9
yoki yangi tarmoq qurilmalarini o’rnatish kerak bo’ladi va bu o’z navbatida vaqt
talab etadigan va ma’lum xarajatlar asosida bo’ladigan jarayon hisoblanadi.
Yuqorida aytib o’tilgan muammolarning asosiy yechimi sifatida hozirgi kunda
mobil
aloqa
tarmoqlarini
rivojlantirish
sanoatida
Tarmoq
funksiyasini
virtullashtirish (Network function virtualization-NFV) texnolgiyasani jorish qilish
ko’rilmoqda.
Umumiy olib qaralganda tarmoq funksiyasini virtualizatsiyalash barcha
tarmoq qurilmalari amalga oshiradigan tarmoq xizmatlarini virtuallashtirishni
nazarda tutadi. ETSI ta’rifi bo’yicha NFV - virtual
qurilma abstraksiyasi
texnologiyasidan foydlangan holda tarmoq infrastrukturasi funksional bloklarini
ajratish prinsipi hisoblanadi. [ETSI (2013c)] [ETSI (2014a)]
1-rasm. Ana’naviy tarmoq qurilmalari va tarmoq funksiyalarini
virtualizatsiya qilish usuli.
Tarmoq virtualizatsiyasi orqali ko’p sonli tarmoqlar bir xil qurilmaviy tarmoq
elementi resusrlaridan birgalikda foydalanadi va bu tarmoq xizmatlarini qurilmaviy
ta’minotdan ajralishiga olib keladi.
NFV ning asosiy maqsadi sifatida dasturiy va qurilmaviy ta’minotlar
orasidagi bog’likni ajratish va bu orqali tarmoq operatorlariga turli qurilmaviy va
dasturiy ta’minot ishlab chiqaruvchilari mahsulotlaridan birgalikda foydalanishga
imkon yaratish, shuningdek tarmoq kengayuvchanligi va moslashuvchanligini
oshirish hisoblanadi.
Uyali aloqa tarmoqlari ikki asosiy qism yadro tarmog’i
va radio kirish
tarmoqlariga bo’linadi. Masalan LTE(Long Term Evolution) tarmog’ining yadro
qismi HSS, MME, PGW, SGW kabi tarmoq elementlarini o’z ichiga oladi.
2-rasm. LTE yadro tarmog’i elementlari
LTE yadro tarmog’ida NFV joriy qilinganda yuqorida sanab o’tilgan tarmoq
qurilmalari funksiyalari ma’lumotlar markazlari serverlarida virtuallashtirilariladi
va natijada ushbu qurilmalarning virtual tarmoq funksiyalari hosil bo’ladi.
3-rasm. Virtualizatsiyalangan paketli yadro tarmog’i
10
Mobil tarmoq paketli yadro qismida virtualizatsiya texnologiyalarini
qo’llashning ikkita asosiy arxitektural usuli mavjud:
- To’liq virtualizatsiyalash: Bu usulda tarmoqning
barcha boshqaruv va
foydalanuvchi sathlari funksiyalari virtual mashinalarda virtuallashtiriladi va ishga
tushiriladi;
- Qisman virtualizatsiyalash: Bu usulda faqatgina boshqaruv sathi funksiyalari
virtual mashinalarda virtualizatsiya qilinadi. Foydalanuvchi sathi ma’lumotlari
yuqori samaradorlikka ega kommutatorlar orqali uzatiladi;
Uyali
aloqa
tarmoqlari
yadro
qismi
NFV
texnologiyasi
asosida
loyihlanaganda tarmoq operatorlari uchun quyidagi afzalliklar hosil bo’ladi:
- Dasturiy va qurilmaviy ta’minotlarning bog’liqligi bartaraf etilishi hisobiga
tarmoq komponentlari narxlarining pasayishi;
- Yangi tarmoq xizmatlarini joriy qilishning tezlashishi va yengilashishi;
- Ma’lum dasturiy yoki qurilmaviy ta’minot ishlab chiqaruvchiga qaramlikni
kamayishi;
- Tarmoq monitoringini yaxshilanishi;
- Tarmoq qurilmalari uchun energiya safining qisqarishi;
- Tarmoqning moslashuvchanligi va yangilanishlarga moyilligi ortishi;
- Tarmoqning kengayuvchanlik samaradorligi ortishi va egiluvchanlik
hususiyati paydo bo’lishi;
4-rasm. Mobil tarmoq paketli yadro qismida virtualizatsiya texnologiyalarini qo’llash usullari
Uyali aloqa tarmog’ining radio kirish tarmog’ining asosini foydalanuvchi
mobil telefoniga radio signallarni uzatuvchi va ulardan
signallarni qabul qilib,
qayta ishlab tarmoqning yadro qismi bilan aloqani ta’minlovchi aloqa stansiyasi
tashkil qiladi. Taqsimlangan aloqa stansiyasiyalari ikki asosiy funksional qism
BBU(Base Band Unit) va RRH/RRU(Remote Radio Head/Unit) larni o’z ichiga
oladi.
5-rasm. Taqsimlangan aloqa stansiyasi umumiy strukturas
Hozirgi kunda ko’plab mobil operatorlar o’zning Radio kirish tarmog’i
infrastrukturasini kengaytirishda texnologiyalarning shiddat bilan yangilanib
borishi va qurilma narxlarining ko’tarilib borishi hisobiga
qator qiyinchiliklarga
duch kelmoqdalar. Operatorlar uchun esa foydalanuvchilari talablarini qondirish,
tarmoq qamrovini yaxshilash, ortib boruvhi tarmoq yuklamalarni kamaytirish
jihatdan radio kirish tarmog’ini kengaytirish muhim hisoblanadi. Radio kirish
tarmoqlarida virtualizatsiya texnologiyasini qo’llash
BBU virtual maydonlarini
11
hosil qilishni nazarda tutadi va bu usul C-RAN(Cloud/Centralized Radio Access
Network) bulutli radio kirish tarmog’i usuli yoki markazlashgan radio kirish
tarmog’i usuli deb ataladi. C-RAN usulida markazlashgan virtual BBU maydonlari
optik tolali kabellar orqali RRH/RRU qurilmalari bilan bog’lanadi va bu tarmoqni
kengayuvchanligini oshiradi.
2G, 3G, 4G tarmoqlar uchun bulutli va markazlashgan hisoblash yechimlarini
ta’minlovchi bu usul arxitekturasi dastlab Hitoy mobil tadqiqiqotlar insituti
tomonidan 2010 yil aprel oyida taklif etilgan.[5]
6-rasm. Bulutli radio kirish tarmog’i umumiy strukturasi
C-RAN usuli mobil opertorlarga quyidagi afzallik va imkoniyatlarni taqdim
etadi:
- Radio kirish tarmoqlari qurilmalarini sotib olishga ketadigan sarf xarajatlarni
kamaytirish;
- Radio kirish tarmoqlaridagi tarafik yuklamalarini
muvozanatlashning
markazlashgan boshqaruvi imkoniyati;
- Kirish tarmoq sig’imi va xususiytalarini samarali boshqarish imkoniyati;
- Enrgiya tejamkorlik;
- Interferensiyani boshqarish va tarmoq qamrovini oshirishni yengillashtirish
imkoniyati;
- Aloqa stansiyalarining qurilmalari turishi uchun maxsus xonalarga ehtiyoj
qolmasligi;
-
Har bir aloqa stansiyasi uchun alohida litsenziya talabi yo’qolishi;
Mobil aloqa tarmoqlarida tarmoq funksiyasini virtuallashtirish texnologiyasini
joriy qilish keyingi avlod mobil aloqa tarmoqlarini qurishda asosiy usul hisoblanib,
kelajak avlod tarmoqlarini rivojlantirishda ustuvor yo’nalish sifatida qabul
qilinmoqda.
Do'stlaringiz bilan baham: 
