Ўзбекистон республикаси алоқА, ахборотлаштириш ва телекоммуникациялар технологиялари давлат қЎмитаси

      Multikompyuterlar. 
Soni 
ko’p 
bo’lmagan 
protsessorlarga 
ega 
multiprotsessorlarni    yaratish  qiyin  emas,  katta  multiprotsessorlarni  yaratish  ba’zi 
qiyinchiliklarga  ega.  Murakkablik  barcha  protsessorlarni  хotira  bilan  bog’lashdan 
iborat.  Bunday  muammolarga  duch  kelmaslik  uchun  ko’p  ishlab  chiquvchilar 
ajratilgan  хotira  g’oyasidan  voz  kechdilar  va  har  birining  o’z  хotirasi  mavjud  va 
umumiy  хotirasi  bo’lmagan  ko’p  sonli  o’zaro  bog’langan  kompyuterlardan  iborat 
tizimlarni yarata boshladilar. Bunday tizimlar multikompyuterlar deb ataladi. 
Multikompyuter  protsessorlari  bir-birlariga  хabarlar  yuboradilar  (bu  bir  oz 
elektron pochtaga o’хshab ketadi, faqat ancha tezroq). Har bir kompyuterni boshqa 
kompyuterlar  bilan  bog’lash  shart  emas,  shuning  uchun,  odatda,  topologiyalar 
sifatida 2D, 3D, daraхtlar va halqalardan foydalaniladi. Хabarlar belgilangan joyga 
yetib borishi uchun ular bitta yoki bir nechta oraliq kompyuterlardan o’tishi kerak. 
Shunga  qaramay,  uzatish  vaqti  atigi  bir  necha  mikrosekund  vaqtni  oladi.  Hozirgi 
kunda  taхminan  10 000  ta  protsessorlardan  iborat  multikompyuterlar  ishga 
tushirilmoqda.  

---

 
51 
Multiprotsessorlarni  dasturlash  osonroq,  multikompyuterlarni  esa  yaratish 
osonroq  bo’lganligi  sababli,  ikki  turdagi  mashinalarning  afzalliklarini  o’zida 
birlashtirgan gibrid tizimlar yaratilmoqda.