Ўзбекистон республикаси автомобиль йўллари давлат қЎмитаси


II.9.2. Ер юзасидан ўтказиб ўлчайдиган ер ўлчагичлар



Download 10,68 Mb.
Pdf ko'rish
bet22/204
Sana24.06.2022
Hajmi10,68 Mb.
#701349
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   204
Bog'liq
МУҲАНДИСЛИК ГЕОДЕЗИЯСИ

II.9.2. Ер юзасидан ўтказиб ўлчайдиган ер ўлчагичлар 
Муҳандислик ишларда талаб қилинган аниқликка қараб узунликлар 
аньанавий ер устидан ўтказиб ўлчайдиган пўлат ленталар, рулетка геодезик 
асбобларнинг кўриш трубасидан фойдаланиб ўлчайдиган ипли ва электро – 


37 
магнитли дальномерлар, электрон ер ўлчагичлар ишлаб чиқилган. Ўтиб 
бўлмас масофаларни ўлчашда математик усуллар (тенгламалар ѐрдамида) 
амалиѐтга киритилган. Пўлат тасма узунлиги 20, 24, 50 м, эни 10 – 15 см ва 
қалинлиги 0,4 – 0,5 см кўринишида тайѐрланади. Унга қўшимча этиб ерда 
нуқта ўрнини белгилаш учун 6 ѐки 11 дона темир шпилка (ингичка темир 
қозиқ) тақдим қилинади. 
Рулеткала 
РЗ
(ѐпиқ ҳолата)узунликлари 10, 20, 30, 50 м ва 
РК
бир – 
бирига кўндаланг қилиб чалиштирилган ѐғоч ѐки юпқа темир пластинкага 
ўралган, узунликлари 50 – 75 ва100 м шаклида бўлади. 
II.9.3. Қиялик чизиғини горизонтга келтириш 
Ўлчанган чизиқ узунлигини план ва хариталарда кўрсатиш учун 
чизиқларни гризонтал проекцияга келтириш, уни горизонтал жойланишини 
ҳисобланади. Жойдаги қиялик узунлиги мисол учун 
АВ
қиялик қиялик 
масофанинг 
МN
чизмадаги горизонтал жойланиши 
(d)
қуйидаги ифодалар 
бўйича ҳисобланади: 

АВ
қиялигидаги 
Д
масофа ер юзасидан тортиб (лента, рулетка ва ҳ.к.) 
ўлчанган бўлса (9.2-расм)
9.3 -расм. Қиялик чизиғини горизонтга келтириш 
d=DСоs υ 

Д
масофа дальномерларда (мисол учун, ипли дальномер теодолитда) 
ўлчанган у ҳолда 
а 
б 
9.2-расм. Ер ўлчагичлар: рулетка ва пўлат лента комплекти 


38 
d=DСоs
2
υ 
ифодаларда 
υ
– қиялик бурчаги (9.3-расм). 

Download 10,68 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   204




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish