Zbekiston respublikasi axborot va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

Fizik havfsizlik TATU misolida

Tashkil etilganiga 65 yil bo’ladigan Muxammad al-Xorazmiy universitetida hozirda Ta’limni boshqarishning kredit tizimiga o’tilgan hamda o’z natijalarini

9

ko’rsatmoqda. Talabalar uchun bir qancha qulaylik va imkoniyatlar yaratilgan. Bunda ta’limni boshqarish internet orqali amalga oshiriladi. Ya’ni TATU hozirda o’zining serverida joylashgan bir nechta elektron saytlar orqali faoliyatini yuritib boradi. Masalan LMS.TUIT.UZ sayti ta’limni boshqarishning kredit tizimi uchun xizmat qiladi. Bunda ushbu saytga bir kunda o’rtacha minglab talabalar tashrif buyurishadi. Shuning uchun serverga doimiy tarzda so’rovlar yuboriladi. Server avvalo mustahkam , himoyalangan va turli hil tazyiqlardan holi bo’lgan joyda saqlanishi maqsadga muvofiqdir. Masalan biror fizik hujum orqali serverga shikast yetadigan bo’lsa u holda serverdagi ma’lumotlarning o’chib ketish ehtimoli oshadi. Bunday holda hech qanday choralar yordam bermasligi mumkin. Shuning uchun avvalo serverni yashirin joyda saqlashlik maqsadga muvofiqdir. Hozirda universitet hududida bitta sport zal va 4ta (A, B, C, D binolar) o’quv binolar mavjud. Ushbu binolarning barchasida talabalar kunlik 08.00 dan 20.00 gacha bo’lishadi. Demak serverni ushbu binolarda saqlashlik maqsadga muvofiq emas. Buni oldini olish uchun yashirin, talabalar yurmaydigan , va ko’z tushmaydigan joy tanlash maqsadga muvofiq bo’ladi. 

Xulosa

Ushbu mustaqil ishini bajarish davomida kiberhavfslik fani haqida ko’proq tushunchaga va yangi atama va izohlarga ko’nikmalar oldim. Hamda o’z bilimlarimni oshirdim. Ushbu sohani naqadar muhimligi va dolzarbligini tahlil

qildim (TATU misolida). Kelajakda ushbu soha juda ham ommalashib

takomillashib borayotganligi uchun ushbu sohani chuqur o’rganishimiz kerakligini tushunib yetdim  . Kelajakda ushbu sohani yaxshi o’rganib mutaxassis bo’lib yurtim rivojiga o’z xissamni qo’shaman degan umitdaman.