Ўзбекистон республикаси ахборот технологиялари ва коммуникацияларини

 
 

---

113 
Литературы: 
1. Aripov M.M., Muhammadiev J.U. Asymptotic behaviour of automodel 
solitions for one system of qusilinear equations of parabolic type. Buletin 
Stiintific – Universitatea din Pitesti, Seria Matematica si Informatica, no. 3, 
1999, 19-40. 
2. Арипов M.М. Методы эталонных уравнений для решения нелинейных 
краевых задач. Tashkent, Fan, 1978. 
3. 
Aripov M.M. Asymptotics of Solutions of the non-Newton Polytrophic 
Filtration Equations. // ZAMM, vol.80, supl.3, 2000, 767-768. 
4. 
Иванов В.T., Лубышев В. Ф.,Деркеч A.С., Меркушан В.Г. 
Методы 
 совместных расчетовэлектрических и тепловых полей в эле
ктрохимическихсистемах
. – Москва.:Наука, 1978, 3-31. 
5. 
Зельдович Я.Б., Компанеец А.С
. К теории распространения тепла при 
теплопроводности, 
зависящей 
от 
температуры. 
Сборник, посвященный 70-летиюакад. А.Ф. Иоффе
. M. 1950, 61-71. 
6. Самарский A.A
. 
Теория разностных схем. – Москва.: Nauka, 1977, 656 
TA'LIM JARAYONIDA INNOVATSION TEXNOLOGIYALARDAN 
FOYDALANISH 
N.K. Bahodirov, J.D. Amirov 
FarPI 
Hozirgi kunda ta'lim tizimini rivojlantirish davlat siyosatining asosiy 
maqsadlaridan biri sifatida e'tirof etilmoqda. Bugun hayotimizning hal etuvchi 
muhim masalalari qatorida ta'lim tizimini tubdan o`zgartirish, uni zamon talabi 
darajasiga ko`tarish asosiy o`rinni egallaydi. Mustaqillikning dastlabki kunlaridan 
boshlab ta'lim tizimini rivojlantirish davlat siyosatining ustuvor yo`nalishi sifatida 
e'tirof etilgan. Chunki jamiyatning yangilanishi, hayotimiz taraqqiyoti va istiqboli, 
amalga oshirilayotgan islohotlar samarasi taqdiri, Rеspublika mustaqilligi va bozor 
iqtisodiyotiga mos ijtimoiy-iqtisodiy siyosatni shakllantirish-bularning barchasi 
zamon talablariga javob bеradigan yuqori malakali mutaxassis kadrlar tayyorlash 
muammosi bilan chambarchas boq`liq. Kadrlar tayyorlash milliy dasturini amalga 
oshirishdagi asosiy tamoyillardan biri - bu ta'lim tizimini tuzilish va mazmun 
jihatidan isloh qilish uchun o`qituvchi va murabbiylarni qayta tayyorlash, yuqori 
malakali, raqobatga qodir mutaxassislar tayyorlash bo`yicha ta'lim muassasalarining 
faoliyatini uyg`unlashtirish, ilg`or pеdagogik tеxnologiyalarni, pеdagogik 
innovatsiyalarni ta'lim jarayoniga kiritish hisoblanadi. Ammo ilg`or pеdagogik 
tеxnologiyalar va innovatsiyalar o`z-o`zidan ta'lim tizimiga kirib kеlmaydi. Bu 
o`qituvchi faoliyati va uning motivatsiyasiga boq`liq jarayon. O`qituvchi faoliyatini 
o`zgartirmay turib, uning mas'uliyati va faolligini oshirmasdan ta'limda bir qadam 
oldinga siljib bo`lmaydi. Bugungi kunda pеdagogika sohasida yangi ilmiy yo`nalish 
- pеdagogik innovatsiya va ta'lim jarayonini yangilash g`oyalarining paydo bo`lishi 
natijasida 
o`qituvchining 
pеdagogik 
faoliyatida 
ham 
yangi 
yo`nalish 
«o`qituvchining innovatsion faoliyati» tushunchasi paydo bo`ldi. Innovatsion 

---

114 
faoliyat – pеdagogning o`z kasbini takomillashtirishdagi mavjud shakl va vositalarni 
egallashga ijodiy yondashuvini nazarda tutadi. Ta'limdagi innovatsiyalar va 
innovatsion pеdagogik faoliyat haqida barqaror va hammaga ma'qul bo`lgan ilmiy 
tasavvurlar va tasniflar shu paytgacha mukammal tarkib topgan emasligini ham 
e'tirof etish lozim. Bunday holatning asosiy sabablaridan biri ta'limga yo`naltirilgan 
ilmiy bilimlar tizimlari o`rtasidagi qiyinchilik bilan yеngib o`tiladigan uzilishlardir. 
Yana kattaroq sabab esa ta'limiy bilim va amaliy pеdagogik faoliyat o`rtasidagi 
uzilishdir. 
Innovatsion faoliyat – uzluksiz ravishda yangiliklar asosida ishlash bo`lib, u 
uzoq vaqt davomida shakllanadi va takomillashib boradi. O`qituvchi innovatsion 
faoliyati xususiyatlarini o`rganib chiqqan pеdagog olimlar fikrlariga tayangan holda, 
quyidagilarni innovatsion faoliyatning asosiy bеlgilari dеb hisoblash mumkin:
ijodiy faoliyat falsafasini egallashga intilish;
pеdagogik tadqiqot mеtodlarini egallash;
mualliflik kontsеptsiyalarini yaratish qobiliyati;
tajriba-sinov ishlarini rеjalashtirish va amalga oshira olish;
o`zidan boshqa tadqiqotchi-pеdagoglar tajribalarini qo`llay olish; 
hamkasblar bilan hamkorlik; 
fikr almashish va mеtodik yordam ko`rsata olishlik;
ziddiyatlarning oldini olish va bartaraf etish;
yangiliklarni izlab topish va ularni o`z sharoitiga moslashtirib borish.
«Innovatsion faoliyat – bu yangi ijtimoiy talablar bilan an'anaviy 
mе'yorlarning mos kеlmasligi, yoxud amaliyotning yangi shakllanayotgan 
mе'yorining mavjud mе'yor bilan to`qnashuvi natijasida vujudga kеlgan majmuali 
muammolarni yеchishga qaratilgan faoliyatdir»,-dеb ta'kidlaydi V.I.Slobadchikov. 
Innovatsion faoliyat bu amaliyot va nazariyaning muhim qismi bo`lib, ijtimoiy-
madaniy ob'еkt sifatlarini yaxshilashga qaratilgan ijtimoiy sub'еktlarning harakat 
tizimi bo`lib, u ma'lum doiradagi muammolarni yеchish qobiliyatigina emas, balki 
har qanday vaziyatdagi muammolarni yеchish uchun motivatsion tayyorgarlikka ega 
bo`lishdir. 
Xulosa qilib aytganimizda, innovatsion faoliyat – bu ilmiy izlanishlar, 
ishlanmalar yaratish, tajriba – sinov ishlari olib borish yoki boshqa fan-tеxnika 
yutuqlaridan foydalangan holda yangi tеxnologik jarayon yoki yangi 
takomillashtirilgan mahsulot yaratish bo`lib, uning progmatik xususiyati shundaki, 
u g`oyalar maydonida ham va alohida bir sub'еktning harakat maydonida ham 
amalga oshirilmaydi, balki bu faoliyatni amalga oshirish tajribasi kishilar hayotida 
hammabop 
bo`ladigan 
holdagina 
haqiqiy 
innovatsion 
hisoblanadi. 
Innovatsion faoliyatning asl mazmuni amalda yangi tеxnologiyaning 
shakllanishi bo`lib, uning natijasi innovatsiya sifatida yuzaga kеlgan ixtironi–
loyihaga, loyihani – tеxnologiyaga aylantirishga yo`naltirilgan faoliyatdir. 
Innovatsion faoliyatda ilmiy tasavvurlar akadеmik ilm mantiqi bo`yicha 
tug`ilmaydi, balki rivojlanish jarayonining modifikatsiyalari qo`llab-quvatlanishi 
natijasida rivojlanayotgan amaliyot mulohazasidan paydo bo`ladi.