Ўзбекистон республикаси ахборот технологиялари ва коммуникацияларини ривожлантириш вазирлиги муҳаммад ал-хоразмий номидаги

уларни ишлаб чиқишдан олдин уларга қўйилган шартларни қаноатлантиришини 
баҳолаш жараёни [IEEE], яъни мазкур фазани бошида аниқланган мақсад, муддат ва 
лойиҳани ишлаб чиқиш бўйича вазифалар амалга оширилганлигини баҳолаш.
Валидация (Validation)
– бу ишлаб чиқилаётган ДТни фойдаланувчи истаклари ва 
эҳтиёжларига ҳамда тизимга қўйилган талабларга мослигини аниқлашдир 
[BS7925-1]
.
Дастурий таъминотни ишлаб чиқишни стандарт жараёни 
ДТИЧ жараёни босқичлари қуйидагиларни ўз ичига олади: 

Бизнес-моделлаштириш; 

Талабларни таҳлил қилиш;

Режалаштириш; 

ДТ архитектурасини ишлаб чиқиш; 

Кодлаш (танланган дастурлаш тилида дастур кодини ёзиш); 

Тестлаш ва созлаш; 

Хужатлаштириш; 

Сертификатлаш; 

Тадбиқ қилиш; 

ДТ кузатиб бориш (Сопровождение). 

---

9 
Дастурий таъминот яшаш (хаёт) цикли (ДТЯШ)– бу маълум бир масалани ҳал 
қилиш учун дастурий тизим яратиш ғоясидан бошлаб, то ишлаб чиқилган дастурий 
таъминот маънан эскиргунгача бўлган давр тушунилади. 
Маълумки, ихтиёрий махсулот, хусусан, дастурий махсулот сифати бир қатор 
кўрсаткичлар орқали аниқланади. Ушбу кўрсаткичлар мазкур “маҳсулот”дан манфаатдор 
бўлган томонларнинг фикрлари, талаблари, қарашлари орқали шаклланиб, маҳсулот қай 
даражада “яхши”лигини баҳолашда фойдаланилади. 
Манфаатдор томонлар кимлар? 
Умуман олганда, маҳсулотдан манфаатдор томонлар қуйидагилар бўлиши мумкин: 

маҳсулот буюртмачиси; 

хомий; 

маҳсулот фойдаланувчи (мазкур маҳсулотдан ўзини фаолиятида реал 
фойдаланадиганлар); 

маҳсулот ишлаб чиқувчилар (разработчик – developer); 

маҳсулотни тестловчилар (testers); 

муҳандислар (support engineers); 

маркетинг бўлим ходимлари; 

маҳсулотни сотиш билан шуғулланувчилар; 

маҳсулотдан фойдаланишни ўргатувчилар ва бошқалар.
Дастурий маҳсулот сифатини аниқлашда иштирок этадиган ҳар бир 
иштирокчиларнинг маҳсулот хақидаги тасаввурлари турлича бўлиши мумкин. Шулардан 
келиб чиққан ҳолда, дастурий маҳсулот сифатини таъминлаш масаласини қўйилиши 
қуйидаги кўринишда аниқланади: 

маҳсулот учун асосий манфаатдор томонларни танлаш; 

танланган манфаатдор томонларнинг сифат мезонларини аниқлаш;

аниқланган мезонларни қаноатлантирувчи оптимал ечимларни топиш.