Ўзбэкистон республикаси ахборот тэхнологиялари ва коммуникасияларни ривожлантириш вазирлиги

И-БОБ. ТЕЛЕКОММУНИКАЦИЯ СОҲАСИДА МОБИЛ ВА ОПТИК АЛОҚА АВЛОДЛАРИ, УЛАРДА ИШЛАТИЛАДИГАН СТАНДАРТЛАР ВА УЛАРНИНГ ИМКОНИЯТЛАРИ
1.Телеметрик ахборот узатиш тармоқларининг ҳозирги ҳолати
Атамалар ва таърифлар
Маълумотларни узатиш тармоғи - барча терминал қурилмалари ўртасида хабар алмашинувини таъминлайдиган маълумотларни узатиш каналлари ва коммутация қурилмалари (тармоқ тугунлари) орқали уланган терминал қурилмалари (терминаллар) тўплами.
Маълумотлар тармоқларининг қуйидаги турлари мавжуд:
Телефон, телеграф тармоқлари - терминал қурилмалари электр ва кўринадиган / эшитиладиган ўртасида оддий сигнал ўзгартирувчи тармоқлар.
Компютер тармоқлари - охирги қурилмалари компютерлар бўлган тармоқлар.
Махсус объэктлар - давлат ва Россия Федерацияси Қуролли Кучларини назорат қилиш пунктлари, шунингдек, федерал давлат ҳокимияти органлари ва Россия Федерациясининг таъсис субъэктларининг давлат ҳокимияти органларининг уруш даврида ишлашини таъминлайдиган бошқа объэктлар [4].
Ушбу ишлар доирасида махсус объэктлар деганда ушбу органлар томонидан фойдаланиладиган махсус жиҳозлар (автомобил, авиация ва бошқалар) ҳамда қонун ҳужжатларига мувофиқ назорат қилинадиган шахслар ҳам тушунилади.

1.2 Телеметрия тармоқлари

Телеметрия - бу техника соҳаси бўлиб, унинг предмети масофадан туриб объэктларнинг ҳолатини кузатиш учун маълумот олиш учун техник воситаларни ишлаб чиқишдир. Бироқ, телеметрия ва телемеханиканинг интеграторлари ва ишлаб чиқувчилари "Телеметрия" атамасидан фойдаланадилар, бу маълумотларни ҳар икки йўналишда узатувчи тизимлар, яъни. нафақат кузатиш объэктидан ахборот олиш, балки объэктга бошқариш буйруқларини узатиш.

Маълумотларни узатиш воситаси сифатида симсиз (радио, ГСМ/ГПРС, WЛАН) ва симли (телефон, ИСДН, хДСЛ, компютер) тармоқлар (электр ёки оптик) ишлатилади. Телеметрия тизимларида маълумотларни узатиш учун РС-232, РС-485, ТCП/ИП, Этҳернет протоколларидан фойдаланиш мумкин.
Маълумотларни симсиз узатиш тизимлари телеметрия қурилмаларида кенг қўлланилади [5]. Бу РФ маълумотлар узатиш тизимларини ўрнатиш қулайлиги ва юқори ишончлилиги билан боғлиқ. Кўпгина амалий ҳолатларда симли алоқа линияларини кузатиш объэктига улаш жуда қийин ёки жисмоний жиҳатдан имконсиздир [6].
Симсиз маълумотларни узатишнинг деярли барча стандартлари саноат телеметрия тизимларида қўлланилади (А.1-жадвал). Муайян симсиз ечимни танлашни белгиловчи асосий омиллар:
Этказиш масофаси ва фазовий характеристикалар
 Ахборот узатиш тезлиги
Мавжуд стандартларга мувофиқлик талаби
Тармоқдаги ишлайдиган қурилмалар сони
Телеметрик ГСМ/ГПС модемлари нафақат дунё бўйлаб ҳар қандай қимматбаҳо объэктларнинг ҳаракатини кузатиш, балки мобил объэктнинг маълум параметрларининг жорий ҳолати тўғрисида реал вақт режимида маълумотларни олиш имконини беради. Шу билан бирга, улар ҳарорат, батарея даражаси, намлик даражаси, жорий ҳолат каби параметрларни кузатиши мумкин. Бу фунционаллик ўз жараёнларини кузатиш ва оптималлаштириш, моддий ресурсларни бошқаришни яхшилаш ва йўқотишларни камайтиришга муҳтож бўлган ҳар қандай соҳа мижозлари учун яхши хизмат қилади. .
Мисол: Баъзи чавандозлар велосипедларига ўрнатилган замонавий ГПРС телеметрия тизимлари туфайли Тоур де Франcе мухлислари телевизор ва Интернет орқали ўз кумирларининг жисмоний ҳолатини шахсан кузатиш имконига эга бўлишди: ҳозирги юрак уриш тезлиги ва энергия сарфи.
Замонавий ГСМ модемлари кенгайтирилган интерфейслар тўпламига эга бўлиб, бу уларни кўплаб саноат ускуналарига улаш имконини беради. ГСМ модемлари ёқилғи қуйиш шохобчалари, газ тақсимлаш мосламаларининг ишлаши, уяли алоқа операторларининг таянч стансияларининг электр таъминоти тизимларининг ҳолати ва бошқа кўплаб ускуналар ҳақида маълумот олиш учун ишлатилади.
Блуетоотҳ технологияси саноат дастурларида РС-232 кабел уланиши ўрнини босувчи сифатида кенг қўлланилади. Амалга ошириш қулайлиги, алоқа каналининг шовқинга чидамлилиги ва юқори маълумотларни узатиш тезлиги Блуетоотҳ эчимларини саноат ускуналаридан телеметрия маълумотларини қабул қилиш учун жуда жозибадор қилади.
ЗигБее технологияси кўп сонли симсиз датчиклардан, жумладан, аккумуляторли сенсорлардан маълумот тўплаш учун ажойиб. Кам қувватли ЗигБее модуллари ёрдамида битта тармоққа бирлаштирилган ва занжир бўйлаб маълумот узатиш имкониятига эга бўлган юзлаб сенсорлардан маълумот тўплаш учун тармоқ яратиш мумкин бўлади. Техас Инструментс ЗигБее қабул қилувчи қурилмалари маҳаллий ишлаб чиқарувчилар томонидан саноат автоматизация тизимларини қуриш учун ишлатилади.
Мисол: АҚШнинг МахСтреам компанияси ЗигБее-модуллари асосида ХБее компанияси баланд тоғли кўллардаги сув даражасини кузатиш тизимини жорий қилди.
Телеметрия маълумотларини 10-100 метр масофадаги иккита нуқта ўртасида узатиш зарур бўлган ҳолларда, 433, 868 ва 2400 МГтс лицензиясиз диапазонларида ишлайдиган трансмиттер чиплари идеалдир. Ушбу маҳсулотлардан фойдаланиш минимал харажатлар билан телеметрия тизимини қуриш имконини беради.
Мисол: Конвеерда гайкалар маҳкамланган момент қийматини узатувчи симсиз тизим CC1021 қабул қилувчи-қабул қилувчига асосланган (315, 433, 868 ва 915 МГтс диапазонлари учун мўлжалланган). Ушбу қабул қилувчи қурилмадан фойдаланиш ҳақиқий саноат шароитида ишлашда маълумот узатишнинг юқори ишончлилигини таъминлашга имкон берди.
Катта ҳажмдаги маълумотларни, масалан, видеомаълумотни узатиш зарур бўлса, телеметрия тизимлари Wи-Фи ва WиМах тизимларидан фойдаланиши мумкин.
Мобил объэктларни мониторинг қилиш тизимлари ҳар қандай ҳаракатланувчи объэктлар, ҳам транспорт воситалари, ҳам одамлар ҳаракатини бошқариш имконини беради. Мониторингнинг асосий вазифаси реал вақт режимида объэктнинг жойлашишини ва унинг ҳаракатланиш маршрутини назорат қилишдан иборат. Мониторинг тизими автотранспорт датчикларига аналог уланиш орқали объэктнинг ҳаракатланиш маршрутларини сақлаш, объэкт ҳаракати, унинг тезлиги, бўш туриш вақти, техник ҳолати ҳақида ҳисоботлар яратиш имконини беради. Ҳаракат маршрутини яратиш ва унинг ўтишини бошқариш мумкин [2].
Ҳаракатланувчи объэктга ГПС қабул қилгич, гсм/гпрс қабул қилувчи ва турли датчикларга эга мобил навигация бошқарувчиси ўрнатилган. ГПС қабул қилувчилар кўринадиган сунъий йўлдошлардан сигнал олади. Кейин объэктнинг географик жойлашуви, аниқ вақти, сенсорлардан олинган маълумотлар гсм канали орқали бошқарув марказига (веб-сервер + махсус дастурий таъминотга эга компютер) узатилади. Бошқарув маркази ушбу маълумотларни қабул қилади ва қайта ишлайди ва реал вақт режимида харитада ҳар бир ҳаракатланувчи объэктнинг жойлашуви ҳақидаги маълумотларни кўрсатади. Бошқарув маркази мобил навигация бошқарувчисига буйруқлар юбориши мумкин, масалан, шохни ёқиш, двигателни тўхтатиш, йўналишни ўзгартириш, хабарларни этказиб бериш ва ҳоказо.



1.1-расм. Мобил мониторинг тизимини жорий этиш

Мониторинг тизимидан фойдаланишнинг афзаллиги нафақат транспорт воситасининг ҳаракатини ва унинг ҳолатини назорат қилиш қобилияти, балки уни ишлатиш харажатларини, умуман паркни бошқариш харажатларини сезиларли даражада оптималлаштиришдир.

Мониторинг ўғирликка қарши тизим сифатида ҳам, ўғирланган тақдирда ҳам автомобил қидириш тизими сифатида ишлатилиши мумкин.
Жисмоний шахсларнинг мониторинги болалар, қариялар, шунингдек, саёҳат характерига эга бўлган ходимларнинг жойлашишини назорат қилиш имконини беради. Ҳаракатланувчи объэктларни кузатиш ва уй ҳайвонларини қидириш учун самарали тизим.
Мониторинг тизимини қўллаш соҳалари:
Корпоратив автомобиллар
шаҳар транспорти
Такси
Ҳаво транспорти
ёнғинга қарши хизматлар
Қутқарув гуруҳлари
Коллекторлар
Хусусий шахслар
Шахсий транспорт
Ноёб ва қимматбаҳо ҳайвонлар

1.3 Ишнинг мақсади ва вазифалари

Ушбу ишнинг мақсади - махсус объэктлардан телеметрик маълумотларни узатиш учун кенг полосали тизимни ишлаб чиқиш.

Амалда тармоқни қуришнинг ушбу схемасидан халқ хўжалигининг турли тармоқларида қўлланилиши мумкин: тиббиётда – тез тиббий ёрдам машиналаридан маълумотни касалхонага ўтказиш, ҳуқуқни муҳофаза қилиш органларида – ҳодисаларни ҳужжатлаштириш имконияти билан ҳаракатланувчи обектларни кузатиш; табиий офатлар содир бўлганда алоқани ташкил этиш, объэктларни масофадан кузатиш (телевидение сигналини узатиш, бошқарув кодларини турли жиҳозларга узатиш - масалан, космонавтикада ракеталарнинг парвоз йўлини кузатишда лимб ва объэкт камераларига); умумий огоҳлантириш тизимига ўрнатилган барча турдаги сенсорларни (шу жумладан мобил - масалан, болалар учун махсус билагузуклар) ўрнатиш;
Ускунани амалга ошириш симсиз маълумотларни узатиш тизимларидан, яъни тармоқли кенглиги кафолатланган канал сифати ва юқори узатиш тезлигини таъминлайдиган симсиз маълумотларни узатишнинг ўз-ўзини ташкил этувчи уяли тармоқлари деб аталадиган симсиз тармоқлардан фойдаланишга асосланган.

Бўлим 2. Ҳисоблаш ва назарий бўлим

2.1 Рақамли кенг полосали тармоқларни ташкил этиш

Эшиттириш тармоқлари ҳам тор йўналишли антенналардан, ҳам кенгроқ қамровли секторга эга бўлган антенналардан, кўп йўналишли (айлана)гача фойдаланади. Нуқтадан нуқтага уланиш учун иккита учли (тор) антенналар ишлатилади; масалан, радиореле узатиш линиялари шундай қурилади, уларда қўшни реле миноралари орасидаги масофани ўнлаб километрларда ҳисоблаш мумкин. Юқори йўналишли антенна радио нурини йўналтиради, унинг энергия зичлигини оширади; Шундай қилиб, берилган қувватнинг узатувчиси кўпроқ масофани "отиб ўтади" [7].

Бошқа турдаги алоқа фақат кўп йўналишли антенналар ёрдамида олинади. Бундай ҳолда, ҳар бирини ҳар бирига улаш имкониятига эришилади. Ушбу топология одатда чекланган ҳудудда жойлашган кичик офис тармоқлари учун хосдир.
Ва ниҳоят, агар "ҳужайра" нинг марказига кўп йўналишли антеннага эга базавий станция (БС) жойлаштирилса ва у томонидан хизмат кўрсатадиган барча абонентлар унга қаратилган йўналишли антенналар билан таъминланган бўлса, биз "нуқтадан кўп нуқтага" топологиясини оламиз. . Агар биз базавий стансияларни бир-бирига маълум бир иерархия бўйича (ёки радиореле линиялари ёки оддийгина нуқтадан нуқтага радио уланишлар ёки кабел каналлари орқали) боғласак, биз бутун уяли тармоққа эга бўламиз [8, 9].
Ушбу тамойил симсиз кенг полосали уланиш тизимларини (БWА) қуриш учун ишлатилади [10-12]. Хизмат кўрсатиш зонасининг марказида сектор антенналари бўлган БС, узоқ жойларда эса - йўналишли антенналарга эга абонент терминаллари ўрнатилган (2.1-расм). Ҳақиқий вақтда хизматларнинг ишлаши, овозли ва видео трафикни узатиш учун замонавий БWА тизимлари кафолатланган ўтказиш қобилиятини тақсимлаш билан хизмат сифатини қўллаб-қувватлайди.
Битта БС сектори томонидан хизмат кўрсатадиган абонент терминаллари ўртасида тақсимланган бундай тармоқнинг ўтказиш қобилияти терминаллар сонига боғлиқ бўлади. Таниқли БWА ишлаб чиқарувчиларининг БС нинг бир секторининг самарали ишлаши 10-43 Мбит / с оралиғида жойлашган бўлиб, бу кўпгина инфокоммуникация хизматларини ташкил қилиш учун этарли.

2.1-расм Масофавий сайтлар тармоқларини бирлаштириш учун алоқа каналларини ташкил қилиш схемаси

Бундай ҳолда, у қаттиқ уяли тармоқ бўлади, чунки мобил абонент йўналтирувчи антеннага эга бўлолмайди.

Мобил уяли алоқа тармоғи худди шу принцип асосида қурилган, лекин бир-бирига халақит бермайдиган мобил абонентлар учун ҳам кўп йўналишли антенналардан фойдаланилади, чунки улар ҳар доим турли каналларда (ёки бир хил каналда ўзгарувчан) гаплашади ва шунинг учун сигнал мобил қурилмадан БС сигналидан анча заиф ва фақат БС томонидан тўғри қабул қилиниши мумкин, лекин бошқа мобил қурилма томонидан эмас.
Катта майдонга тарқалган турли хил мобил ва қўзғалмас объэктлар ўртасидаги узлуксиз ахборот ўзаро таъсирини таъминлаш муаммоларини ҳал қилиш учун МЕШ тармоқлари технологияси яратилди. Бугунги тушунчага кўра, симсиз МЕШ тармоғи - бу қўшни кириш нуқталари (АП) ўртасидаги ортиқча магистрал алоқалар принципига асосланган, транспорт каналлари орқали мослаштирилган динамик трафик маршрутлаш механизмларини қўллаб-қувватловчи 802.11 (Wи-Фи) стандарт ускунасида қурилган кириш тармоғидир.
Тармоққа хизмат кўрсатиш зонаси тугун зоналарига бўлинади. Уларнинг ҳар бирида асосий симли тармоққа магистрал канал - симли (мис, оптика) ёки симсиз (РРЛ, БШД) ёрдамида уланган нодал АП мавжуд. Тугун майдони тугунли АП билан боғланган периферик АПлар ва симсиз транспорт каналлари орқали қўшни периферик АПлар томонидан хизмат кўрсатадиган квадратларга бўлинади. Cисcо Сйстемс ускунасида тугун зонасини амалга ошириш мисоли шаклда кўрсатилган. 4 [13].
Cисcо Аиронет 1500 АП икки диапазонда ишлайди: 802.11а ва 802.11б/г. 802.11а диапазонида АПлар ўртасида "транспорт" уланишлари амалга оширилади ва 802.11б/г диапазонида симсиз мижозлар уланади. Ушбу архитектура тармоқли кенглигини сақлаб қолган ҳолда бундай тармоқларни тезда жойлаштириш имконини беради.
Хусусий адаптив симсиз йўл протоколидан фойдаланиш ҚОС (802.11е) ва 802.1қ виртуал тармоқлари ўтказиш қобилиятини янада оптималлаштиришни қўллаб-қувватлайди. Бундан ташқари, Cисcо Аиронет АПълари "ташқи" НЕМА-4 га мос келадиган корпусда келади ва -30° дан +55°C гача бўлган ҳароратларда ишлаши мумкин.
МЕШ ечимлари операторларга пиёда экскаваторлар, тоғ-кон юк машиналари ва бошқа оғир ускуналар каби Wи-Фи қурилмалари жойлашувини реал вақтда кузатиш имконини беради.

2.2-расм Cисcо Сйстемс ускунасига асосланган Меш тармоқ сегментини амалга ошириш мисоли

МЕШ технологияси ресурс ишлаб чиқарувчи корхоналарда (кўмир конлари, бурғулаш қурилмалари ва бошқалар), юк терминалларида, темир йўл станцияларида, ҳаво ёки денгиз портларида, шунингдек объэкт ҳақида маълумот тўплаш функциялари мавжуд бўлган йирик омбор мажмуаларида алоқани ташкил қилишда самарали бўлиши мумкин. (техник ҳолат, юк идентификацияси), хавфсизлик тизимларининг видео тасвирларини узатиш ва бошқалар.

Шаҳар МЕШ тармоқларидан коммунал хизматлар ва фавқулодда вазиятларга жавоб бериш хизматлари (милиция, тез ёрдам, Фавқулодда вазиятлар вазирлиги) фойдаланиши мумкин.

2.3 WиМах рақамли кенг полосали тармоқлар

Тармоқ уланишларини танлашнинг барча бойлиги билан бир вақтнинг ўзида тармоқ уланишлари учун учта асосий талабни қондириш қийин: юқори тармоқли кенглиги, ишончлилик ва ҳаракатчанлик. WиМАХ (Wорлдwиде Интероперабилитй фор Миcроwаве Аccесс) симсиз технологияларининг кейинги авлоди ИЕЕЕ 802.16 стандарти [14] бу муаммони ҳал қила олади.

Ушбу технология бир қатор афзалликларга эга [10]:
Симли (хДСЛ ёки кенг полосали), симсиз ёки сунъий йўлдош тизимлар билан солиштирганда, WиМАХ тармоқлари операторлар ва хизмат кўрсатувчи провайдерларга нафақат янги потенциал фойдаланувчиларга тежамкорлик билан киришга имкон бериши, балки аллақачон ўрнатилган (хДСЛ ёки кенг полосали) фойдаланувчилар учун ахборот-коммуникация технологиялари доирасини кенгайтиришга имкон бериши керак. собит) кириш.
Стандарт оператор даражасидаги технологияларни (кўплаб кичик тармоқларни улаш ва уларга Интернетга киришни таъминлаш учун), шунингдек, "сўнгги мил" технологияларини (провайдернинг тармоққа кириш нуқтасидан фойдаланувчи компютеригача бўлган охирги сегмент) бирлаштиради, бу кўп қиррали ва , натижада тизимларнинг ишончлилигини оширади.
Симсиз технологиялар янада мослашувчан ва бунинг натижасида уларни жойлаштириш осонроқ, чунки улар керак бўлганда кенгайиши мумкин.
Ривожланаётган мамлакатларда, аҳоли кам яшайдиган ёки чекка ҳудудларда тармоқни жойлаштириш харажатларини камайтириш омили сифатида ўрнатиш қулайлиги.
Қоплаш диапазони радиоалоқа тизимининг муҳим кўрсаткичидир. Ҳозирги вақтда симсиз кенг полосали маълумотларни узатиш технологияларининг аксарияти тармоқ объэктлари орасидаги кўриш чизиғини талаб қилади. WиМАХ, ОФДМ технологиясидан фойдаланган ҳолда, мижоз ускунасидан таянч стансияга тўғридан-тўғри кўринмаслик шароитида қамров зоналарини яратади, масофалар эса километрларда ҳисобланади.
WиМАХ технологияси дастлаб ИП протоколини ўз ичига олади, бу эса уни маҳаллий тармоқларга интеграциялашни осон ва шаффоф қилади.
WиМАХ технологияси ягона инфратузилмада стационар, ҳаракатланувчи ва ҳаракатланувчи тармоқ обектлари учун жавоб беради.

2.3.1 Ишлаш тамойиллари

WиМАХ тизими иккита асосий қисмдан иборат:
WиМАХ таянч стансияси кўп қаватли обект – бино ёки минорада жойлашган бўлиши мумкин.
WиМАХ қабул қилувчиси: қабул қилгичли антенна (гуруч. 2.3).
База стансияси ва мижоз қабул қилувчиси ўртасидаги алоқа 2-11 гигагертсли микротўлқинли диапазонда амалга оширилади. Бу уланиш, идеал шароитда, 20 Мбит / с гача тезликда маълумотларни узатиш имконини беради ва станция фойдаланувчининг кўриш чизиғида бўлишини талаб қилмайди. WиМАХ таянч стансиясининг ушбу иш тартиби кенг қўлланиладиган 802.11 (Wи-Фи) стандартига яқин бўлиб, аллақачон чиқарилган мижоз қурилмалари ва WиМАХ мослигини таъминлайди.
Шуни эсда тутиш керакки, WиМАХ технологияси ҳам "сўнгги мил"да - провайдер ва фойдаланувчи ўртасидаги якуний қисмда - ва минтақавий тармоқларга киришни таъминлаш учун ишлатилади: офис, туман.
Қўшни база стансиялари ўртасида 10-66 гигагертсли ултра юқори частотали кўриш чизиғи радио алоқаси ёрдамида доимий алоқа ўрнатилади. Ушбу уланиш, идеал шароитларда, маълумотларни 120 Мбит / с гача тезликда узатиш имконини беради. Албатта, кўриш чизиғини чеклаш афзаллик эмас, лекин у фақат ҳудудни тўлиқ қамраб олишда иштирок этадиган таянч станцияларга қўлланилади, бу ускунани жойлаштиришда амалга ошириш мумкин.
База стансияларидан камида биттаси юқори тезликдаги кенг полосали уланиш орқали провайдер тармоғига доимий уланиши мумкин. Аслида, провайдер тармоғига кириш имконига эга бўлган станциялар қанчалик кўп бўлса, маълумотларни узатиш тезлиги ва ишончлилиги шунчалик юқори бўлади. Бироқ, оз сонли нуқталар билан ҳам, тизим уяли топология туфайли юкни тўғри тақсимлашга қодир.
Уяли алоқа принципи асосида, шунингдек, бир қатор кетма-кет стансиялар эстафета-пойга принципи бўйича маълумотларни узатганда, катта объэктларни (масалан, тог ътизмалари) ўраб турган оптимал тармоқни қуриш йўллари ишлаб чиқилмоқда. Бундай ишланмаларни стандартнинг кейинги версиясига киритиш режалаштирилган. Ушбу ўзгаришлар тезликни сезиларли даражада оширишга имкон бериши кутилмоқда (2.4-расм).
ИЕЕЕ 802.16 тармоқларининг тузилиши анъанавий мобил тармоқларга жуда ўхшайди: 50 км гача радиусда ишлайдиган таянч стансиялар ҳам мавжуд ва уларни минораларга ўрнатиш ҳам шарт эмас. Уйларнинг томлари улар учун жуда мос келади, фақат станциялар орасидаги тўғридан-тўғри кўриш шартига риоя қилиш керак. База стансиясини фойдаланувчи билан улаш учун сизда абонент ускунаси бўлиши керак. Бундан ташқари, сигнал стандарт Этҳернет кабели орқали тўғридан-тўғри маълум бир компютерга ёки 802.11 Wи-Фи кириш нуқтасига ёки маҳаллий симли Этҳернет тармоғига юборилиши мумкин.
Бу кабел орқали уланишдан WиМАХ га ўтиш вақтида ҳудудий ёки офис локал тармоқларининг мавжуд инфратузилмасини сақлаш имконини беради. Шунингдек, у компютерларни улаш учун таниш технологиялардан фойдаланган ҳолда тармоқни ўрнатишни имкон қадар соддалаштиради.
802.16е-2005 стандарти барча олдинги версияларни ўзлаштирган ва ҳозирда қуйидаги режимларни тақдим этади:
Рухсат этилган WиМАХ - қаттиқ кириш.
Номадиc WиМАХ - сеансга кириш.
Портатив WиМАХ - ҳаракат режимида кириш.
Мобил WиМАХ - мобил кириш.

2.3.2 Рухсат этилган WиМАХ

Рухсат этилган кириш кенг полосали симли технологияларга (хДСЛ, Т1 ва бошқалар) муқобилдир. Стандарт 10-66 гигагертсли частота диапазонидан фойдаланади. Ушбу частота диапазони қисқа тўлқинларнинг кучли сусайиши туфайли узатувчи ва сигнал қабул қилувчи ўртасида кўриш чизиғини талаб қилади (2.5-расм).

2.3.3 Номадиc WиМАХ

Сеансга (роумингга) кириш аллақачон мавжуд Фихед WиМАХ-га сеанслар концепциясини қўшди. Сеансларнинг мавжудлиги мижоз ускунасини сеанслар ўртасида эркин кўчириш ва олдинги сеансда фойдаланилганларга қараганда бошқа WиМАХ миноралари ёрдамида уланишни тиклаш имконини беради. Ушбу режим асосан ноутбуклар, ПДАлар каби портатив қурилмалар учун мўлжалланган. Сеансларнинг киритилиши мижоз қурилмасининг қувват сарфини ҳам камайтиради, бу портатив қурилмалар учун ҳам муҳимдир.

2.3.4 Портатив WиМАХ

Портатив WиМАХ режими учун уланишни йўқотмасдан мижозни бир WиМАХ таянч станциясидан иккинчисига автоматик равишда ўтказиш имконияти қўшилди. Бироқ, ушбу режим учун мижоз ускунасининг ҳаракат тезлиги ҳали ҳам чекланган - 40 км / соат. Бироқ, аллақачон ушбу шаклда сиз йўлда мижоз қурилмаларидан фойдаланишингиз мумкин (автомобилда тезлик чекланган шаҳарнинг турар-жойларида, велосипедда, пиёда ҳаракатланаётганда ва ҳоказо).
Ушбу режимнинг жорий этилиши WиМАХ технологиясидан смартфон ва ПДА учун фойдаланишни мақсадга мувофиқ қилди (2.6-расм).

2.3.5 Мобил WиМАХ

Ушбу режим 802.16е-2005 стандартида ишлаб чиқилган ва мижоз ускунасининг ҳаракат тезлигини 120 км/соат дан ортиқ ошириш имконини берди. Ушбу режимнинг асосий ютуқлари:
Кўп йўналишли сигнал тарқалишига ва ўз-ўзидан аралашувга иммунитет.
Кенгайтириладиган канал ўтказиш қобилияти.
Тиме Дивисион Дуплех (ТДД) технологияси ассиметрик трафикни самарали бошқаради ва каналлар орасидаги сессияни ўтказиш орқали мураккаб антенна тизимларини бошқаришни соддалаштиради.
Гибрид-автоматик такрорий сўров (Ҳ-АРҚ) технологияси, бу мижоз ускунасининг ҳаракат йўналишини кескин ўзгартириш вақтида барқарор уланишни таъминлаш имконини беради.
Ажратилган частоталарни тақсимлаш ва юқори юкланишда кичик каналлардан фойдаланиш мижоз ускунасининг сигнал кучини ҳисобга олган ҳолда маълумотларни узатишни оптималлаштириш имконини беради.
Энергияни тежашни бошқариш сизга кутиш ёки бўш режимда портатив қурилмаларнинг алоқасини таъминлаш учун қувват сарфини оптималлаштириш имконини беради.
Мижознинг каналлар ўртасида алмашиш вақтини қисқартириш учун 50 миллисекундгача ёки ундан камроқ вақтга имкон берувчи тармоқ учун оптималлаштирилган Ҳард Ҳандофф (ҲҲО) технологияси.
ДВБ-Ҳ, МедиаФЛО ва 3ГПП Э-УТРА функцияларини бирлаштирган Мултиcаст ва Броадcаст Сервиcе (МБС) технологияси:
ягона частотали тармоқдан фойдаланган ҳолда юқори маълумотларни узатиш тезлигига эришиш;
радиочастоталарни мослашувчан тақсимлаш;
портатив қурилмаларнинг кам энергия истеъмоли;
каналлар ўртасида тез алмашиш.
Субканалларни қўллаб-қувватлайдиган ва каналлар ўртасида сеансни узатишни қўллаб-қувватлайдиган Смарт Антенна технологияси мураккаб антенна тизимларидан фойдаланишга имкон беради, шу жумладан нурланиш, фазовий вақтни белгилаш, фазовий мултиплекслаш (мултиплекслаш).
Фраксиёнел частоталарни қайта ишлатиш технологияси, бу сизга частоталарни минимал йўқотиш билан қайта ишлатиш учун каналларнинг бир-бирига мос келишини / кесишишини бошқариш имконини беради.
5 миллисекундлик кадр ўлчами кичик пакетлардан фойдаланиш ҳисобига маълумотларни узатиш ишончлилиги ва пакетлар сонининг кўпайиши (ва натижада сарлавҳалар) туфайли қўшимча харажатлар ўртасида келишувни таъминлайди.

2.4 Сигнал диапазонини ҳисоблаш

2.4.1 Симсиз алоқа канали диапазонини ҳисоблаш

Диапазонни ҳисоблаш формуласи бўш майдондаги йўқотишларни ҳисоблаш учун муҳандислик формуласидан олинган [15, 16]:

ФСЛ = 33 + 20(лгФ + лгД)(2.1)

бу эрда ФСЛ (Фрее Спаcе Лосс) - бўш жойдаги йўқотишлар, дБ; Ф - алоқа тизими ишлайдиган каналнинг марказий частотаси, МГтс; Д - икки нуқта орасидаги масофа, км.

ФСЛ тизимнинг умумий даромади билан белгиланади. У қуйидагича кўриб чиқилади:

Й = Пт + Гт + ГТ + Пмин – Лт – ЛТ(2.2)

бу эрда Пт - узатувчи қуввати, дБм; Гт - узатувчи антеннанинг даромади, дБи; ГТ - қабул қилувчи антеннанинг даромади, дБи; Пмин - маълум тезликда қабул қилувчининг сезгирлиги, дБм; Лт - узатиш йўлининг коакциял кабели ва улагичларида сигнал йўқолиши, дБ; ЛТ - қабул қилиш йўлининг коакциял кабели ва улагичларида сигнал йўқолиши, дБ.

Ҳар бир тезлик учун қабул қилувчининг ўзига хос сезгирлиги бор. Паст тезликлар учун (масалан, 1-2 Мбит / с) сезгирлик энг паст: -90 дБм дан -94 дБм гача. Юқори тезликлар учун сезгирлик анча юқори. Мисол тариқасида Б.1-жадвалда анъанавий 802.11а,б,г кириш нуқталарининг бир қанча характеристикалари келтирилган.
Радио модулларининг маркасига қараб, максимал сезувчанлик бироз фарқ қилиши мумкин. Шунинг учун, турли тезликлар учун максимал диапазон бошқача бўлади.
ФСЛ формула бўйича ҳисобланади

ФСЛ=Й-СОМ(2.3)

Бу эрда СОМ (тизимнинг ишлаш маржаси) - радио қувват чегараси, дБ. Алоқа диапазонига салбий таъсир кўрсатиши мумкин бўлган омилларни ҳисобга олади, масалан:

қабул қилувчининг сезгирлиги ва трансмиттернинг чиқиш қувватининг ҳарорат ўзгариши;
барча турдаги атмосфера ҳодисалари: туман, қор, ёмғир;
антеннанинг, қабул қилгичнинг, узатувчининг антенна-озиқлантирувчи йўли билан мос келмаслиги.
СОМ параметри одатда 10 дБ сифатида қабул қилинади.
Каналнинг марказий частотаси Ф Б.2-жадвалдан олинган.
Натижада биз алоқа диапазони учун формулани оламиз [10]:


(2.4)

2.4.2 Фреснел зонасини ҳисоблаш

Космосда тарқалиш жараёнида радиотўлқин оралиқнинг ўртасида максимал радиусли айланиш эллипсоиди кўринишидаги ҳажмни эгаллайди, бу Фреснел зонаси деб аталади (2.7-расм). Ушбу бўшлиққа тушадиган табиий (эр, тепаликлар, дарахтлар) ва сунъий (бинолар, устунлар) тўсиқлар сигнални заифлаштиради.
Тавсия этилган тўсиқ устидаги биринчи Фреснел зонасининг радиусини формула [17] ёрдамида ҳисоблаш мумкин:


(2.5)

бу ерда Р - Френел зонасининг радиуси, м; С, Д - антенналардан таклиф қилинган тўсиқнинг энг юқори нуқтасигача бўлган масофа, км; ф - частота, гигагертс.

Бу ҳисоб ернинг текислиги ҳақидаги фараз асосида амалга оширилади. У ер юзасининг эгрилигини ҳисобга олмайди. Антенналар орасидаги масофа катта бўлса, эр юзасининг эгрилигини ҳисобга олган ҳолда антенна суспензиясининг баландлигини оширишга ҳаракат қилиш керак.
Одатда, Фреснел зонасининг 20 фоизини блокировка қилиш каналга озгина заифлашишни келтириб чиқаради. 40% дан ортиқ блокировка қилинганида, сигналнинг заифлашиши аллақачон сезиларли бўлади, тарқалиш йўлидаги тўсиқлардан қочиш керак.
Антенналар орасидаги масофа 10 км бўлсин (2.7-расмга қаранг), ўнг антеннадан кутилган тўсиқ 7 км масофада ва симсиз ускуналар олтинчи каналда ишлайди.
Б.2-жадвалдаги С, Д маълумотларини ва канал частотасини (2.5) формулага алмаштириб, биз қуйидагиларни оламиз:

Шунинг учун сигналнинг заифлашиши минимал бўлиши учун тўсиқ радиуси 16 м бўлган Фреснел зонасига кирмаслиги керак.

Бўлим 3. Тармоқни қуришнинг амалий амалга оширилиши

3.1 Симсиз уланиш тармоқларини қуриш

3.1.1 802.11б стандарт ускунасида симсиз уланиш тармоғи лойиҳасига мисол

Келинг, 802.11б стандартидаги географик тақсимланган симсиз уланиш тармоғини қуриш лойиҳасини кўриб чиқайлик. Лойиҳа қуйидаги хизматларни кўрсатадиган радио тармоғини ривожлантиришни ўз ичига олади:
Корпоратив мижозларни Интернетга улаш;
Мижозларнинг маҳаллий тармоқларини бирлаштириш;
Овозли хизматлар ва видео конференцияларни қўллаб-қувватлаш учун кафолатланган ўтказиш қобилиятига эга каналларни ташкил қилиш.
Радио минорасида жойлашган тармоқли 90 ° ўзаро қутбланган антенналар ва саккизта Cисcо Аиронет БР350-А-К9 радио кўприги ёрдамида думалоқ абонентнинг қамров зонаси (кўриш зонаси) билан кўп тармоқли база стансияси шакллантирилди. 2-3 км гача радиусда, умумий ўтказиш қобилияти 40 Мбит / с ёки ҳар бир сектор учун 5 Мбит / с. База стансияси босқичма-босқич, битта кўприк ва кўп йўналишли антеннадан бошлаб, керак бўлганда кўприклар ва шунга мос равишда секторлар сонини кўпайтириш орқали қурилиши мумкин.

3.1-расм. 802.11 симсиз таянч стансияси
Секторлар ва кўприклар сонининг кўпайиши билан сектор кенглиги камаяди ва қамров майдонининг радиуси ортади. Чекланган ҳолатда, ҳар бир сектор ўз кўприги билан хизмат қилади, унинг бутун кучи бўлинмасдан антеннага берилади. Мижозларга маълум ўтказиш қобилиятини "кесиш" ва ҚоС билан таъминлаш учун таянч стансия учинчи қатламли калит ёки мултисервис роутер орқали магистрал каналга уланади.
Мижоз ҳудудида базавий стансиянинг кўриш чизиғида жойлашган абонент тугунлари ўрнатилади. Қабул қилиш минора ёки устунга ўрнатилган йўналишли поларизацияланган антеннада амалга оширилади. Диапазонни ошириш учун юқори даромадли антенналар қўлланилади. Ечилиши керак бўлган вазифаларга қараб, абонент тугунлари турли йўллар билан тузилиши мумкин.
Масалан, оддий Интернетга кириш учун сиз Cисcо АИР-ПCИ352 ПCИ мижоз адаптери билан компютер сервери хостини қилишингиз мумкин (1-жадвалга қаранг).

3.2-расм. Компютер-серверга асосланган абонент тугун

3.1-жадвал

Тавсиф	биттаси учун нарх	Миқдор	Нархи
802.11б ПCИ адаптери w/РП-ТНC улагичи, дипол антенна	$299.00	1	$299.00
Параболик антенна Калифорния кучайтиргичи 24дБи, Н типидаги эркак	$160.00	1	$160.00
Чақмоқлардан ҳимоя қилиш, 2,4 ГҲз, 50 Оҳм	$70.00	1	$70.00
Коакциял кабел 50 Оҳм, 25 дБ/100м, 1м	$7.00	20	$140.00
Cисcо Аиронетдан Н типидаги улагичга	$70.00	1	$70.00
Улагич Н-тури, ДХ-10А учун эркак	$7.00	1	$7.00
Улагич Н-тури, ДХ-10А, 8Д-ФБ учун аёл	$7.00	1	$7.00
Жами:			$746.00

Бирлаштирилган мижоз трафигини узатиш учун тугунни ишчи гуруҳ кўприги асосида қуриш мумкинCисcо АИР-WГБ352Рва мултисервисли роутер - масалан,Cисcо 831(2-жадвалга қаранг).

3.3-расм. Cисcо АИР-WГБ352Р асосидаги абонент тугун

3.2-жадвал

Тавсиф	биттаси учун нарх	Миқдор	Нархи
802.11б WоркГроуп Бридге w/Дуал РП-ТНC коннекторлари	$629.00	1	$629.00
Параболик антенна Калифорния кучайтиргичи 24дБи, Н типидаги эркак	$160.00	1	$160.00
Чақмоқлардан ҳимоя қилиш, 2,4 ГҲз, 50 Оҳм	$70.00	1	$70.00
Коакциял кабел 50 Оҳм, 25 дБ/100м, 1м	$7.00	20	$140.00
Cисcо Аиронетдан Н типидаги улагичга	$70.00	1	$70.00
Улагич Н-тури, ДХ-10А учун эркак	$7.00	1	$7.00
Улагич Н-тури, ДХ-10А, 8Д-ФБ учун аёл	$7.00	1	$7.00
Cисcо 831 Этҳернет Роутер	$649.00	1	$649.00
Жами			$1,732,00

Овозли ва видео иловаларни қўллаб-қувватлаш учун зарур бўлган 802.11б стандартидаги хизматларнинг этишмаслиги ташқи ускуналар билан қопланиши мумкин.

Ташқи кўп хизмат кўрсатиш йўриқномаси ёки учинчи қатламли калит сизга мижозларга ўтказиш қобилиятини "кесиш" ва ҚоС билан таъминлаш имконини беради.

3.1.2 Ташувчи синфидаги симсиз тармоқни қуриш мисоли

Олдинги мисолдаги дастлабки маълумотлардан фойдаланиб, Аперто ПаcкетWаве 1000 кенг полосали симсиз уланиш тизими асосида ташувчи тоифасидаги тармоқни қуришни кўриб чиқайлик.
Ушбу тизим 2,5, 3,5, 5,3 ва 5,8 гигагертсли частота диапазонларида қабул қилувчи ва узатувчи каналларнинг (ТДД) вақтни тақсимлаш режимида фойдаланиладиган частота ресурсининг тармоқли кенглигини танлаш имконияти билан ишлашни таъминлайди. Тизим кўриш чизиғининг қисман ёки тўлиқ этишмаслиги билан ишлаши мумкин (бу шаҳар шароитида жуда муҳим), хизмат кўрсатиш сифати ва виртуал ВЛАН-ларни қўллаб-қувватлайди.
Асосий стансия 4 ёки 6 та кириш модули ва радио минорасига ўрнатилган ташқи радио модулли ички блокдан иборат. Бутун хизмат кўрсатиш зонаси 4 ёки 6 та кириш секторига бўлинган. Ҳар бир секторнинг максимал ўтказувчанлиги радиоканалда 20 Мбит / с ни ташкил қилади (яъни, фойдали юкда тахминан 14 Мбит / с). База станциясининг умумий ўтказувчанлиги 84 Мбит / с га етиши мумкин.
Абонент терминали ички интерфейс модули ва ўрнатилган ёки ташқи антеннага эга ташқи радио модулдан иборат. Тизимнинг уч хил абонент терминаллари мавжуд - ПаcкетWаве 110, ПаcкетWаве 120, ПаcкетWаве 130 - улар фунционаллиги ва нархи бўйича фарқланади (3-жадвалга қаранг).

3.3-жадвал

Тури ва номи	Қўллаш доираси	МАC манзиллар сони / мавзулар сони	Хизмат курслари	Қўшимча	Тахминий харажат
ТЙПЕ-1 абонент терминали (ПаcкетWаве 130)	Катта ва ўрта бизнес	254/16	CБР, CИР, БЕ	Бридгинг, НАТ, ИП маршрутлаш	1650-2040 доллар
ТЙПЕ-2 абонент терминали (ПаcкетWаве 120)	Ўрта ва кичик бизнес	20/4	CБР, БЕ	Кўприк, НАТ	1475-1865 доллар
ТЙПЕ-3 абонент терминали (ПаcкетWаве 110)	СОҲО ва шахсий фойдаланувчилар	5/1	БЎЛИНГ		1295-1685 доллар

Ушбу терминаллар абонентларни Интернетга улаш ва абонентларнинг маҳаллий тармоқларини бирлаштириш учун ишлатилади. Кафолатланган тармоқли кенглиги каналини таъминлаш учун 1 ва 2 турдаги терминаллар ҳам қўлланилади. Бундай градация операторга абонентларни керакли фунционаллик ва тўлов қобилиятига кўра аниқ фарқлаш ва шу билан потенциал абонентлар доирасини кенгайтириш имконини беради.

Кўриниб турибдики, кенг полосали уланиш ускунасида амалга оширилган симсиз алоқа операторининг кириш тармоғи шаҳар миқёсида хизматлар кўрсатишга кўпроқ мослашган. Cисcо Аиронет 802.11б тармоғи билан солиштирганда, у кўпроқ ўтказиш қобилиятига эга, кенгроқ диапазонга эга, кўпроқ мижозларга хизмат кўрсатиши мумкин ва ҚоС ва виртуал тармоқларни қўллаб-қувватлайди.

3.2 Ташқи антенналар билан антенна-фидер йўллари ва радио тизимларини қуриш

Симсиз қурилмаларга қўшимча антенналарни улаш, трансмиттер қувватини кучайтириш, шу жумладан тизимдаги қўшимча филтрлар симсиз тармоқларни қуриш амалиётида жуда кенг тарқалган. Ва, қоида тариқасида, ушбу мавзу бўйича кўплаб саволлар туғилади, улардан энг кенг тарқалгани ишлатиладиган ускуналар ва қўшимча кабеллар бўйича улагичларнинг ёзишмалари, шунингдек, олинган тизимларни ҳисоблаш бўйича саволлар.

Дарҳол шуни таъкидлаш керакки, антеннани олиб ташлаш ноаниқ муаммодир, чунки бу ҳолда юзага келадиган салбий омиллар, масалан, кабел мосламаларида сигналнинг сусайиши ва паразит шовқин даражасининг ошиши антеннанинг хусусиятларини сезиларли даражада ёмонлаштиради. оригинал радио тизими. Шу билан бирга, уланган антенналар (айниқса, юқори даромадли омилларга эга бўлганлар) ушбу салбий омилларнинг барчасини катта даражада қоплайди, аммо шунга қарамай, лойиҳалашда улар кириш нуқталарининг фаол ускуналари портидан кириш нуқталаригача бўлган масофани минималлаштиришга ҳаракат қилишади. масофавий антенна ва иложи бўлса, антеннани тўғридан-тўғри кириш нуқтасига уланг.
Кўпинча биноларда қамров майдонини ошириш керак бўлган ҳолатлар мавжуд, бунинг учун ички (ички) версиядаги антенналар қўлланилади. Уйлар ёки ҳудудлар ўртасидаги алоқа учун қимматроқ ташқи ускуналар ишлатилади.

3.2.1 Кучайтиргич билан антенна-фидер йўли

Шаклда. 3.1 кўплаб элементларни ўз ичига олган антенна озиқлантирувчи йўлга эга симсиз тизимни кўрсатади. Яна кўп бўлиши мумкин, лекин энг кўп ишлатиладиганлар бу эрда кўрсатилган. Кейинчалик, у ёки бу элемент нима учун ишлатилишини, у нима деб аталишини ва уни ишлатишда қандай нуансларни ҳисобга олиш кераклигини тушунтирамиз.
Ажраладиган антеннага эга кириш нуқтаси. Деярли барча Д-Линк симсиз қурилмалари олинадиган 2-5 дБи стандарт антенналар билан бирга келади (масалан, ДWЛ-2100АП, ДWЛ-3200АП, ДWЛ-8200АП, ДWЛ-2700АП, ДWЛ-7700АП, ДWЛ-Г520 ва бошқалар). Бу шуни англатадики, завод антеннасини осонгина олиб ташлаш ва керакли даромад ва радиация нақшига эга кучлироқ антенна билан алмаштириш мумкин. Симсиз ускунанинг техник хусусиятлари ҳар доим сукут бўйича қандай антенналар билан келишини айтади.
Қўллаб-қувватланадиган технологиялар ва тезлик хусусиятларига қўшимча равишда, кириш нуқтаси антенна-фидер йўлини ва тизимнинг энергия хусусиятларини ҳисоблаш учун дастлабки маълумотлар бўлган бир нечта муҳим жисмоний хусусиятларга эга. Бу хусусиятларга қуйидагилар киради:
милливатт (мВт) ёки десибел милливатт (дБмW) да ўлчанадиган трансмиттер қуввати.
маълум бир тезлик учун қабул қилувчининг сезгирлиги - қанчалик баланд бўлса, тезлик шунчалик юқори бўлади.
Тармоқли филтр. У нуқтали чизиқ сифатида кўрсатилган, чунки у камдан-кам ҳолларда тизимга киритилади, лекин шунга қарамай, у профессионал даражадаги тизимларда мавжуд. Кабел фақат кабелнинг узунлиги билан боғлиқ йўқотишларни келтириб чиқаради, деб ўйлаш одатий ҳолдир ва кам заифлашган кабелни танлаш ёки кучайтиргични ўрнатиш кифоя ва барча муаммолар ҳал қилинади. Бироқ, бу мутлақо тўғри эмас. Аввало, узун сими бутун частота диапазонида шовқинларни тўплайди, шунинг учун картани қабул қилувчининг киришида этарлича кучли шовқин яратиши мумкин бўлган барча радио қурилмалар ишга халақит беради. Шу сабабли, кўпинча кучли шовқин бўлган шаҳар муҳитида узоқ масофага олиб ташланган антеннали тизимлардаги кириш нуқталари ўртасидаги алоқа жуда беқарор бўлади.
Тармоқли филтрлар созланиши ва ишлаб чиқариш жараёнида созланиши, масалан, НCС Ф24ХХХ серияли филтрларда бўлгани каби, созланиши қатъий марказий частотага эга, шунинг учун созлаш талабларини олдиндан аниқлаш ва буюртма беришда уларни белгилаш тавсия этилади. Филтрлар тармоқли кенглигида фарқланади, бу эса заифлаштирилмаган частоталар диапазонини белгилайди.
Кабел йиғиш СМА-РП-вилка ↔ Н-тури-эркак. Кўпинча у пигтале деб ҳам аталади - бу СМА-РП (СМА тескари) деб аталадиган ички кириш нуқтасининг антенна чиқишидан антенна озиқлантирувчи ускуналарда кенг қўлланиладиган Н типидаги юқори частотали улагичга кичик адаптер ( 3.2-расм).
Пигтале - кабел барча ташқи (ташқи) Д-Линк антенналарини етказиб беришга киритилган, ички фойдаланиш учун антенналар ҳам зарур кабеллар билан жиҳозланган. Тахминан 0,5 дБ қўшимча заифлашувни киритади.
Қувват инжектори. У фаол ускуна ва кучайтиргичнинг кириш порти ўртасидаги йўлга киритилган (0,5 дБ дан кўп бўлмаган заифлашувни келтириб чиқаради) ва 220В розеткага уланган қувват манбаига уланган. Инжекторда 2 та порт мавжуд - иккаласи ҳам Н-типли аёл. Кучайтиргичлар билан қувват инжектори ва қувват манбаи мавжуд.
Адаптер ТЛК-Н-типи-ММ (3.3-расм). Порт конфигурациясини аёлдан эркакка ўзгартириш учун хизмат қилади, бу эрда биз ундан кейинги сими мосламасини инжекторга улаш учун фойдаланамиз (стандарт сими бирикмаларида одатда Н-тури эркак ↔ Н-типли-аёл коннекторлар мавжуд).
Доимий равишда ўрнатилган коакциял улагич, масалан, кучайтиргичлар, филтрлар, сигнал генераторлари, антенналарга ўрнатилган уланиш учун улагичларнинг кириш ёки чиқиши "аёл" конфигурациясига эга ва уларга уланган кабеллардаги улагичлар "эркак" га эга эканлиги одатда қабул қилинади. " конфигурацияси (эркак). Бироқ, бу қоида ҳар доим ҳам кузатилмайди, шунинг учун баъзида турли ишлаб чиқарувчиларнинг элементларига йўлни йиғишда муаммолар пайдо бўлади. Бу муаммони Н типидаги эркак ↔ Н типидаги эркак адаптери ёрдамида ҳал қилиш мумкин.
Кабелни йиғиш Н-тури (аёл) ↔ Н-тури (эркак) (3.4-расм).
Шунингдек, узун сими бирикмаларидан фойдаланиш мумкин, масалан, иккита 15 м агрегатни (ёки бошқа узунликларни) кетма-кет улаш орқали, фақат қуйидагилар муҳим:
кучайтиргичнинг кириш портидаги сигнал даражаси кучайтиргичнинг хусусиятларида кўрсатилган рухсат этилган диапазонга тушди;
масофавий кириш нуқтасидан олинган ва кучайтиргичда кучайтирилган сигналнинг даражаси қабул қилувчининг сими бирикмасидан ўтгандан сўнг нуқтани идрок этиши учун этарли интенсивликка эга эди.
Кучайтиргич 2,4 гигагертсли. Икки томонлама асосий кучайтиргич (3.5-расм) узатиладиган сигналнинг кучини ошириш ва симсиз маълумотлар тармоқларида қабул қилиш каналининг сезгирлигини ошириш, шунингдек, радио модем ва антенна ўртасидаги каналдаги йўқотишларни қоплаш учун мўлжалланган.
Кучайтиргич ташқи дизайнга эга ва уни тўғридан-тўғри антенна устунига ўрнатиш мумкин. Кучайтиргичдан фойдаланиш ҳатто энг ноқулай уланиш шароитида ҳам алоқани ташкил қилиш имконини беради. Кучайтиргич радио тизимига киритилганда, унинг қамров майдони сезиларли даражада ошади.
Кучайтиргичлардан фойдаланганда қуйидаги фикрларни ҳисобга олиш керак:
агар кириш нуқтасининг узатувчи кучи жуда юқори бўлса ва кучайтиргичнинг кириш портида рухсат этилган сигнал интенсивлиги чегарасига тушмаса, сиз уни кучайтиргич билан бирга ишлатишингиз мумкин, лекин сиз сими мосламасини ёки бир нечтасини киритишингиз керак. кучайтиргич ва кириш нуқтаси ўртасидаги йўлда махсус элемент, унинг интенсивлиги рухсат этилган диапазонга тушиши учун сигналнинг зарур заифлашувини таъминлайдиган заифлашув. Ўтказилган сигнални заифлаштирганда, қабул қилинган сигнал ҳам бир вақтнинг ўзида заифлашишини ёдда тутиш керак, шунинг учун ўзингизни тутманг.
Келинг, НCС2405 кучайтиргичини 200 мВт узатувчи қувватга эга кириш нуқтасига улаймиз, унинг киришида 10-100 мВт, чиқиш қуввати 500 мВт бўлиши керак. Бунинг учун дастлабки сигнални 100 мВт га, яъни икки марта ёки 3 дБ га сусайтириш керак; Буни амалга ошириш учун биз схемага 2,4 гигагертсли частотада 0,3 дБ / м заифлашувга эга кабелга асосланган ўн метрли кабел мосламасини киритамиз.
кучайтиргични радио модем портидан кўчириш мумкин бўлган максимал масофа ишлатиладиган йўл элементларидаги заифлашувга боғлиқ; Шу билан бирга, кучайтиргичнинг кириш портидаги сигнал даражаси кучайтиргичнинг характеристикасида кўрсатилган рухсат этилган диапазонга тушиши ва масофавий узатгичдан қабул қилинган ва кучайтиргичда кучайтирилган сигнал даражасига эга бўлиши керак. ушбу кабел мажмуасидан ўтгандан кейин қабул қилувчи томонидан идрок этилиши учун этарли интенсивлик.
Келинг, кириш нуқтасининг фаол ички портидан (қувват 16 дБм) 2-расмдаги схема учун НCС2401 кучайтиргичининг кириш портигача бўлган максимал масофани ҳисоблайлик. 3.1. Биз кабелда чизиқли заифлашувни 2,4 гигагертсли частотада 0,3 дБ / м га оламиз.
Кучайтиргич портига борадиган йўлнинг умумий заифлашувини топамиз (биз филтрсиз схемани кўриб чиқамиз):
Й = 0,5 дБ (пигтале) + 0,5 дБ (инжектор) + 6 дБ (15 м кабелни йиғиш (кабелнинг сусайтириши 0,3 дБ / м) + 3 х 0,75 дБ улагичлар) = 7,75 дб.
Шунинг учун, кучайтиргичнинг киришига кирадиган қувват: 16 - 7,75 = 8,25 дБм бўлади.
НCС2401 кучайтиргичи учун кириш портидаги қабул қилинадиган сигнал интенсивлигининг пастки чегараси 4 мВт (6 дБм) ни ташкил қилади. Шундай қилиб, кабел мажмуасининг узунлигини янада ошириш мумкин:
8,25 - 6 = 2,25 дБм; 2,25 / 0,3 = 7,5 м,
булар. яна 7,5 метр. Шунинг учун кабелни йиғишнинг максимал масофаси 22,5 метрни ташкил қилади.
Келинг, қабул қилинган сигнал билан нима содир бўлишини кўриб чиқайлик. Фараз қилайлик -98 дБм сигнал кучайтиргичга масофавий узатувчидан узатилмоқда; қабул қилиш режимида кучайтиргичнинг даромади 30 дБ ни ташкил қилади. Радио модем портига йўлнинг сусайиши 10 дБ (7,75 дБ + 2,25 дБ). Кириш нуқтаси қабул қилувчисида қабул қилинган сигналнинг интенсивлигини топамиз: -98 + 30 - 10 = (-78 дБм). Б.1-жадвалда биз қабул қилувчининг сезгирлигини кўриб чиқамиз ва у ишлай оладиган тезликни топамиз: (-78 дБм) < (-76 дБм),
Шунинг учун, кабел йиғилишининг бу узунлиги билан кириш нуқтаси 24 Мбит / с тезликда ишлаши мумкин. Агар сизга кўпроқ тезлик керак бўлса, сиз сими мосламасининг узунлигини қисқартиришингиз ёки юқори даромадли кучайтиргични олишингиз керак.
Б.3-жадвалда сигналнинг тарқалиш муҳитидан барча заифлашув қийматлари жамланган.
Кабел йиғиш ҲҚНф-Нмл,5 - кабел (адаптер) Н-тури (аёл) ↔ Н-типи (эркак) 1,5 м узунликдаги.
Чақмоқлардан ҳимоя модули. Д-Линк ускунаси барча ташқи антенналар билан бирга келади. Н-типли (аёл) ↔ Н-типли (эркак) улагичларга эга.
21 дБи даромадли ташқи йўналишли антенна. Антенналарда Н-типли (аёл) улагич мавжуд.

3.2.2 Оддий антенна-фидер йўли

Шаклда. 3.6 оддий симсиз тизимни кўрсатади, унда кучайтиргич йўқ ва антенна-фидер йўли фақат пассив элементлардан иборат.
Бу ҳолда антеннани кўчириш мумкин бўлган масофа кириш нуқтаси трансмиттерининг кучи ва пассив элементлар томонидан киритилган заифлашув билан чекланган. Антеннани узоқ масофага кўчиришда, қабул қилинган ва узатиладиган сигнал кабеллар ва адаптерлар томонидан тўлиқ сўрилиши мумкин.
Ҳатто энг қисқа кабел мосламасидан фойдаланилганда, антеннага қувват манбаи асл нусхадан анча паст бўлади, бу дарҳол радио тизимининг диапазонига таъсир қилади. Шунинг учун биз бундай схемаларда 6 метрдан ортиқ бўлмаган сими бирикмаларини ва иложи бўлса, максимал даромадли антенналардан фойдаланишни тавсия этамиз.

3.2.3 Тўғридан-тўғри антеннага уланган кириш нуқтаси

Агар сиз кириш нуқтасини тўғридан-тўғри антеннага уласангиз, расмда кўрсатилганидек. 3.7, оралиқ кабел йиғилишидан ташқари, ушбу жиҳозлар тўплами учун максимал мумкин бўлган алоқа диапазонига эришилади.
Аслида, диапазон учун, баъзида у томонидан киритилган заифлашувни бартараф этиш учун чақмоқни ҳимоя қилиш модулини қурбон қилиш мумкин, аммо буни қилмаслик яхшироқдир. Бундай схема жуда кенг қўлланилади - бу сизга антенна устунига яқин жойда ички кириш нуқтасини ўрнатиш ва сигнал қувватининг йўқолишини минималлаштириш имконини беради.

3.3 Симсиз тармоқларда махфийликни таъминлаш

Дастлаб, ушбу тармоқлар пайдо бўлганидан бери, улар маълумотларни ушлаб қолишдан жуда паст даражада ҳимояланган. Бу уларнинг симли тармоқлардан фарқидир, бу эрда узатиш муҳитига жисмоний киришсиз ушлаб туриш мумкин эмас. Агар махсус воситалар, аппарат ёки дастурий таъминот ахборот хавфсизлиги (ИП) ишлатилмаса, радио тармоқлари деярли ҳимоясиз бўлиб чиқади.

Келинг, симсиз маълумотлар тармоқларида (WДН) хавфсизлик охир-оқибат боғлиқ бўлган асосий фикрларни очишга ҳаракат қилайлик.
Ҳозирда деярли ҳамма жойда икки йўналишда илмий-тадқиқот ишлари олиб борилмоқда. Биринчи йўналиш БСПД учун хос бўлган таҳдидларни аниқлаш сифатида тавсифланиши мумкин
Иккинчи йўналиш - мобил (стационар) хавфсизлик режасини ишлаб чиқиш ва амалга ошириш, ташқи ҳужумлардан ҳимоя қилиш.
Шундай қилиб, тармоқни қуришни давом эттиришдан олдин, ҳужумлар содир бўладиган барча йўналишларни аниқлаш, қурилаётган БСПД учун таҳдид эҳтимолини таҳлил қилиш ва ушбу ҳужумларга қарши туришга тайёр бўлиш керак.
БСПДдаги ҳужумлар жисмоний ва виртуал (аноним, масофавий) га бўлинади.
Жисмоний ҳужумлар - бу тажовузкорнинг оператор ускунаси билан бевосита жисмоний алоқасига хос бўлган ҳужумлар.
Виртуал - бу масофавий ҳужумлар, тинглаш, радио ушлаш, тиқилиб қолиш, нотўғри кириш нуқталарини яратиш.
Оддий (виртуал) ҳужум қуйидаги босқичлардан иборат:
Ҳужум қилинган БСПД ни аниқлаш;
БСПД трафигини кенг полосали ўқиш;
БСПД код калитини аниқлаш учун пакетларни киритиш, трафикни яратиш (дастурий таъминот ёрдамида).
Этарли миқдордаги тутиб олинган пакетлар мавжуд бўлса, код калити, ҳимоя ёки паролни бузиш (дастурий таъминот ёрдамида).
Агар керак бўлса, ушланган трафикнинг шифрини очиш.
Тармоқнинг ишлашида иштирок этиш ва БСПД нинг ўзига ёки унинг абонентларига қарши ҳужумларни амалга ошириш.
Радио тармоқларида узатиладиган пакетларни эфирда бошқариш қийин. Шунинг учун, тажовузкор ҳаво орқали узатиладиган барча пакетларни, масалан, РФ мониторинги режимида ишлайдиган декодлаш модуллари билан жиҳозланган сканерлаш радио қабул қилгич ёрдамида ўқий олишидан келиб чиқиш керак.
Ахборотнинг сизиб чиқишини олдини олиш учун ишлаб чиқарувчилар маълумотлар узатиш каналларини ёпиш, модуляция турларини ўзгартириш ва алоқа каналига жисмоний кириш (ФДМА, ТДМА, CДМА) йўлини олдилар.

3.3.1 Объэктга жисмоний киришни чеклаш

Кўпинча хавфсизликни таъминлаш учун оддий ақл-идрок этарли. Ускунангизни ўғирламоқчи ёки зарар этказмоқчи бўлган одамга пассив ва фаол мудофаа усуллари билан қарши туриш керак.
Биз БСПД нинг жисмоний ҳимояси масаласига келдик. БСПД қуришни бошлашдан олдин унинг хавфсизлигини режалаштиришингиз керак. Бундан ташқари, ҳар бир тугун алоҳида, ҳар бир ҳужайра, станциянинг ҳар бир БС. Эҳтимол, очилмайдиган қулфлар йўқ, аммо қўшимча тўсиқ яратиб, сиз бузғунчининг жиҳозингизга кириш вақтини оширдингиз ва БСПД нинг омон қолиш қобилиятини оширдингиз. Муаммо бу тўсиқларни иложи борича кўпроқ яратишдир.
Ускунани ўғирлашдан ташқари, тажовузкор ускунани ўчириб қўйиши мумкин ва шу билан БСПД ишини тўхтатади. Шунинг учун, барча симли алоқалар ишончли ҳимояланган бўлиши керак ва иложи бўлса, захираланган бўлиши керак; герметик шкафга (герметик хонага) турли ётқизиш йўлларига эга.
Шкафингизга борадиган барча кабел алоқалари металл қувурларга ётқизилган бўлиши керак, деворларга қаттиқ бириктирилган бўлиши керак. Кабел алоқаларининг очиқ ўтиш жойларини йўқ қилинг. Симли алоқаларнинг энг кўп учрайдиган шикастланиши кабелларни кесиш, қисқа туташувли шантларни ўрнатиш (ҲФ кабелларида), ҳатто озиқлантирувчига фаол кислоталар киритилган ҳолатлар ҳам бўлган, бунинг натижасида ҲФ кабели радиофизик хусусиятларини йўқотган бўлса ҳам. у ташқи кўринишда мукаммал бўлиб қолди. Тегишли ускуналарсиз бундай ҳужумларни қидириш ва йўқ қилиш мумкин эмас.
Герметик шкафлар ҳақида алоҳида сўз. ГОСТ Р 50862-96, халқаро стандартлар ЭМВ, ИСО 7816 бўйича ишлаб чиқилган икки деворли ёнғинга қарши деб аталадиган шкафни ўрнатиш тавсия этилади. Ушбу шкафнинг иккита девори, ёнғинга чидамли компонентлари, ёнғин ва ўғирлик сигнализация датчиклари деворлар орасида жойлашган. . Рухсациз кириш бўлса, сенсорлар ишлайди ва ўрнатилган сигнализация тизими хавфсизлик консолига сигнал юборади. Худди шу жойда, деворлар орасида, бу сигналнинг ГСМ узатувчиси ва узлуксиз қувват манбаи мавжуд.
Шундай қилиб, кабинетнинг биринчи девори очилганда, хавфсизлик хизматига хабар берилади. Шкафнинг иккинчи деворининг дастлабки деформациясида шкаф ўрнатилган жойда овозли сигнал берилади. Шкафлар, шунингдек, махсус ҳимоя воситаларига тегишли қўшимча ҳимоя воситалари ёки маҳаллий ёнғинга қарши ускуналар билан жиҳозланиши мумкин.
Кабел инфратузилмасининг ёпиқ киришини таъминлаш учун бундай шкафларни, агар иложи бўлса, РФ кабели ва бошқа симли алоқаларнинг кириш қисмидан бетон деворга ўрнатиш мақсадга мувофиқдир. Ўрнатиш вақтида структурани девордан ажратишни олдини олиш учун шкафнинг камида икки томони юк кўтарувчи бетон деворлар билан алоқа қилишлари керак. Шуни унутмангки, кўпинча сизнинг сақлаш жойлари ёки металл қутилари (шкафлари) кўп қаватли турар-жой (маъмурий) биноларда, баланд минораларда ёки бошқа баланд биноларда жойлашган ва бу объэктларга кириш, қоида тариқасида, қўриқланмаган. Шунинг учун объэктни сигнализация тизими билан жиҳозлашни эътиборсиз қолдирманг. Қўриқчининг станцияга кириш вақти ўн дақиқадан ошмаслиги керак.
БСПД нинг яна бир жойи бор - булар офис ичидаги тармоқлар деб аталади. Баъзи бир тушунарсиз сабабларга кўра, офис ичидаги БСПД ташкилотчилари кўпинча улар ёқилганда, тегишли хавфсизлик даражаси автоматик равишда таъминланади, деб ҳисоблашади. Гап шундаки, ишлаб чиқарувчилар хавфсизликнинг энг паст даражасини ўрнатадилар ёки хавфсизликни бутунлай ўчириб қўйишади, шунда тармоқни ўрнатишда мижозлар тармоққа кириш имкони йўқлигига тасодифан дуч келмасликлари мумкин.
Минимал хавфсизлик созламалари билан жиҳоз бошқа қурилмаларнинг энг кенг ассортименти ва деярли ҳар қандай замонавий дастурий таъминот билан энг мос келади.
Шу сабабли, тармоқни созлаш ва мавжуд инфратузилма билан мослигини текширишдан сўнг, тизим маъмури корпоратив тармоққа рухсациз киришни олдини олиш учун хавфсизлик созламаларини ўзгартириши керак.
Симсиз ЛАНларнинг ишлаши билан боғлиқ иккита асосий таҳдид маълумотларни ўқиш ва ўзгартириш ва тармоқ тизимларига ҳужум қилиш учун тажовузкор томонидан рухсациз киришдир.
Шунинг учун самарали ҳимоя фақат трафикни шифрлаш ва "тармоқ аъзолари" бўлган, яъни пакетларни юбориш ҳуқуқига эга бўлган станцияларни кўрсатиш, Аccесс рўйхатини яратиш орқали таъминланади.
Кўпчилик БСПД-ни алоҳида, ахборот ва ГИ-ни алоҳида-алоҳида амалга оширади, бу эчимлар хавфсизлик ва маълумот йўқолишига қаршилик нуқтаи назаридан энг қатъийдир.
Шундай қилиб, БСПД фақат маълумот узатиш учун транспорт сифатида ишлайди. Ва БСПД-даги пакетларни тутиб олган тажовузкор маълумотни декодлай олмайди. Схема шундай кўринади (3.11-расм).
Масофавий объэктлар ўртасида маълумот узатиш каналини ташкил қилишда ВПН уланишидан фойдаланиш хакерлик ҳужумларига қаршиликни оширади ва маълумотларингиздан катталик даражасида фойдаланишга қаршилик кўрсатади.



3.11-расм. АИ - ахборот ишлаб чиқариш манбаи; КК - криптокодер; КД‑криптодекодер; ПИ ахборотни қабул қилиш манбаи ҳисобланади.

3.3.2 Симсиз тармоқларда криптографик ҳимоя

Маълумотларни шифрлаш хавфсизлиги тизимининг биринчи татбиқи ИЕЕЕ томонидан 1999 йилда қабул қилинган ва 24 битли РC4 калити ёрдамида маълумотларни шифрлашга асосланган WЕП (Симсиз эквивалент махфийлик) спецификацияси эди. Бироқ, кейинги йилнинг бошида, узатилган маълумотларни таҳлил қилиш асосида калитни тезда аниқлашга ёки кириш нуқтаси томонидан декодланган пакетни бошқа қабул қилувчига йўналтириш учун шифрланмаган пакет сарлавҳасини алмаштиришга имкон берадиган усуллар топилди. ким учун у ўз калити билан кодланади.
WЕП протоколининг муҳим камчиликлари - бу кичик корпоратив тармоқлар учун жуда мақбул бўлган статик умумий калитлардан фойдаланиш, бу эрда адаптер йўқолган бўлса, калитларни ҳамма учун алмаштириш мумкин эди. Оператор учун бундай ёндашув қабул қилиниши мумкин эмаслиги аниқ. Бундан ташқари, статик калитлар билан WЕП-дан фойдаланиш маълумотларнинг махфийлиги нуқтаи назаридан ишончсиз бўлиб чиқди: 2001 йил охирида 40-битли WЕП-ни 15-20 дақиқада ва 128-битли WЕП-ни 3-да синдиришга имкон берадиган дастурлар пайдо бўлганидан кейин. -4 соат , WЕП обрўсига бутунлай доғ тушди.
Кейинчалик, ИЕЕЕ ишчи қўмитаси ТКИП (вақтинчалик калит яхлитлиги протоколи) деб номланган хавфсизлик алгоритмини белгилайдиган 802.11и стандарти учун спецификацияларни тасдиқлади. Ушбу протокол узатилган маълумотларнинг ҳар 10 КБ учун янги шифрлаш калитларини шакллантиришни таъминлайди.
128 битли калитга эга АЕС протоколи (илғор шифрлаш стандарти) асосидаги янги алгоритмнинг спецификацияси давом этмоқда. Ушбу шифрлаш усули ТКИПга қараганда хавфсизроқ ҳисобланади ва уни алмаштириши кутилмоқда.
Ушбу ҳимоянинг асосий тамойиллари БСПД да узатиладиган трафикни шифрлашдир.
Шифрлаш етарлича узун калитлар ёрдамида амалга оширилади (ҳозир у асосан 128 бит) ва динамикдир, яъни битта сеанс давомида ҳам базавий стансия билан битта алоқа сеанси, шифрлаш калитлари ўзгаради ва шу билан калит танлаш маъносиз бўлади.
Бироқ, БСПД ускуналари доимий равишда такомиллаштирилмоқда ва замонавий қурилмалар 128, 192 ва 256 битли динамик калитлар билан ишлайдиган WПА2 нинг янги, янада хавфсиз версиясини қўллаб-қувватлайди. Бундай қурилмаларга, масалан, Интел ПРО/Wирелесс 2915АБГ три-бандли контроллер киради.
Ахборотни масофадан туриб ушлаб олишга уринаётган тажовузкор (бузғунчи)нинг “тўплами” нимадан иборат. Кўпинча, бу ўрнатилган дастурий таъминотга эга портатив компютер. Ҳар хил симсиз стандартлар ва модуляция турларини ва дастурий таъминотни қўллаб-қувватловчи радио карталар тўплами. Мажбурий атрибут - бу радио ҳаво сканери, протокол сканери, хавфсизлик калитини декодлаш учун дастурий таъминот, портатив тор йўналтирилган антенна.

3.3.3 Симсиз тармоқларда ахборот хавфсизлиги таҳдидлари

Биз симсиз муҳитларга хос бўлган хавфсизлик таҳдидларини, ҳужумларда ишлатиладиган ускуналарни, бир кириш нуқтасидан бошқасига роумингда пайдо бўладиган муаммоларни, симсиз каналлар учун бошпаналарни ва очиқ алоқаларни криптографик ҳимоя қилишни муҳокама қиламиз.
Тинглаш
Симсиз тармоқлар каби очиқ ва бошқарилмайдиган муҳитларда энг кенг тарқалган муаммо бу аноним ҳужумлар эҳтимоли. Аноним зараркунандалар, расмда кўрсатилганидек, радио сигналини ушлаб, узатилган маълумотларнинг шифрини очиши мумкин. 3.12.
Тармоқни тинглаш учун ишлатиладиган ускуналар ушбу тармоққа оддий кириш учун ишлатиладигандан мураккаброқ бўлмаслиги мумкин. Узатишни тўхтатиш учун ҳужумчи узатувчига яқин бўлиши керак. Ушбу турдаги тутқичларни рўйхатдан ўтказиш деярли мумкин эмас ва ундан ҳам қийинроқ. Антенналар ва кучайтиргичлардан фойдаланиш тажовузкорга тутиб олиш жараёнида нишондан анча узоқда бўлиш имкониятини беради.



3.12-расм - "тинглаш" ҳужуми

Қулоқ тинглаш тармоқдаги маълумотларни тўплаш имконини беради, кейинчалик у ҳужумга учрайди. Бузғунчининг асосий мақсади тармоқдан ким фойдаланаётганини, унда қандай маълумотлар мавжудлигини, тармоқ ускунасининг имкониятларини, қайси дақиқаларда энг кўп ва энг кам интенсив равишда фойдаланилишини ва тармоқни жойлаштириш ҳудудини тушунишдир. . Буларнинг барчаси тармоққа ҳужумни ташкил қилиш учун фойдалидир. Кўпгина умумий тармоқ протоколлари фойдаланувчи номи ва парол каби нозик маълумотларни аниқ матнда узатади. Интерcептор олинган маълумотлардан тармоқ ресурсларига кириш учун фойдаланиши мумкин. Агар узатилган маълумотлар шифрланган бўлса ҳам, тажовузкорнинг қўлида эслаб қоладиган ва кейин декодланиши мумкин бўлган матн мавжуд.

Тинглашнинг яна бир усули - симсиз тармоққа уланиш. Симсиз ЛАНда фаол тинглаш одатда Манзилни аниқлаш протоколидан (АРП) нотўғри фойдаланишга асосланади. Дастлаб, бу технология тармоқни "тинглаш" учун яратилган. Аслида, биз маълумотлар ҳаволаси қатламида МИТМ (Ўртадаги одам) ҳужуми билан шуғулланмоқдамиз. Улар турли шаклларда бўлиши мумкин ва алоқа сеансининг махфийлиги ва яхлитлигини бузиш учун ишлатилади. МИТМ ҳужумлари бошқа ҳужумларга қараганда анча мураккаб бўлиб, амалга оширилиши учун тармоқ ҳақида батафсил маълумот талаб қилинади. Тажовузкор одатда тармоқ ресурсларидан бирининг идентификаторини бузади. Ҳужум қурбони уланишни бошлаганида, тажовузкор уни тўхтатади ва кейин керакли ресурс билан уланишни тўхтатади, ва кейин ушбу манбага барча уланишларни ўз станцияси орқали ўтказади. Бундай ҳолда, тажовузкор маълумотларни юбориши ва ўзгартириши ёки барча суҳбатларни тинглаши ва кейин уларни шифрини очиши мумкин.
Бузғунчи маҳаллий тармоқдаги мақсадли станцияга кераксиз АРП жавобларини юборади, бу эса унга у орқали ўтадиган барча трафикни юборади. Кейин тажовузкор пакетларни белгиланган манзилларга юборади.
Шундай қилиб, симсиз стансия бошқа симсиз мижознинг (ёки маҳаллий тармоқдаги симли мижознинг) трафигини ушлаб туриши мумкин.
Хизматни рад этиш (ДОС)

Тўлиқ тармоқ фалажига ДОС типидаги ҳужум сабаб бўлиши мумкин. Бутун тармоқда, жумладан, таянч стансиялар ва мижоз терминалларида шундай кучли шовқин мавжудки, стансиялар бир-бири билан алоқа қила олмайди (3.13-расм). Ушбу ҳужум маълум бир ҳудуддаги барча алоқаларни ўчиради. Агар у этарлича кенг майдонда амалга оширилса, у сезиларли қувватларни талаб қилиши мумкин. Симсиз тармоқларга ДОС ҳужумининг олдини олиш ёки тўхтатиш қийин. Кўпгина симсиз тармоқ технологиялари лицензиясиз частоталардан фойдаланади - шунинг учун бир қатор электрон қурилмаларнинг аралашуви қабул қилинади.

3.13-расм. Симсиз алоқада хизмат ҳужумини рад этиш

Мижоз станциясини ўчириш

Тармоқларда тиқилиб қолиш қасддан ёки қасддан бўлмаган шовқин алоқа каналидаги жўнатувчи ёки қабул қилувчининг имкониятларидан ошиб кетганда ва канал ишламай қолганда содир бўлади. Тажовузкор тиқилиб қолишнинг турли усулларидан фойдаланиши мумкин.



3.14-расм. Уланишни тўхтатиш учун мижоз тиқилиши ҳужуми

Мижоз станциясини ўчириш фирибгарга 2-расмда кўрсатилганидек, ўзини ўчирилган мижознинг ўрнига қўйиш имкониятини беради. 3.14. Овозни ўчириш мижозга уланишни амалга ошира олмаслиги учун хизмат кўрсатишни рад этиш учун ҳам ишлатилиши мумкин. Мураккаб ҳужумлар таянч стансияга уланишни бузади, шунда у кейинчалик тажовузкорнинг станциясига уланиши мумкин.

База станциясининг тиқилиб қолиши
База стансиясини тиқилиб қолиш, расмда кўрсатилганидек, уни ҳужум қилувчи станция билан алмаштириш имкониятини беради. 3.15. Бундай тиқилиб қолиш фойдаланувчиларни хизматлардан фойдаланишдан маҳрум қилади.



3.15-расм. Уланишни тўхтатиш учун таянч станция тиқилиб қолиш ҳужуми

Юқорида таъкидлаб ўтилганидек, симсиз тармоқ технологияларининг аксарияти лицензиясиз частоталардан фойдаланади. Шунинг учун симсиз телефонлар, кузатув тизимлари ва микротўлқинли печлар каби кўплаб қурилмалар симсиз тармоқларга халақит бериши ва симсиз уланишни тиқилиб қолиши мумкин. Бундай тасодифий тиқилиб қолиш ҳолатларининг олдини олиш учун, қимматбаҳо симсиз ускунани сотиб олишдан олдин, уни ўрнатиш жойини диққат билан таҳлил қилиш керак. Бундай таҳлил бошқа қурилмаларнинг алоқага халақит бермаслигига ёрдам беради.

Умуман олганда, симсиз тармоққа ҳужум қилиш нисбатан осон, деб айтишимиз мумкин. Маълум бир мақсадга мувофиқ технологияни танлаш турли омиллар билан белгиланади ва хавфни тўлиқ таҳлил қилиш мавзуси бўлиши керак.