Ўзбекистон республикаси фанлар академияси навоий бўлими ташкил этилганининг 5 йиллигига бағишланган “фан, таълим ва ишлаб чиқаришнинг

МЕЖДУНАРОДНАЯ НАУЧНО-ПРАКТИЧЕСКАЯ КОНФЕРЕНЦИЯ 
«ИНТЕГРАЦИЯ НАУКИ, ОБРАЗОВАНИЯ И ПРОИЗВОДСТВА – ЗАЛОГ ПРОГРЕССА И 
ПРОЦВЕТАНИЯ», ТОМ I, ГОРОД НАВОИ, РЕСПУБЛИКА УЗБЕКИСТАН, 2022 
- 265 - 
Ўтган асрнинг охирларида Тайваннинг «Taiwan Lung Meng Technology 
Co» компаниясида целлюлозасиз миенрал хом ашё - кальций карбонати ва 
полиэтилен асосида рулонли қоғоз ўрнини босувчи материал олш ва ишлаб 
чиқариш технологияси ишлаб чиқилди. Бугунги кунда ушбу технология 
янада такомиллаштириб, бир неча давлатларда саноатга жорий этилган.
Ушбу янги турдаги қоғозсимон материалнинг таркибидаги табиий 
минерал хом ашё – кальций карбонатининг миқдори ўртача 80% ни ташкил 
этгани сабабли уни сунъий йўл билан ёки бошқа оқартирувчи қўшимчалар 
қўшиш йўли билан оқартишига эҳтиёж йўқ. У сувга чидамли, бўкмайди, 
уни макулатура каби кайта ишлаш ва утилизация қилиш мумкин. 
1-жадвал. 1 тн целлюлозали, макулатурани қайта ишлаш ва “тош қоғоз” 
ишлаб чиқариш технологиясидаги солиштирма кўрсаткичлар 
Кўрсаткич 
Анъанавий 
целлюлозали қоғоз 
ишлаб чиқариш 
Макулатурадан 
қоғоз ишлаб 
чиқариш 
“Тош қоғоз” 
ишлаб 
чиқариш 
1 тн қоғоз ишлаб чиқариш 
учун кесиладиган ва 
сарфланадиган дарахтлар 
сони 
20 та 
4 та 
--- 
1 тн қоғоз ишлаб чиқаришда 
сарфланидан энергия, кДж 
38 000 
23 000 
12 000 
Ишлаб чиқаришда турли 
кимёвий реагентлар ва 
оқартирувчиларнинг 
қўлланилиш 
Қўлланилади 
Қўлланилади 
--- 
Технологик жараёнда сувдан 
фойдаланиш 
Сувдан 
фойдаланилади 
Сувдан 
фойдаланилади 
--- 
Атмосферага зарарли 
ташламаларнинг ҳосил 
бўлиши 
107 кг 
40 кг 
Ҳосил 
бўлмайди 
Чиқинди сифатида оқова 
сувларнинг ҳосил бўлиш 
миқдори, м
3
73 м
3
41 м
3
--- 
Сувга чидамлилиги 
Сувга чидамсиз, 
бўкади 
Сувга чидамсиз, 
бўкади 
Сувга 
чидамли, 
бўкмайди 
“Тош қоғоз”, яъни “каменная бумага”, “stone paper ” номи билан тобора 
оммалашиб бораётган янги қоғозсимон материални офисда хужжатларни, 
турли типографик-босма матбаа материалларини, тайёрлашда, озиқ-овқат ва 
егуликларни қадоқлашда, турли буюмларни ўраш ва қадоқлаш, реклама 
материаллари тайёрлашда, биноларни ташқи қисмига безаклар, ички девор 
учун гулқоғозлар ишлаб чиқаришда ва бошқа мақсадларда фойдаланиш 
мумкин. Ҳозирги вақтда Фарғона шаҳрида яқинда ишга туширилган 
«Fergana Stone Paper» ўзбек-хитой қўшма корхонаси билан ҳамкорликда 
ушбу йўналишда тадқиқотлар давом эттирилиб, маҳаллий минерал хом 

---