Ўзбекистон республикаси энергетика ва электрлаштириш вазирлиги электр ускуналарини

ЭЛЕКТР ХАВФСИЗЛИГИ
Саноатда электр энертиясидан кенг қўламида фойдаланиш йўлга қўйилганлиги сабабли электр токи таъсирида рўй бериши мумкин бўлган бахтсиз ҳодисалар ва улардан сақланиш масалалари муҳим масалалар қаторига кириб бормоқда. Электр токи таъсирининг энг хавфли томони шундаки, бу хавфни олдинроқ сезиш илконияти йўқ. Шунинг учун ҳам электр токи хавфига қарши ташкилий ва техник чора-тадбирлар белгилаш_г тўсиқ воситалари билан таъминлаш, шахсий ва умумий муҳофаза системаларини ўрнатиш ниҳоятда муҳим.
Умуман электр токи таъсири фақат биргина биологик таъсир билан чегараланиб қолмасдан, балки электр ёйи таъсири, магнит майдони таъсири ва статик электр таъсирларига бўлинадки, буларни билиш ҳар бир киши учун керакли ва зарурий маълумотлар жумласига киради.


ҚОИДАДА ҚАБУЛ ҚИЛИНГАН ТЕРМИНЛАР


1 боб. Асосий тушунчалар ва атамалар
1. Мазкур Қоидаларда қуйидаги тушунчалар ва терминлар ишлатилган:
маъмурий техник ходим – район энергетика бошқармалари, корхоналари, цехлари, лабораториялари, электр тармоқлари тумани ва участкалари раҳбарлари, уларнинг ўринбосарлари, ҳамда маъмурий вазифалар юклатилган муҳандис, техник ва усталар;
бригада (наряд ёки фармоиш бўйича)  таркибида иш бажарувчи ёки назорат қилувчи билан биргаликда икки ва ундан кўп аъзолари бўлган бригада;
баландликда бажариладиган ишлар - ишчи тўшама, том ёки ер юзасидан 5 метр ва ундан юқори баландликда монтаж мосламалари билан ёки бевосита констукция қисмларидан, ускуналарда, машина ва механизмларда туриб бажариладиган ишлар. Бундай ҳолларда иш жараёнининг барча лаҳзаларида ва жойдан-жойга ўтишда ишчини баландликдан йиқилишини асрайдиган ягона воситаси бўлиб ҳимоя камари хизмат қилади;
электр узатиш ҳаво линияси (кейинчалик ҲЛ) - очиқ ҳавода жойлашган симлар орқали электр энергия юбориладиган ва изоляторлар ва арматуралар ёрдамида устунларга ёки кронштейн ва таянчлар ёрдамида иншоотларга (кўприклар, йўлларга ва ҳоказоларга) мустаҳкамланган қурилма;
электр узатиш линиясини бошланиш ва охири деб, линия порталлари ёки тақсимловчи қурилма (кейинчалик ТҚ), шаҳобчалар учун эса - шаҳобчага ажралган ердаги таянч ва линия порталлари ёки тақсимловчи қурилмага кирувчи қисми қабул қилинади. Бунда порталдаги ҲЛ томонидаги порталга осилган осма изоляторлар, ҳамда симлар маҳкамланган қисқичлар ҲЛ га қарашлидир. Ушбу порталдан подстанциядаги тақсимловчи қурилмалар томонига тортилган осма изоляторлар, бошқа порталлар орасидан тортилган сим, ҳаво электр узатиш линияси симидаги ҳар хил ускуналарга (ўчириш-ёқиш аппаратларига, разрядникларга, алоқа конденсаторларига ва ҳоказоларга) тушган симлар, ҳамда юқори частотали тўсиқлар ҳаво электр узатиш линиясига қарамайди;