Ўзбекистон Республикаси алоқа ва ахборотлаштириш агентлиги


Механик шовқин – айрим деталлар ва умуман ускуналарнинг тебранишлари, зарбалари оқибатида пайдо бўлади. Аэродинамик



Download 19,84 Mb.
bet93/131
Sana03.07.2022
Hajmi19,84 Mb.
#736692
1   ...   89   90   91   92   93   94   95   96   ...   131
Bog'liq
Мажмуа ХФХ 15-15

Механик шовқин – айрим деталлар ва умуман ускуналарнинг тебранишлари, зарбалари оқибатида пайдо бўлади.
Аэродинамик шовқин манбаи газлардир.
Гидродинамик шовқин эса – сув ва бошқа суюқликларнинг ҳаракати оқибатида келиб чиқади.
Электромагнит шовқин - ўзгарувчан магнит кучларининг электромеханик қурилмаларга таъсири натижасида юзага келади.
Аэродинамик шовқинлар. Ҳозирги замон техника тараққиёти даврида ҳаво ва суюқликларни бир жойдан иккинчи жойга юбориш ишлари кенг қўлланилмоқда. Бундай ишлар бажариш даврида ҳаво босимни ҳосил қилиш ва ўларни ўзатиш шовқин даражаси кучайиши билан боради. Масалан, вентиляторлар, компрессорлар, газ трубиналари, ҳаво ва буғнинг босимини ошиб кетмаслигини таъминловчи сақлаш қурилмалари, ички ёнув двигателлар аэродинамик шовқин чиқариш манбалари ҳисобланади.
Демак, аэродинамик шовқинларга айланувчи парраклар таъсирида ҳосил бўлган ҳаводаги босим ҳар хил йўналишлар бўйлаб ҳавонинг кескин ошувчи ҳаракат йўналишларини вужудга келтиради. Бу ҳаракатланаётган оқимда ҳар хил қаршиликлар туфайли айланма ҳаракат ҳодисалари вужудга келадики, бунда ҳаракатланаётган оқим системасида бир вақтнинг ўзида ҳам сиқилувчи, ҳам сийракланувчи қатламлар вужудга келади, бундай ҳодисалар навбатма-навбат такрорланиши, вақти –вақти билан ҳосил бўлиши ҳам мумкин.
Бундай ҳарактлар, атроф-муҳитга овоз тўлқинлари сифатида тарқалади. Бундай товуш айланувчи товуш деб юритилади. Айланувчи товушнинг частотаси қуйидаги формула бўйича аниқланади.

f=Sh(V/Д)


бу ерда: Sh – струхал сони, тажриба йўли билан аниқланади; V – оқимнинг тезлиги, м/с; Д- шарсимон ва цилиндирсимон оқим йўналтирувчилар учун уларнинг диаметрлари. Айланувчи товуш частотаси таъсиридаги шовқин бирор-бир мураккаб формадаги тўсиқни айланиб ўтганда текис спектр ҳосил қилади. Унинг босими қуйидагича аниқланади.



бунда: K – тўсиқ формаси ва оқим режимига боғлиқ бўлган коэффициент; С - қаршилик коэффициенти.
Вентеляторларнинг тарқатаётган шовқин даражаси қувватини аниқлаганда меъёрий хужжатлар асосида иш тутилади. Бунда вентелятор ҳосил қилаётган тўлиқ босим Н (кгс/м ) ва унинг қувватига қараб (Q m /с) шовқин даражаси танлаб олинади.
Бу даража ҳар хил вентиляторлар учун дБ ни ташкил қилади.

Бошқа шовқин чиқарувчи аэродинамик системаларда шовқиннинг характери ва чиқаётган манбаига қараб, шунингдек частоталарини ҳисобга олган ҳолда умумий махражга келтирилган йиғинди-шовқин даражаси аниқланади. Масалан, энг катта шовқин ҳосил қилувчи компрессорларда шовқин даражаси умумий йиғинди сифатида 135-145 дБ ни ташкил қилади. Бунда сўриш системасида чиқаётган шовқин – юқори частотадаги дискрет тўлқинлардир.

Download 19,84 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   89   90   91   92   93   94   95   96   ...   131




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish