Ўзбекистон республикаси давлат божхона қЎмитаси

 
3-МАВЗУ 
КРИМИНАЛИСТИК ТАКТИКАНИНГ УМУМИЙ ҚОИДАЛАРИ 
1. Криминалистик (тергов) тактика тушунчаси, сохаси ва унинг
вазифалари. 
2. Криминалистик (тергов) тактиканинг тизими ва манбалари. 
3. Тергов харакатларни режалаштириш ва тактик қоидаларига 
асосланиб ташкил этиш тушунчаси. 
КИРИШ 
Ўзбекистон Республикасининг биринчи Президенти И.А.Каримов 
таъкидлаб ўтганларидек, - «Жиноятчиликдек мураккаб ходисани тахлил 
килар эканмиз, ушбу муаммонинг бошка томонини хам назарда тутмогимиз 
керак. Бу муаммонинг мазмунини битта жумла билан ифодалаш мумкин – 
жиноятчилар дунѐси чегара билмайди». 
Ҳақиқатдан ҳам, жиноятчилар дунѐси ўзгарувчандир. Даврнинг 
ривожланиши билан бир қаторда жиноятчиликни турлари, шу қатори 
божхона иши сохаси билан боғлиқ бўлган жиноятлар ҳам ўзгариб, 
ривожланиб ва мураккаблашиб бормоқда. Хатто жиноятчиларнинг содир 
қилаѐтган жиноятлари инсон ақлига "сигмас" даражага етиб келмоқда. Бироқ 
жиноятчиларни жиноий фаолиятини фош қилиш, қўлга олиш ѐки аниқлашда 
ҳуқуқий фанлар ривожланиши тўхтаб қолгани йўқ. Шу қаторда 
«Криминалистика» фани ҳам янгидан янги ўрганиш усулларига ва қўлланиш 
техник воситаларига эга бўлиб келяпти. 
Ўзбекистон Республикаси божхона органларининг жиноятчиликка 
қарши курашда бошқа ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар билан 
хамкорликда фаол иш олиб бормоқдалар. Чунки ҳуқуқни муҳофаза қилувчи 
органларнинг асосий вазифаларидан бири фуқароларнинг хавфсизлигини 
таъминлашдир.
«Криминалистика» фани эса жиноятларни очиш амалиѐтини ўрганар ва 
умумлаштирар экан, жиноятчиликка қарши курашнинг янада такомиллашган 
услуб ва воситаларини, яъний жиноят процессулал тартибига асосланган 
криминалистика тактикасини яратади.
Лекин умумий процессуал тартибнинг ўзи жиноятни очишга етарли 
бўлмайди. Жиноят ишининг тафсилоти холати, айбланувчининг шахсини ва 
бошқа холларни инобатга олган холда, суриштирувчи, терговчи кўзлаган 
мақсадга эришиши учун криминалистик тактикада жиноят процесси, этика, 
мантиқ, психология, конфликтология, «Криминалистика» ва «Юридик 
психология» фани ва билимларнинг тавсия қилган тактик усулларни 
қўллаши зарур бўлади. Шу билан улар тергов фаолиятини ташкил этишнинг 
кўп ва мураккаб муаммоларини ҳал қилишга ижодий тарзда мослаштиради. 
Шундагина содир бўлган жиноятнинг барча ҳолатларини тез ва самарали 
исботлашга эришилади. 

---