Ўзбекистон республикаси фанлар академияси навоий бўлими ташкил этилганининг 5 йиллигига бағишланган “фан, таълим ва ишлаб чиқаришнинг

 
Калит сўзлар: Фарғона ботиқлиги, палеоцен, фация, палеогеография, 
палеоген, фациал камар, лагуна, фациал-палеогеографик харита, сув ости 
фациал мажмуалари, Олой. 
Key words:
Fergana depression, facies, paleogeography, Paleogene, facial 
belt, lagoon, facies-paleogeographic map, salting aquatic basin, underwater 
facial complexes, palygorskite clays, Oloy. 
 
Бугунги кунда дунёнинг ривожланган мамлакатларида чўкинди 
ҳосилалари билан боғлиқ фойдали қазилмаларни уларнинг фациал-
палеогеографик ҳосил бўлиш шароитлари билан узвий боғлиқлиги 
тўғрисидаги илмий назариялар асосида, уларнинг моддий таркибларини 
ўрганиш ва ҳосил бўлиш фациал-палеогеографик шароитларини тиклаш 
ҳамда олинган натижаларни конларни башоратлашнинг илмий асосланган 

---

МЕЖДУНАРОДНАЯ НАУЧНО-ПРАКТИЧЕСКАЯ КОНФЕРЕНЦИЯ 
«ИНТЕГРАЦИЯ НАУКИ, ОБРАЗОВАНИЯ И ПРОИЗВОДСТВА – ЗАЛОГ ПРОГРЕССА И 
ПРОЦВЕТАНИЯ», ТОМ I, ГОРОД НАВОИ, РЕСПУБЛИКА УЗБЕКИСТАН, 2022 
- 173 -
меъзонларини ишлаб чиқишга йўналтирилган тадқиқотларни амалга 
оширишга алоҳида эътибор қаратилмоқда. Шу нуқтаи назардан, чўкинди 
ҳосилаларнинг фациал-палеогеографик хусусиятларини турли фациал 
комплекслар кесимида тадқиқ қилиш, номаъдан жумладан, агрорудалар, 
қурилиш материаллари, қимматбаҳо гиллар ҳамда ёнилғи фойдали қазилма 
конлари ҳосил бўлиш истиқболларини илмий асослашга имканият яратади.
Палеоген ётқизиқлари учун саёз денгиз, саёз денгизнинг қирғоқ қисми, 
денгизнинг қирғоқ қисми, баъзида шўр сувли саёз денгиз фациялари 
ажратилади; аралаш фацияли комплекслар гуруҳига эса сув ости текислиги, 
сув ости дельтаси фациялари ажратилган. 
Фарғона водийсида ва Тошкентолди ҳудудида тарқалган палеоген 
даври 
ётқизиқларининг 
литологияси, 
стратиграфияси, 
фациал-
палеогеографик ҳусусиятлари, нефт ва газдорлиги ҳамда турли ҳил норуда 
маъдан 
конларига 
истиқболлиги 
турли 
даврларда 
В.И.Попов, 
А.М.Габрильян, Р.Ф.Геккер, А.И.Осипова, Т.Н.Бельская, Беленький Г. А., 
Миркамалова С. X., О.М.Акрамҳўжаев, М.З.Зокиров, Ш.С.Саидҳоджаев, 
Б.И.Юсман, П.С.Султонов ва бошқа бир қатор тадқиқотчилар томонидан 
ўрганилган бўлсада, бу икки худуднинг литолого-фациал шароитларини 
ўзаро таққослаш орқали фациал шароитларини таҳлил қилишга деярли 
аҳамият берилмаган. Шунинг учун қуйида ушбу ҳудудларда тарқалган 
палеоген даври ётқизиқларини охирги йилларда қазилган кўплаб табиий 
очилмалар ва бурғи қудуқлари маълумотларига асосланиб қайта кўриб 
чиқиш ва палеоген даврининг ўзига ҳос – литологик, петрографик, 
стратиграфик ва тектоник ҳусусиятларини ҳамда норуда фойдали 
қазилмаларга истиқболлилигини ўрганиш ва таҳлил қилиш долзарб 
масалалардан ҳисобланади.