Ўзбекистон республикаси давлат божхона қЎмитаси

марказдан атрофгача (перефирияга) ѐки атрофдан (перефириядан) 
марказгача ўтказилганда, воқеа содир бўлган жойнинг шароитига қараб 
статик ѐки динамик усулида кўздан кечириш олиб борилади. Кўздан 
кечириш давомида илмий-техника воситалари, айниқса суд фотография
методлари кенг қўлланилади.
Тактика билан бир қаторда психология ҳам дастлабки текшириш, 
суриштирув, тергов ва тезкор-қидирув харакатларини олиб боришда, унинг 
муваффақиятли тугалланишида муҳим аҳамиятга эгадир. Гумонланувчи,
айбланувчини сўроқ қилишнинг тактик томони: сўроққа таѐргарлик кўриш, 
гумонланувчи, айбланувчининг шахсини ўрганиш, қандай саволлар бериш ва 
ўларни тузиб чиқиш, далилий ашѐларни кўрсатишда нималарни, қачон ва 
қайси тартибда кўрсатишни ўз ичига олиб, бу усуллар қонунчиликка риоя 
қилингани ҳолда айбланувчидан тўғри кўрсатув олишга қаратилиши лозим. 
Авалло, тактик усулларни сўроқ қилишда қўлланишдан олдин
суриштирувчи, терговчи ва тезқор ходим шу усулларни ўзи тўлиқ билиши, 
шу билан бирга шахснинг психологиясини билиши ва бу усуллардан қайси 
бирини биринчи бўлиб қўлланишни ҳал қилиши керак.
Тактик усул ва услублар бир тергов харакатига нисбатан бир неча 
бўлиши мумкин. Терговчи, суриштирувчи жиноий ишнинг алоҳида ҳолатига, 
текширилаѐтган шахснинг жиноий харакатига, унинг вақти, жойи, шароити 
кабиларга қараб у ѐки бу тактик услубни қўллаши мумкин.
Жиноятни ўз вақтида очиш мақсадида, амалиѐтда «криминалистик 
тактик комбинация (ҳаракатлар мажмуи) ва операция» номи билан 
юритиладиган усул мавжуд. Бу усул тергов ва тезкор-қидирув ҳаракати 
билан ҳамкорликда ўтказиладиган тактик услубдир. 
Криминалистик (тергов) тактикасининг предмети бир-бири билан 
узвий, чамбарчам боғланган икки қисмдан иборат: 
- умумий масалаларни – тергов версияси (тахминлар) тузишни ва 

---

терговни режалаштиришни.
- тергов ҳаракатларни ҳамда тезкор-қидирув тадбирларни бажариш