Ўзбекистон республикаси ахборот технологиялари ва коммуникацияларини ривожлантириш вазирлиги

R	S	Qt	Qt+1
Izoh
0	0	0	0	Saqlash rejimi. R=S=0
0	0	1	1
0	1	0	1	1-ni o’rnatish S=1
0	1	1	1
1	0	0	0	0-ni o’rnatish R=1
1	0	1	0
1	1	0	*	Mumkin emas R=S=1
1	1	1	*

Ushbu triggerning ishlash prinsipidan kelib chiqqan holda yuqorida keltirilgan uning vaqt diagrammasini tahlil etamiz:

Faraz qilaylik boshlang’ich vaqtda triggerning holati Q=1 bo’lsin. Uning holati boshqa bo’lishi ham mumkin, lekin biz tahlilni ushbu holatidan ham boshlashimiz mumkin:

0- takt. Kirish signallari R=S=0. trigger bu vaqtda Q=1 ga teng edi. Bu signallarda trigger o’z holatini saqlaydi.

1- takt. Kirishda S=1 va R=0. trigger «1» holatga o’tadi. Lekin Q=1 bo’lgani uchun u o’z holatida qoladi

2-takt. S=0 va R=0. Axborotni saqlash rejimi. Q=1 ga teng.

3-takt. S=0 va R=1 trigger «0» holatga o’tadi.

Bunda Q va o’z holatlarini teskarisiga o’zgartiradi.

4-takt. S=R=0. Axborotni saqlash rejimi

5-takt. S=0 va R=1 triggerga «0» ni yozish rejimi. Trigger «0» holatga bo’lgani uchun u o’z holatini o’zgartirmaydi.

6-takt. S=R=0. Axborot saqlash rejimi

7-takt.S=1 vaR =0. Trigger «1» holatga o’tadi. Chiqish yo’lida Q=1 va =0 signallari paydo bo’ladi.

2- rasm. Triggerning vaqt diagrammasi.

Sinxron triggerlar va ularni qo’llash maqsadlari.

Mantiqiy elementlarning yoki qurilmalarning kirish yo’llariga signallar doim ham bir vaqtning o’zida yetib kelmaydi. Chunki ungacha signallar bir necha elementlardan o’tib kelishi, shuningdek signallarni bir xil ushlamaydigan elementlar orqali o’tib keladi.

Bunday hodisa signallar poygasi deyiladi. Signallar poygasi natijasida mantiqiy elementlar va qurilmalarning yangi signallari qiymatlari, eski signallar qiymatlari bilan ko’shilib ketishi natijasida mantiqiy element yoki qurilmaning noto’g’ri ishlashiga olib kelishi mumkin.

Bunday salbiy hodisalarni oldini olish uchun elementlarning kirish yo’liga informasion signallardan tashqari qo’shimcha sinxron (taktli yoki boshqaruvchi) signal berish mumkin. Chunki sinxron signal berilganga qadar elementlarning kirish yo’liga informasion signallar yetib keladi. Sinxron signal ega ularni yozish uchun ruxsat beruvchi boshqaruvchi signal vazifasini bajaradi.

B
ir taktli sinxron RS trigger R va S informasion kirish yo’llaridan tashqari qo’shimcha S sinxron kirish yo’lga ega (C-clock-asosiy sinxronizasiya ma’nosini anglatadi). Quyida «VA-YO’Q» mantiqiy elementlardan tashkil topgan sinxron RS- triggerning vaqt diagrammasi, funksional hamda prinsipial sxemalari keltirilgan.

3-rasm.«VA-YO’Q» mantiqiy elementlardan tashkil topgan sinxron RS- triggerning vaqt diagrammasi, funksional hamda prinsipial sxemalari

Bir taktli sinxron RS- trigger quyidagi prinsip asosida ishlaydi: Agar C_t=0 bo’lsa trigger o’z holatini saqlaydi. Agar C_t=1 bo’lsa ya’ni triggerlarning kirish yo’liga sinxrosignal (boshqaruvchi signal) berilsa, u asinxron RS- triggerga o’xshab ishlaydi.

Sinxron RS- trigger quyidagi o’tish jadvali asosida ishlaydi:

O’tish jadvali