Ўзбекистон республикаси давлат статистика қЎмитаси кадрлар малакасини ошириш ва статистик

Иқтисодий таснифлашлар тизими
статистик ахборотларни тартиблаш, 
таҳлил қилиш, сақлаш ва самарали ишлашнинг муҳим воситасидир. Қўлланиш 
учун мажбур ҳисобланган асосий таснифлашлар стандарт кучига эга.
Улар одатда статистика ташкилотлари томонидан ахборот истеъмолчилари 
билан келишган ҳолда яратилади ва ҳалқаро даражада гармонизациялаш 
(уйғунлаштириш) предмета ҳисобланади. 
Ўзбекистонда бозор муносабатларини шакллантириш
ва халқаро 
ҳамжиҳатлик билан бирлашиш жараёнларининг ҳозирги босқичида статистик 
кўрсаткичларнинг ҳаққонийлиги ва таққосламалигини таъминлаш учун муҳим 
восита бўлиб ахборотларни таснифлаш ва кодлаштиришнинг ягона тизими хизмат 
қилади. 
Ўзбекистан давлат статистикасида қуйидаги асосий иқтисодий 
таснифлагичлар қўлланади: 
товар ва хизматлар, иқтисодий фаолият 
турлари, корхона ва ташкилотлар, иқтисодиёт тармоқлари, бошқарув 
ҳужжатлари, давлат бошқарув ташкилотларининг белгилари, бюджет 
даромадлари ва ҳаражатлари, мулк шакллари, ташкилий-ҳуқуқий шакллар, 
маъмурий-худудий бўлинмалар объектлари, маҳсулотларни (хизматлар, ишлар) 
ишлаб чиқариш ва реализация қилиш харажатлари, асосий активлар (фондлар) 
ва ҳоказо таснифлагичлари.
Эскириб қолган таснифлагичлар янги шароитга 
мослаштирилиб халқаро стандартлар асосида қайта кўриб чиқилмоқда, янгилари 
эса яратилмоқда. Айрим халқаро стандарт ва миллий Ўзбекистон Республикаси 
таснифлагичлари билан танишиб чиқамиз. 

---

2. Рақамли иқтисодиёт шароитида қўлланадиган муҳим таснифлашлар 
Иқтисодий фаолият турларининг тармоқлар бўйича халқаро ва миллий 
стандарт таснифлагичи 
Иқтисодий 
фаолият 
турларини 
тармоқлар 
буйича 
таснифлаш
ижтимоий-иқтисодий тараққиётини таҳлил қилишда муҳим роль уйнайди. У 
корхона ва бошқа хўжалик юритувчи субъектларни ёки уларнинг мустақил 
қисмларини (айрим товар ва хизматларни ишлаб чиқариш) халк-хўжалиги ва 
саноат тармоқлари бўйича тақсимлаш учун пойдевор ҳисобланади. Тармоқ 
таснифлари товар ва хизматлар таснифлари билан узвий боғлангандир. 
Иқтисодий фаолият турларини тармоқлар бўйича таснифлаш эса товар ва 
хизматларни ишлаб чиқариш, даромадларни барпо этиш, уларни тақсимлаш ва 
қайта тақсимлаш, истеъмол қилиш ва жамғариш жараёнларини таҳлил қилиш, 
ишлаб чиқариш омилларини ўрганиш учун замин яратади.