning hayotingizda oila – mahalla – ta’lim muassasasining o’rni.

5. Ma’naviyatni shakllantiradigan omillarni sanang.

6. Ma’naviy va moddiy olam o’rtasidagi uyg’unlik nima?

7. Milliy qadriyatlar majmuasi nimalardan iborat?