6-§. Узок муддатли инвестицияларни хисобга олувчи счётлар (0600)
53. Бошка корхоналарнинг кимматли когозларига, мамлакат худудида ва хорижда тузилган шўъба ва карам хўжалик жамиятлари ва бошка корхоналарнинг устав капиталларига килинган узок муддатли инвестициялар (кўйилмалар)нинг мавжудлиги ва харакати тўгрисидаги ахборотларни умумлаштириш куйидаги счётларда амалга оширилади:
0610 "Кимматли когозлар";
0620 "Шўъба хўжалик жамиятларига инвестициялар";
0630 "Карам хўжалик жамиятларига инвестициялар";
0640 "Чет эл капитали мавжуд бўлган корхоналарга инвестициялар";
0690 "Бошка узок муддатли инвестициялар".
54. Активларни инвестициялар таркибига киритиш ва уларнинг турлари Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги томонидан 1998 йил 25 декабрда 65-сон билан тасдикланган Бухгалтерия хисобининг миллий стандарти (12-БХМС) "Молиявий инвестициялар хисоби" (16.01. 1999 й. 596-сонли рўй., "Ўзбекистон Республикаси вазирликлари, давлат кўмиталари ва идоралари меъёрий хужжатлар ахборотномаси", 1999 й., 3 ва 6-сон) ва Ўзбекис-тон Республикаси Молия вазирлиги томонидан 1998 йил 14 октябрда 50-сон билан тасдикланган Бухгалтерия хисобининг миллий стандарти (8-БХМС) "Консолидациялаштирилган молиявий хисоботлар ва шўъба хўжалик жамиятларига инвестициялар хисоби" (28.12.1998 й. 580-сонли рўй., "Ўзбекистон Республикаси вазирликлари, давлат кўмиталари ва идоралари меъёрий хужжатлар ахборотномаси", 1999 й., 6-сон) билан тартибга солинади.
55. 0610 "Кимматли когозлар" счётида давлат фоизли облигациялари ва махаллий карзлар, акциялар ва бошка кимматли когозларга килинган узок муддатли инвестиция (куйилма)ларнинг мавжудлиги ва харакати хисобга олинади.
56. 0620 "Шўъба хўжалик жамиятларига инвестициялар", 0630 "Карам хўжалик жамиятларига инвестициялар", 0640 "Чет эл капитали мавжуд бўлган корхоналарга инвестициялар" счётларида тегишли чет эл капитали мавжуд бўлган шўъба ва карам хўжалик жамиятларига килинган узок муддатли инвестицияларнинг мавжудлиги ва харакати хисобга олинади.
57. 0690 "Бошка узок муддатли инвестициялар" счётида келажакда молиявий наф олиш максадида давлат корхоналари ёки бошка хайрия, экология жамиятларига килинган узок муддатли инвестициялар хисобга олинади.
58. Акциялар, облигациялар ва бошка кимматли когозлар сотиб олиш бахосида 0610 "Кимматли когозлар" счётининг дебетида ушбу кўйилмалар хисобига берилган кийматликлар хисобга олинадиган счётлар билан богланган холда хисобга олинади.
59. Агар корхона томонидан харид килинган облигациялар ва шу каби бошка кимматли когозларнинг харид киймати уларнинг номинал кийматидан юкори бўлса, у холда харид килинган вактдан то коплаш вактигача бўлган даврда харид киймати ва номинал киймат ўртасидаги фарк кисми хисобдан чикарилади. Бунда 9690 "Молиявий фаолият бўйича бошка харажатлар" счётининг дебети ва 0610 "Кимматли когозлар" счётининг кредити бўйича ёзувлар амалга оширилади.
Агар корхона томонидан харид килинган облигациялар ва шу каби бошка кимматли когозларнинг харид киймати уларнинг номинал кийматидан паст бўлса, у холда харид килинган вактдан то коплаш вактигача бўлган даврда харид киймати ва номинал киймати ўртасидаги фарк кисми кўшимча хисобланади. Бунда 0610 "Кимматли когозлар" счётининг дебети ва 9590 "Молиявий фаолиятнинг бошка даромадлари" счётининг кредити бўйича ёзувлар амалга оширилади.
Юкорида кўрсатилган хар иккала холатда хам кимматли когозларни коплаш муддати келганда 0610 "Кимматли когозлар" счётида хисобга олинган бахо номинал кийматга тўгри келиши лозим.
Кимматли когозлар бўйича фоизлар (дивидендлар) хисобланганда 4830 "Олинадиган фоизлар" ёки 4840 "Олинадиган дивидендлар" счётининг дебети ва 9530 "Фоизлар кўринишидаги даромадлар" ёки 9520 "Дивидендлар кўринишидаги даромадлар" счётларининг кредити бўйича ёзувлар амалга оширилади.
Узок муддатли инвестицияларни хисобга олувчи счётлар бўйича аналитик хисоб узок муддатли инвестицияларнинг турлари ва ушбу инвестициялар амалга оширилган объектлар (кимматли когозларни сотувчи-корхоналар, корхона иштирокчиси хисобланган шўъба ва карам хўжалик жамиятлари ва шу кабилар) бўйича юритилади. Бунда аналитик хисобнинг ташкил килиниши Ўзбекистон Республикаси худуди ва хориждаги объектларга килинган узок муддатли инвестициялар тўгрисидаги маълумотларни олиш имкониятини таъминлаши лозим.
60. Узок муддатли инвестицияларни хисобга олувчи счётлар (0600)нинг богланиши
Do'stlaringiz bilan baham: |