Zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini

---

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT 

TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI 

RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI 

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT 

AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI

 

 

                                                            

                                    

 

Akademik yozuv fanidan  

 

 

Mustaqil ish 

 

 

 

 

 

 

Bajardi:810-20 guruh talabasi 

Shaymatov Dilmurod 

Tekshirdi:

 

Muqaddas Axmedova 

 

Toshkent 2021 

---

1-topshiriq. ‘’Tushunchalar asosida matn tuzish’’ bo’yicha matn tuzish. 

To’g’ri burchakli uchburchakning tug’ri burchagini tashkil qilgan tomonlari katet 

deyiladi.To’g’ri burchakli uchburchakda katetlari o’zaro perpendikulyar bo’lib, 

gipotenuzasidan har doim kichik bo’ladi.Pifagor teoremasi to’g’ri burchakli 

uchburchak ifodalanib, katetlari kvadratlarining yig’indis gipotenuza kvadratining 

kvadratiga tengdir. 

2-topshiriq.

 

Fan rivojiga katta hissa qo'shgan taniqli o'zbek olimlari haqida yozma 

ma’lumot yozing. 

Hozirgi  kunda  insoniyat  tamadduni  jarayonida  ilm-fan  taraqqiyotiga  Markaziy 

Osiyo, xususan O‘zbekistonda yetishib chiqqan Muhammad ibn Muso al-Xorazmiy, 

Ibn  Kasir  al-Farg‘oniy,  Imom  al-Buxoriy,  Imom  at-Termiziy,  Abu  Rayhon  al-

Beruniy, Abu Ali ibn Sino, Mahmud az-Zamaxshariy kabi buyuk allomalar ulkan 

hissa qo‘shganlari butun jahon ahli tomonidan e’tirof etilib, ularning ilmiy merosi 

har tomonlama chuqur o‘rganilmoqda va undan keng ko‘lamda foydalanilmoqda. 

Ushbu  buyuk  allomalar  sirasida  Toshkent  shahri  va  uning  tarkibiga  kiruvchi 

mintaqalarda tug‘ilib o‘sgan va voyaga yetgan olimu fuzalolar ham o‘rta asrlarda 

Markaziy  Osiyo  hududidagi  ilmiy  an’analarini  davom  ettirib,  ilm-fanning  barcha 

jabhalari taraqqiyotiga munosib hissa qo‘shganliklarini alohida ta’kidlash lozim. 

Bu borada o‘rta asrlarda (X – XX asrlar) toshkentlik olimlar o‘z davrining ilmlari – 

hadis, fiqh kalom, tafsir, arab tili grammatikasi, she’riyat, tibb, falsafa, riyoziyot, 

tarix,  xattotlik  va  boshqa  sohalarda  samarali  faoliyat  olib  borganlarini  qayd  etish 

darkor. 

Ilm-fanning  qaysi  sohasini  olib  ko‘rmaylik,  ularning  har  birida  toshkentlik 

olimlarning  muvaffaqiyatli  faoliyat  olib  borganlarini  guvohi  bo‘lamiz. 

O‘rganilayotgan  davr  olimlari  bir  vaqtning  o‘zida  bir  necha  ilmlarni  egallab, 

ularning  rivojiga  munosib  hissa  qo‘shganlar.  Biz  ushbu  maqolada  toshkentlik 

olimlarning barcha sohalar emas, balki ba’zilari – she’riyat, fiqh, tarixnavislik, tibb 

va  xattotlikdagi  faoliyatlarini  ilmiy  asosda  yoritish  maqsadida  O‘zbekiston 

Respublikasi  Fanlar  akademiyasi  Abu  Rayhon  Beruniy  nomidagi  Sharqshunoslik 

instituti fondida saqlanayotgan mazkur sohalarga taalluqli qo‘lyozma asarlar asosida 

bayon etishni lozim topdik. 

 

---

3-topshiriq.  Uslubiy  annatatsiya  namunasidan  foydalanib  biron-bir  fan  bo’yicha 

darslik yoki qo’llanma annatatsiya yozing. 

         Annatatsiya. 

 Qo’llanma O’zbekiston Respublikasi Oliy va O’rta maxsus ta’lim Vazirligini O’rta 

maxsus,  kasb-hunar  ta’lim  markazi  tomonidan  tasdiqlangan  aniq  ba  tabiiy  fanlar 

yo’nalishidagi  akademik  litseylar  uchun  fizikadan  o’quv  dasturi  asosida  yozildi. 

Qo’llanma  fizika  kursining  mexanika  bo’limining  kinematika,  dinamika,  statika 

hamda,  suyuqlik  va  gazlar  mexanikasi,  molekulyar  fizika  bolimining  molekulyar 

kinetik  nazariyasi  asoslari, termodinamika  asoslari, suyuqlik  va  gazlarning o’zaro 

aylanishi  ,  suyuqliklarda  sirt  taranglik  va  qattiq  jismlar  fizikasi  dasturga  mos 

ravishda iloji boricha to’la yoratishga harakat qilindi.