Ўзбекистон республикаси ахборот технологиялари ва коммуникацияларини ривожлантириш вазирлиги муҳаммад ал-хоразмий номидаги


МАТНЛИ МАЪЛУМОТЛАРНИ ТАСНИФЛАШ УЧУН ҚАРОР



Download 7,67 Mb.
Pdf ko'rish
bet177/260
Sana25.02.2022
Hajmi7,67 Mb.
#291106
1   ...   173   174   175   176   177   178   179   180   ...   260
Bog'liq
2-qism-toplam-4-5-mart

 
МАТНЛИ МАЪЛУМОТЛАРНИ ТАСНИФЛАШ УЧУН ҚАРОР 
ДАРАХТИ АЛГОРИТМИНИ ҚЎЛЛАШ 
О.Ж. Бабомурадов (т.ф.д, Муҳаммад ал-Хоразмий номидаги ТАТУ) 
Л.Б. Бобоев (таянч докторант, ТАТУ ҳузуридаги АКТ ИИМ) 
Қарор дарахти матн ва маълумотлар интеллектуал таҳлили учун эски 
таснифлаш алгоритмларидан бири ҳисобланади [1]. Қарор дарахти 
таснифлагичлари таснифлаш учун кўплаб турли соҳаларда муваффақиятли 
қўлланилмоқда [2]. Ушбу усулнинг тузилиши маълумотлар майдонининг 
иерархик декомпозицияси кўринишида бўлади [1]. Таснифлаш вазифаси 
сифатида қарор дарахти Д. Морган томонидан киритилган [1] ва Ж.Р. 
Қуинлан томонидан ривожлантирилган [3]. Асосий ғоя бу категорияланган 
маълумотлар пунктлари атрибутига асосланиб дарахт яратишдир, аммо қарор 
дарахтининг қайси атрибути ёки белгиси ота даражасида бўлиши ва қайси 
бири бола даражасида бўлиши асосий вазифа ҳисобланади. Ушбу масалани 
ҳал қилиш учун Де Мантарас дарахтда белгиларни танлаш учун статистик 
моделлаштиришни тақдим этди [4]. 
p
позитив ва негативдан иборат 
бўлган ўқув тўплами учун: 
2
2
,
log
log
p
n
p
p
n
n
H
n
p n
p
n
p
n
p
n
p
n
p


 











(1) 
k
та аниқ қиймати бўлган A белги танланса ўқув тўплами 


1
2
,
,
,
k
E E
E
кичик қисмларга ажратади. Кутилган энтропия (КЭ) A (дарахт таналари 
1,2,
,
i
k

) белгисини синаб кўргандан кейин қуйидагича бўлади: 
 
1
,
K
i
i
i
i
i
i
i
i
i
p
n
p
n
КЭ A
H
p
n
n
p n
p













(2) 
Ушбу белги учун маълумот тўпланиши (I) ёки энтропиянинг камайиши 
қуйидагича: 
 
 
,
p
n
A I
H
EH A
n
p n
p










(3) 
Ота тугун сифатида энг катта маълумотлар тўпланишига эга бўлган 
белги танланади. 
Тажрибавий тадқиқотлар учун Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги давлат 
расмий ахборот манбаидан 10 та категорияга тегишли 1847 та энг охирги 
ўзбек тилидаги янгиликлар пости олинди. Ушбу матнли маълумотлар 


388 
тўпламини таснифлашда қарор дарахти алгоритмидан фойдаланилган ҳолда 
61% аниқликка эришилди (1-расм). 
1
-расм. Қарор дарахти алгоритмининг УзА маълумотларини таснифлашдаги чалкашлик 
матрицаси 
Қарор дарахти ўрганиш учун ҳам, башорат қилиш учун ҳам жуда тез 
алгоритм ҳисобланади, лекин у маълумотлардаги кичик тартибсизликларга 
ҳам жуда сезгир [5]. Ушбу эффектларни текшириш усуллари ва кесиш 
орқали рад этиш мумкин, аммо бу яхши натижа бермайди [5]. 
Фойдаланилган адабиётлар рўйхати 
[1] 
J. N. Morgan and J. A. Sonquist, “Problems in the Analysis of Survey Data, and a 
Proposal,” J. Am. Stat. Assoc., vol. 58, no. 302, pp. 415–434, Jun. 1963, doi: 
10.1080/01621459.1963.10500855. 
[2] 
S. R. Safavian and D. Landgrebe, “A survey of decision tree classifier methodology,” 
IEEE Trans. Syst. Man. Cybern., vol. 21, no. 3, pp. 660–674, May 1991, doi: 
10.1109/21.97458. 
[3] 
J. R. Quinlan, “Induction of decision trees,” Mach. Learn., vol. 1, no. 1, pp. 81–106, 1986, 
doi: 10.1007/BF00116251. 
[4] 
R. L. De Mántaras, “A Distance-Based Attribute Selection Measure for Decision Tree 
Induction,” Mach. Learn., vol. 6, no. 1, pp. 81–92, 1991, doi: 10.1023/A:1022694001379. 
[5] 
C. Giovanelli, X. Liu, S. Sierla, V. Vyatkin, and R. Ichise, “Towards an aggregator that 
exploits big data to bid on frequency containment reserve market,” in IECON 2017-43rd 
Annual Conference of the IEEE Industrial Electronics Society, 2017, pp. 7514–7519. 

Download 7,67 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   173   174   175   176   177   178   179   180   ...   260




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish