Ўзбекистон Республикаси Фанлар Академияси

 

O`ZBEK TILI FONODOGIYASI NUTQ TOVUSHLARINING UCH 

TOMONI 

Nutq  faoliyati  tovush  yoki  tovushlar  sistemasi  orqali  ro`yobga  chiqadi.  Nutq 

tovushlari  o`zida  uch  aspektni  birlashtirgan  murakkab  hodisadir:  birinchidan,  u 

talaffuz  organlari  bilan  boshqariladigan  markaziy  nerv  sistemasining  faoliyatidir. 

SHuning uchun ham uni inson organizmidan tashqari o`rganish mumkin emas. Nutq 

tovushlarining  bu  tomoni  uni  fiziologik  (yoki  biologik)  aspekti  hisoblanadi. 

Ikkinchidan,  nutqiy  faoliyat  bo`lganligidan,  u  tabiatdagi  har  qanday  tovush  kabi 

akustik  (yoki  fizik)  xossaga  ega.  Uning  bu  tomoni  akustik  (yoki  fizik)  aspekt 

sanaladi.  Uchinchidan  nutq  tovushlarining  bosh  vazifasi  kommunikatsiya  vositasi 

bo`lib xizmat qilishdir. 

Bu eng muhim tomon funktsional aspektni (sotsial yoki lingvistik aspekt ham 

deyiladi) tashkil etadi.